Η προεκλογική περίοδος πέρασε χωρίς ιδιαίτερες αναφορές στα «κόκκινα δάνεια», πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Ωστόσο, το θέμα δεν μπορεί να «κρυφτεί» κάτω από τραπέζι. Μετά τη μείωση των δεικτών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων σε μονοψήφια επίπεδα από όλους τους συστημικούς ομίλους κατά την περυσινή χρήση, επόμενος μεγάλος στόχος των διοικήσεών τους στο μέτωπο των επισφαλειών, αποτελεί η σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (1,8%). Η στοχοθεσία για την τριετία 2023 – 2025 που περιλαμβάνεται στους επιχειρησιακούς τους σχεδιασμούς, προβλέπει τη συρρίκνωσή τους κατά 32% ή 3,1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τα τέλη της περυσινής χρονιάς.
Η συνάντηση των servicers με την Τράπεζα της Ελλάδος
Στις 12 Μαΐου υπήρξε συνάντηση των servicers με την Τράπεζα της Ελλάδος, όπου τέθηκαν επί τάπητος οι ενέργειες που θα επιτρέψουν την επιστροφή των μη ενήμερων δανειοληπτών σε μια κανονικότητα .
Η επιστροφή στην κανονικότητα προγραμματίζεται να γίνει σε δύο άξονες:
- Να πραγματοποιηθούν όσες περισσότερες ρυθμίσεις γίνεται από την πλευρά των εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των δανειοληπτών που μπορούν να χρηματοδοτηθούν εκ νέου από τις τράπεζες.
- Να υπάρχει τακτικός έλεγχος όλων των ρυθμισμένων δανείων από την EBA (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), η οποία θα καταγράφει λεπτομερώς την ιστορία του κάθε δανείου που γίνεται ενήμερο, ώστε την προσεχή διετία τα δάνεια αυτά να μπορούν να επιστρέψουν εκ νέου στις τράπεζες που θα τα αγοράσουν. Οι αρμόδιες εταιρείες διαχείρισης για αυτόν τον σκοπό θα πρέπει να προσαρμόσουν τη λειτουργία τους σε νέους κανόνες που δημοσιεύει η Αρχή.
Το θέμα του ιδιωτικού χρέους και της αντιμετώπισής του προέταξε και η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας του Μαΐου. Η έκθεση στάθηκε στο ιδιωτικό χρέος, με τη διαχείρισή του πλέον να πραγματοποιείται από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ). Συνεπώς, η εύρυθμη λειτουργία της εν λόγω αγοράς για την επίτευξη της οριστικής
εκκαθάρισης του χρέους είναι σημαντική παράμετρος, όπως επισημαίνεται στην έκθεση.
Η ροή εξάλλου των νέων Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) μέσα στο έτος ξεπέρασε αυτή των ΜΕΔ που αναταξινομήθηκαν ως εξυπηρετούμενα, ενώ οι ρευστοποιήσεις καλυμμάτων παρέμειναν αμελητέες. Για κάποιες από τις συναλλαγές τιτλοποίησης εκκρεμεί η αξιοποίηση του προγράμματος για τη χορήγηση εγγυήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο (πρόγραμμα «Ηρακλής») στους τίτλους ανώτερης διαβάθμισης (senior tranche). Άλλωστε, η μεταφορά των εν λόγω ΜΕΔ εκτός πιστωτικού συστήματος δεν σημαίνει αυτόματα και την οριστική εξάλειψη του χρέους από την οικονομία.
Αυξημένες οι ρυθμίσεις
Όπως αναφέρουν από την πλευρά τους οι servicers, έχουν πραγματοποιηθεί ήδη ρυθμίσεις ύψους 37 δισ. ευρώ, ενώ 3,5 δισ. ευρώ νέες ρυθμίσεις έχουν γίνει μόνο το 2023. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 30% έναντι της περασμένης χρονιάς.
