Η εφοδιαστική αλυσίδα μετά το «χτύπημα» της πανδημίας, με τα καύσιμα και το ενεργειακό στα… ουράνια και με την Ρωσο-Ουκρανική σύρραξη στο προσκήνιο, βρίσκεται σε πραγματική έκτακτη ανάγκη
Στα κάγκελα ο εμπορικός κόσμος και οι καταναλωτές του Νομού μας
Των Μιχάλη Δημητρόπουλου, Άννας Αγγελίδου
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως η «τέλεια καταιγίδα» αυτό που σήμερα καλείται να αντιμετωπίσει η παραγωγή, η μεταποίηση, το εμπόριο του κλάδου των τροφίμων και πάνω από όλα ο ίδιος ο καταναλωτής.
Στην εφοδιαστική αλυσίδα μετά το «χτύπημα» της πανδημίας, με τα κόστη διαμετακόμισης πρώτων υλών στα ύψη, το ενεργειακό στα… ουράνια, και με την Ρωσο-Ουκρανική σύρραξη στο προσκήνιο δημιουργείται ένα σκηνικό πραγματικής έκτακτης ανάγκης. Πολύ πιο σοβαρό από τα όσα ζήσαμε στα lockdown του κορωνοϊού.
Ειδικά, η Ευρώπη βιώνει μια κρίση τέτοιου βεληνεκούς για πρώτη φορά στην ιστορία της μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία από την ΕΕ ανέτρεψαν τις ροές των μαλακών, ως επί το πλείστων, σιτηρών γεγονός που οδήγησε στην εκτίναξη των τιμών στα Χρηματιστήρια Εμπορευμάτων.
Σε μεγάλη άνοδο τα βασικά τρόφιμα
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η τιμή του μαλακού σιταριού για συμβόλαια παράδοσης Μαρτίου. Η τιμή που αποτελεί βασικό δείκτη για τις τιμές των σιτηρών στην Ευρώπη, έφθασε πρόσφατα μέχρι τα 390 ευρώ ανά τόνο από τα 274 προς της έναρξης της σύρραξης με την πρώτη ημέρα της εισβολής να διαμορφώνεται κοντά στα 350 ευρώ. Εξ αυτού του γεγονότος είναι προφανές ότι τελικά οι αλευροβιομηχανίες και οι αρτοποιοί θα κληθούν να πληρώσουν πολύ πιο πάνω από 400 ευρώ τον τόνο, καθώς θα πρέπει να συμπεριληφθεί τουλάχιστον το μεταφορικό κόστος.
Ταυτόχρονα, οι θαλάσσιες και οδικές μεταφορές έχουν εκτοξευτεί ελέω της, με γεωμετρική πρόοδο, αύξησης που έχουν λάβει τα καύσιμα και φυσικά η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος που επηρεάζει όλο το φάσμα της μεταποίησης των σιτηρών, με την τιμή του ψωμιού να έχει αυξηθεί κάτι περισσότερο του 10%, τα δημητριακά 8% και τα ζυμαρικά 30%, σε σχέση με τις τιμές πριν λίγους μήνες.
Για παράδειγμα, ο μηνιαίος λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος για την παραγωγή σε ένα μικρό αρτοποιείο είναι πλέον 3.000 ευρώ, από 1.000 ευρώ που ήταν πριν. Ταυτόχρονα, παραμένει άγνωστο, εάν θα υπάρξει συνολική αντίδραση σε επίπεδο Ε.Ε. για το ενεργειακό, ώστε να συγκρατηθεί τελικά αυτό το κόστος. Θα πρέπει όμως να υπάρξει οπωσδήποτε αντίδραση στο επίπεδο της Ελλάδας. Και πρώτα από όλα στην επάρκεια στην επάρκεια των σιτηρών.
Αυξημένη ζήτηση στο αλεύρι
Η Ελλάδα εισάγει συνολικά περίπου 900.000 τόνους ετησίως και θα πρέπει να αναζητήσει τρόπο να καλύψει το 30% του μαλακού σίτου που αντιπροσωπεύει 250.000 τόνους και εισάγονται από Ρωσία και Ουκρανία. Σημειωτέον πως η χώρα μας είναι παραγωγός 1,7 εκατ. τόνων, αλλά και εξαγωγέας σκληρού σίτου, καθώς και 300.000 τόνων μαλακού σίτου. Θα μειωθούν άραγε οι εξαγωγές για να καλυφθεί η εσωτερική ζήτηση;
Η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων δεν είναι το μόνο ζήτημα για το οποίο πρέπει να ανησυχούμε όταν καταμετρούμε τις αρνητικές επιπτώσεις των υψηλών τιμών του πετρελαίου. Οποιοσδήποτε κλάδος βασίζεται στο πετρέλαιο για καύσιμα, λιπάσματα, ζωοτροφές, πετροχημικά ή άλλα συναφή προϊόντα θα υποστεί πίεση τους επόμενους μήνες. Πίεση, που εντείνεται και από αυτό καθ΄ αυτό το κόστος μεταφοράς, λόγω της ιδιόμορφης κατάστασης στην εφοδιαστική αλυσίδα, με τις τιμές ναύλωσης των εμπορευματοκιβωτίων να εξακολουθούν σε ιστορικά υψηλά, αλλά και από το επιπρόσθετο κόστος για οδικές μεταφορτώσεις τους σε λιμάνια, λόγω των καθυστερήσεων εξυπηρέτησης των πλοίων, αλλά και του κόστους που επισωρεύουν οι «σταλίες» δηλαδή οι χρεωστικοί χρόνοι εναπόθεσης των φορτίων εντός των λιμενικών ζωνών. Επιπλέον, οι αυξανόμενοι λογαριασμοί ενέργειας κλιμακώνουν το κόστος παραγωγής λιπασμάτων και μεταφοράς αγαθών σε όλο τον κόσμο οδηγώντας σε εξελίξεις που θυμίζουν εκείνες που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια των επισιτιστικών κρίσεων του 2008 και του 2011.
Αρμαγεδώνας… ακρίβειας
Μια άλλη «παράπλευρη απώλεια», από την κατάσταση στην εφοδιαστική όσον αφορά στο εισαγωγικό εμπόριο είναι και ο καφές, με τις περισσότερες ποσότητες να βρίσκονται κολλημένες στην μεταφορά, με τη ζήτηση, που δεν καλύπτεται, να διαμορφώνει τις τελικές τιμές λαμβανομένου υπόψη και του κόστους μεταποίησης. Αντίστοιχα στις «παράπλευρες απώλειες» βρίσκεται και η ζάχαρη, με την κρίση στο συγκεκριμένο προϊόν να εμφανίζεται από τα τέλη του περασμένου έτους και σήμερα και αυτό το προϊόν να επηρεάζεται από το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και των μεταφορικών.
Η ετήσια έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ
Η ακρίβεια εκτίναξε τον αριθμό των νοικοκυριών που αύξησε τις δαπάνες του για βασικά αγαθά, όπως προκύπτει από την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης το 2021.
Συγκεκριμένα:
-το 65,1% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού (20% το αντίστοιχο ποσοστό το 2020)
-το 52,8% για είδη διατροφής (26,2% το 2020)
-το 51,9% για θέρμανση (12,9% το 2020)
-το 34,7% για υγεία και φάρμακα (26% το 2020)
Στα… κάγκελα η Ηλεία
Στην Ηλεία ο εμπορικός κόσμος και οι καταναλωτές βρίσκονται στα… κάγκελα. Ζητούν επιτέλους ουσιαστικές παρεμβάσεις από την κυβέρνηση, εν μέσω μιας απίστευτης κρίσης. Η χώρα μας αποφάσισε να επιβάλει κυρώσεις. Η κυβέρνηση γνώριζε πως οι κυρώσεις θα επέφεραν και αντίστροφα αποτελέσματα. Ως εκ τούτου απαιτούνται κρίσιμες και οριζόντιες αποφάσεις σε κρίσιμους καιρούς. Εάν στην πανδημία είχαμε πόλεμο (όπως έλεγε ο πρωθυπουργός στα διαγγέλματά του), τώρα έχουμε πραγματικό πόλεμο με πολύ πιο σοβαρές συνέπιες.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ
Ηλίας Ξανθούλης, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Πύργου
«Βόμβα που θα εκραγεί…»
«Αυτή τη στιγμή όλοι οι επαγγελματίες είναι σε αγανάκτηση και απόγνωση, από την στιγμή που δεν εισπράττουν και η κίνηση έχει πέσει από 50-60% και παραπάνω. Δεν κινείται τίποτα στην αγορά, οι υποχρεώσεις τρέχουν και δυστυχώς δεν γνωρίζει κανείς τι να κάνει. Αυτό είναι για το 100% της αγοράς. Υπάρχουν προβλήματα ακόμα και στους φούρνους, που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και δεν ξέουμε που θα σταματήσει όλο αυτό. Αναμένουμε τα μέτρα που είπε ότι θα ανακοινώσει την επόμενη εβδομάδα η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση όλης αυτής της κατάστασης, γιατί δεν πάει άλλο.