Οι servicers έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των δανειοληπτών, ενώ σε ό,τι αφορά τα παράπονα που δέχονται σημειώνουν πως εξυπηρετούν 2,3 εκατ. δανειολήπτες και τα παράπονα αυτών δεν ξεπερνούν τις 8.000. Σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα με κεντρικό στόχο τη διαμόρφωση συνθηκών που παράγουν αξία για τους πελάτες (τράπεζες και επενδυτές), δανειολήπτες και μετόχους, μεγάλη σημασία έχει η υιοθέτηση αυτοματοποιημένων εργαλείων παρακολούθησης της πορείας των χαρτοφυλακίων των servicers, που δίνουν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε διορθωτικές κινήσεις όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο. Έτσι, η αύξηση της αποτελεσματικότητας μπορεί να γίνει μέσω της χρήσης τεχνολογικών και καινοτόμων εργαλείων (data analytics, αναβαθμισμένα μοντέλα CRM, campaign mananagment εργαλεία), αλλά και με εφαρμογή προσωποποιημένων βιώσιμων λύσεων ρύθμισης και νέων προϊόντων προσαρμοσμένων στις ανάγκες των οφειλετών.
Ας σημειωθεί, τέλος, πως οι τιτλοποιήσεις έχουν οδηγήσει σε μια σημαντική απώλεια στοιχείων των
δανειοληπτών τα οποία πρέπει να ανακτηθούν άμεσα προκειμένου να προχωρήσουν και οι εργασίες των ανακτήσεων από την πλευρά των servicers. H Τράπεζα της Ελλάδος και οι διαχειριστές θα έχουν και νέες συναντήσεις για να οργανώσουν τις εργασίες τους προς την κατεύθυνση ελάφρυνσης του ιδιωτικού χρέους.
Η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας
Από την πλευρά της η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας της ΓΣΕΕ ζητά με ανακοίνωσή της, την άμεση και ουσιαστική προστασία των χιλιάδων δανειοληπτών οι οποίοι αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και βρίσκονται αντιμέτωποι με τους πλειστηριασμούς.
Η Ένωση υπενθυμίζει τις θέσεις και τις προτάσεις της για τα κόκκινα δάνεια και την προστασία της κύριας κατοικίας, οι οποίες είναι οι εξής:
«1. Διασφάλιση ότι ουδείς ευάλωτος δανειολήπτης θα καταστεί άστεγος λόγω ελλιπούς προστασίας της κύριας κατοικίας από κάθε μορφή αναγκαστικής εκτέλεσης.
2. Υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων και της δευτερογενούς αγοράς δανείων (funds και servicers) να προχωρούν σε ικανοποίηση των αιτημάτων ρύθμισης των οφειλών που υποβάλλουν οι δανειολήπτες είτε με βάση τον Ν 4738/2020 είτε με διμερείς συμφωνίες. Οι ρυθμίσεις, επιβάλλεται, να οδηγούν σε βιώσιμη λύση για την αποπληρωμή του δανείου λαμβάνοντας όμως υπ’ όψη, την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη και τις λοιπές υποχρεώσεις (οικογενειακές κ.α.).
3. Νομοθετική ρύθμιση έτσι ώστε να γνωστοποιείται στον δανειολήπτη-οφειλέτη, το ύψος της αξίας της μεταβίβασης του δανείου του, είτε πρωτογενώς είτε στη δευτερογενή αγορά. Με τον τρόπο αυτό και αφού ληφθεί υπόψη το περιθώριο κέρδους της αποκτώσας εταιρείας, ο οφειλέτης θα μπορεί να επικαλεστεί σε μία δικαστική εμπλοκή την τεράστια διαφορά της τιμής απόκτησης με την απαίτηση σε βάρος του από τον επισπεύδοντα, ώστε να διαπιστωθεί αν παραβιάζεται η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.
4. Δικαίωμα αγοράς του δανείου από τον δανειολήπτη στην τιμή που το πωλεί η τράπεζα στη δευτερογενή αγορά δανείων (funds & servicers).
5. Άμεση προστασία της πρώτης κατοικίας για την κατηγορία εκείνη των συνανθρώπων μας οι οποίοι, με εισοδηματικά και κοινωνικά/οικογενειακά κριτήρια, αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στην αποπληρωμή του δανείου τους, αφού ληφθεί υπόψη και η προγενέστερη συνέπειά τους είτε στην καταβολή των δόσεων είτε στην τήρηση των ενδεχόμενων ρυθμίσεων. Η προστασία αυτή, να παρέχεται με ειδική διάταξη, ανεξάρτητη του Ν.4738/2020 και της διαδικασίας του Μέρους Δεύτερου αυτού (Φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης), με τη μεσολάβηση ενός δικαστικού σχηματισμού και με την πλήρωση τυπικών προϋποθέσεων, στα πλαίσια του «Νόμου 3869/10».