Προσδοκάμε καταρχήν να μειώσει το φόρο κατανάλωσης για τα καύσιμα για να πέσουν οι τιμές και συγχρόνως να ελαφρύνει πάρα πολύ το κόστος της ενέργειας, που έχει ανέβει τρεις και τέσσερις φορές πάνω και οι περισσότεροι δεν το έχουν μετακυλήσει ακόμα στους καταναλωτές, αλλά δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτή η κατάσταση. Καταστήματα αναστέλλουν τη λειτουργία τους προσωρινά μέχρι να δουν που θα σταματήσει αυτή η κατάσταση και δυστυχώς υπάρχουν κάποια τέτοια φαινόμενα και μέσα στην πόλη μας. Επίσης και πάρα πολλοί επαγγελματίες κλείνουν νωρίς το βράδυ για να μην καίνε φώτα και κλιματιστικά… Δυστυχώς πάνω που τελείωσαν τα μνημόνια, ήλθε η πανδημία, με το που τελείωσε η πανδημία και είπαμε ότι κάπου παίρνουμε ανάσα, ήλθε η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος τώρα.
Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, από τις τράπεζες είμαστε αποκλεισμένοι διότι οι περισσότεροι χρωστάμε λόγω πανδημίας, ο ΕΦΚΑ μας έχει χρεώσει πράγματα που ήταν να πληρώσει το κράτος και δεν το έκανε και οι επαγγελματίες δεν μπορούν να πάρουν ασφαλιστική ενημερότητα, έρχονται οι φορολογικές δηλώσεις θ’ αρχίσουμε να πληρώνουμε, έχουν τελειώσει και οι αναστολές όσον αφορά της πληρωμές της πανδημίας που θα έπρεπε να έχουν γίνει ρυθμίσεις. Όλα αυτά μαζί είναι βόμβα που θα εκραγεί. Εμείς σαν επικεφαλείς του συλλόγου ετοιμάζουμε ένα ερωτηματολόγιο σε συνεργασία με τους επαγγελματίες που θα βγει την εβδομάδα, στο οποίο θα μας απαντούν τι μπορούμε να κάνουμε σε συνεργασία με την ΕΣΕΕ και το Επιμελητήριο, για να δούμε από κοινού πως μπορούμε να βοηθήσουμε την αγορά. Επίσης την μεθεπόμενη εβδομάδα θα ζητήσουμε συνάντηση με την Περιφέρεια σχετικά με τις εκδηλώσεις που προγραμματίζει να κάνει εδώ και με το δήμο ξεκινάμε ένα γύρο συνεργασίας για να δούμε πως θα βοηθήσουμε.
Πρέπει όμως να βοηθήσουν και να ακολουθήσουν οι επαγγελματίες και να συνεργαστούν μαζί μας, διότι μόνο μέσω συνεργασιών μπορούμε να πετύχουμε κάποια πράγματα εδώ που φτάσαμε…».
Νίκος Σιαψάλης, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Ήλιδας
«Άμεση ανάγκη να μειωθούν ο φόρος κατανάλωσης και το ΦΠΑ στα καύσιμα»
«Η κατάσταση είναι τραγική, υπάρχουν συνεχείς ανατιμήσεις και οι καταναλωτές δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε τα αναγκαία προϊόντα πλέον. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην αγορά, τα καταστήματα θα τραβήξουν μεγάλο «Γολγοθά». Δεν βλέπουμε να έρχεται καμία βοήθεια. Με την ενέργεια δεν γίνεται τίποτα. Είπαν πως θα ξεκινήσουν να λειτουργούν κάποιες λιγνιτικές μονάδες και ευελπιστούμε τουλάχιστον μήπως δούμε από εκεί κάποια μείωση στο ρεύμα. Είναι άμεση ανάγκη να μειωθούν ο φόρος κατανάλωσης και το ΦΠΑ στα καύσιμα, γιατί όσο δεν μειώνονται η ακρίβεια θα ανεβαίνει. Οι ανατιμήσεις είναι καθημερινές. Κάθε ημέρα που παραλαμβάνουμε εμπόρευμα δεν ξέρουμε σε τι τιμή θα το αγοράσουμε. Σαν ΟΕΕΣΠ ετοιμάζουμε κινητοποιήσεις και μέσα στις επόμενες ημέρες θα ανακοινώσουμε ημερομηνία».
Νίκος Τζαμαλής, Πρόεδρος Σωματείου Εστίασης Πύργου «Διόνυσος»
«Θα δούμε λουκέτα, πολλοί δεν θα φτάσουν στο καλοκαίρι»
«Καθώς η εστίαση βγήκε από το mute λόγω πανδημίας και κινείται σε μερική κανονικότητα τα μηνύματα δεν είναι αισιόδοξα, με εξαίρεση το τριήμερο των αποκριών που ήταν μια ανάσα για εμάς. Οι αυξήσεις στο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών αλλά και οι λοιπές ανατιμήσεις στα λειτουργικά έξοδα, σε συνδυασμό με τα επιβαρυμένα νοικοκυριά των καταναλωτών, δεν αφήνουν σημαντικά περιθώρια αισιοδοξίας. Ο κλάδος βρίσκεται σε ένα φαύλο κύκλο ,κυνηγώντας την ουρά του και ακόμα προσπαθεί να μπει στην διαδικασία της επανεκκίνησης. Οι λογαριασμοί ενέργειας είναι δυσβάστακτοι. Σε κάποια καταστήματα θα κοπεί το ρεύμα αφού δεν θα μπορέσουν να το πληρώσουν. Τι εναλλακτική υπάρχει ; Να κλείσουμε την θέρμανση ή να κλείσουμε τα φώτα; Πολλοί συνάδερφοι βρίσκονται σε ένα άτυπο lockdown. Πολλοί σκέφτονται και κάποιοι το έχουν κάνει πράξη να λειτουργούν μόνο τις θεωρούμενες «καλές ημέρες» για να ανταπεξέλθουν στα έξοδα για την ενέργεια και τις πρώτες ύλες .Δυστυχώς θα δούμε λουκέτα, πολλοί δεν θα φτάσουν στο καλοκαίρι .Εμείς σαν σύλλογος συνεχώς βρισκόμαστε σε επικοινωνία και προσπαθούμε να βρούμε λύσεις μέσα από συναντήσεις που κάνουμε δίνοντας προτάσεις για να μπορέσει ο κλάδος μας να μείνει όρθιος».
Γιάννης Γυφτοχρήστος, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Ανδραβίδας
«Δεν ξέρω πόσο θα αντέξουμε…»
«Όλο το φάσμα της επιχειρηματικότητας, αλλά και όλοι οι πολίτες, έχουν ήδη επηρεαστεί από το κύμα ακρίβειας. Σαν επαγγελματίες, με το κύμα της ακρίβειας έχουμε τελειώσει. Δεν φτάνει που απαιτείται για να καλυφθούν τα πάγια έξοδα μας, να ανέβει ο συνολικός τζίρος της επιχείρησης, ανεβαίνουν και τα έξοδα των πολιτών με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν, άρα οι τζίροι όλων των επιχειρήσεων θα μειωθούν. Ο κόσμος δεν θα ψωνίσει ούτε τα βασικά και θα φτάσουμε σε μία προσπάθεια να καλύπτουμε απλά την καθημερινότητα. Προσωπικά δεν είμαι αισιόδοξος. Δεν ξέρω πόσο θα αντέξουμε να κρατηθούμε. Για τις μικρές επιχειρήσεις θα είναι το τέλος τους. Για παράδειγμα μια μικρή επιχείρηση που πλήρωνε 800 ευρώ ρεύμα τώρα καλείται να πληρώσει 2.200! Η αύξηση είναι υπέρμετρη και είναι αδύνατο να αυξηθεί ο τζίρος της επιχείρησης κατά 2000ευρώ για να καλύψει το κόστος. Θα πρέπει το κόστος αυτό να μετακινηθεί στα προϊόντα, κάτι που έχει αντίκτυπο στον καταναλωτή αλλά και στον τζίρο της επιχείρησης. Η μαθηματική εξίσωση δυστυχώς δεν βγαίνει. Έχουμε αρχίσει να κόβουμε από παντού αλλά οι αυξήσεις ακόμα και σε βασικά είδη διατροφής συνεχίζουν. Ήδη σήμερα (σ.σ. από χθες) ακρίβυνε πάλι το ψωμί κατά 10-15% και αναμένουμε και νέα αύξηση στο συγκεκριμένο προϊόν».
Αναστάσιος Καρνάρος, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Κρεστένων
«Η κατάσταση ξεφεύγει επικίνδυνα»
«Η αγορά ασφυκτιά, δεν κυκλοφορεί αυτοκίνητο , ζούμε καραντίνα χωρίς τις απαγορεύσεις τις κρατικές, από τις απαγορεύσεις λόγω της αύξησης των τιμών.
Από πού να ξεκινήσεις. Από την ενέργεια, να πας στις πρώτες ύλες, να πας στις μεταφορές; Η αλυσίδα του εμπορίου έχει σπάσει σε πολλά κομμάτια και αυτό δημιουργεί τεράστια προβλήματα στην αγορά. Απαιτείται άμεσα κρατική παρέμβαση, διότι δυστυχώς θα πρέπει να ανεχτούμε ακόμα και ανατιμήσεις σε προϊόντα πρώτης ανάγκης και η κατάσταση ξεφεύγει επικίνδυνα.
Οι μισθοί και οι συντάξεις δεν μπορούν να συντηρήσουν την αγορά και πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις από το κράτος. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε οι τιμές ανεβαίνουν ραγδαία, δηλαδή σε είδη βασικής ανάγκης από λιπαρά και άλευρα μέχρι ότι μπορείς να φανταστείς, αυξάνονται από 30%-100%. Και στον κλάδο της κύριας εργασίας μου που είναι το ψωμί , όσο αυξάνουμε την τιμή θα λύνεται το πρόβλημα; Θα μειώνεται η κατανάλωση και σιγά- σιγά θα μειωθεί και ο τζίρος και δεν θα μπορούμε να καλύψουμε ούτε τις βασικές μας ανάγκες και θα έχουμε φέρει στον κόσμο ένα επιπλέον κόστος. Πως θα τα καλύψει αυτά ο αγρότης, ο συνταξιούχος , ο εργαζόμενος στον οποίο δεν αυξάνονται οι μισθοί;Η κυβέρνηση έχει πάρα πολύ καιρό πάρει να ελέγξει την εικόνα της αγοράς. Από πέρυσι το Μάη οι αυξήσεις στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες και στα εισαγόμενα προϊόντα ήταν εμφανείς και το γνώριζαν. Όταν πριν από δύο χρόνια ξεκίνησε η πτώση στο πετρέλαιο δεν είδα να πέφτει και τίποτα. Αντίθετα όλα αυξάνονται. Κάπου έχουμε χάσει το μέτρο, το οποίο για να επανέλθει θα πρέπει να γίνει έλεγχος σε όλα τα καρτέλ και τραστ. Δεν μπορεί να ελέγχεται ο βενζινοπώλης και να μην ελέγχεται το διυλιστήριο, ο εισαγωγέας… Πρέπει να βρεθεί λύση στο θέμα της ενέργειας, ας λειτουργήσουν ξανά όλα τα εργοστάσια λιγνίτη. Ο κόσμος βλέπει ότι μέσα από αυτές τις αυξήσεις, προσπαθεί να μαζέψει το κράτος αλλά και παγκόσμια, τα χρήματα που έχασαν από τον κορωνοϊό. Πρέπει επιτέλους ο απλός πολίτης να καταλάβει ότι αυτός είναι η δύναμη σαν καταναλωτής».
Γιώργος Αλεξανδρόπουλος, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Ζαχάρως
«Πάμε από το κακό στο χειρότερο»
«Πάμε από το κακό στο χειρότερο και έχουμε σοβαρό πρόβλημα αφού η ενεργειακή κρίση μας έχει χτυπήσει την πόρτα και ο κρατικός μηχανισμός δυστυχώς μας έχει αφήσει στο έλεος του θεού. Η ακρίβεια των καυσίμων από την άλλη δημιουργεί μείζον πρόβλημα και ο κόσμος έχει συρρικνώσει πολύ τις αγορές του και κοιτάζει μόνο τα είδη πρώτης ανάγκης. γενικά υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα στην αγορά. Η κίνηση στην περιοχή μας είναι κατά πολύ πεσμένη και δεν κυκλοφορεί άνθρωπος… Αυτή τη στιγμή μόνο η κρατική παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει, να μειώσουν τους φόρους στα καύσιμα, να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις γι’ αυτή την ενεργειακή αύξηση που υπάρχει στο ρεύμα που οδηγεί επαγγελματίες στο να μην ανάβουν τα φώτα… Κάθε βράδυ δεν κυκλοφορεί ψυχή και τα πράγματα είναι πολύ σοβαρότερα και από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού. Δεν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος για την ακρίβεια, ο πόλεμος είναι η αφορμή, οι αιτίες είναι άλλες. Ας μειώσουν το φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα για να έχουμε καλύτερες τιμές. Για εμάς τους επαγγελματίες υπάρχει άμεσος οικονομικός αντίκτυπος, διότι βρέξει χιονίσει τα πάγιά μας είναι σταθερά».