6. Τροποποίηση των κριτηρίων ένταξης του ευάλωτου δανειολήπτη του Ν4472/17 με αύξηση των εισοδηματικών ν κριτηρίων από 7.000 σε 10.000 του ατομικού εισοδήματος, από 3.500 για κάθε μέλος σε 5.000 ευρώ και αύξηση του αριθμού των προστατευόμενων μελών. Η αύξησης 100% της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων από το 2017 έως σήμερα, οφείλει να αναμορφώσει και το ποσό των περιουσιακών στοιχείων των ευάλωτων, δηλαδή, αύξηση του ποσού των περιουσιακών κριτηρίων από 120.000 ευρώ σε 240.000 ευρώ και από 180.000 ευρώ σε 400.000 ευρώ.
7. Δημιουργία και εφαρμογή πλαφόν σε πλειστηριασμούς κύριας κατοικίας για ποσά οφειλών κάτω των 50.000 ευρώ με υποχρέωση εφαρμογής στη δευτερογενή αγορά δανείων (funds &servicers).
8. Κατάργηση της παράλληλης δυνατότητας εφαρμογής από τους servicers των ν. 3956/2003 και 4354/2015, τουλάχιστον κατά το μέρος που αφορά την υποχρέωση για προηγούμενη διαπραγμάτευση με τον οφειλέτη προ της μεταβίβασης του δανείου, με το να είναι αυτή (διαπραγμάτευση) υποχρεωτική.
9. Υποχρέωση για την εταιρεία διαχείρισης, υποβολής κατάλληλης και βιώσιμης πρότασης για τον δανειολήπτη, συνοδευόμενη από τη σχετική τεκμηρίωση και αφού λάβει υπόψη τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητές του, έτσι ώστε να μην γίνεται προσχηματικά, μόνο και μόνο να τηρηθούν στοιχειωδώς τα στάδια της Διαδικασίας Επίλυσης Καθυστερήσεων του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Η τυχόν απόρριψη αντιπρότασης του δανειολήπτη να είναι αιτιολογημένη, ούτως ώστε να μπορεί να είναι και δικαστικώς ελέγξιμη.
10. Τήρηση του Κώδικα δεοντολογίας του Ελληνικού Συνδέσμου Εταιρειών Ενημέρωσης Διαπραγμάτευσης Απαιτήσεων (ΕΣΕΔΑ).
11. Ρύθμιση των διαδικασιών όχλησης των εταιρειών ενημέρωσης οφειλετών, ειδικά στο πλαίσιο της δημιουργίας Κώδικα δεοντολογίας, δεσμευτικό για όλες τις Εταιρείες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3758/2009 όπως ισχύει, δοθέντος ότι ο έλεγχος της συμπεριφοράς των υπαλλήλων αυτών έχει καταστεί ανέφικτος, αφήνοντας στην πρωτοβουλία του ίδιου του καταναλωτή την ενδεχόμενη τιμωρία τους. Ασφαλή οδηγό καλόπιστης συμπεριφοράς μπορεί να αποτελέσει η ρύθμιση του Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος, με βάση τον οποίο ο δικηγόρος ή η δικηγορική εταιρία, απαγορεύεται να οχλεί προφορικά και δή τηλεφωνικά, τον οφειλέτη του εντολέα του πέραν της μίας φοράς.
12. Συγκέντρωση των οφειλών σε μία εταιρία ώστε να μη δημιουργείται μία εξ αντικειμένου πίεση στον δανειολήπτη από τις αλλεπάλληλες τηλεφωνικές οχλήσεις.
Υποχρεώσεις τραπεζών και δευτερογενούς αγοράς δανείων
1. Υποβολή των προτάσεων ρύθμισης μόνον εγγράφως.
2 Ρύθμιση βάσει των δυνατοτήτων των δανειοληπτών όπως αποτυπώνεται στα έγγραφα της ΑΑΔΕ.
3. Παροχή τουλάχιστον 3 διαδοχικών ευκαιριών ρύθμισης στους δανειολήπτες και εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, να προχωρούν οι διαδικασίες για τους οριστικούς πλειστηριασμούς.
4. Διευκόλυνση της επικοινωνίας των servicers με τα εξουσιοδοτημένα από τους δανειολήπτες πρόσωπα.
5. Τροποποίηση του Ν 4354/2015, ώστε να μην επιλέγουν ανάλογα με τον νόμο που τους συμφέρει».
«Δεν μίλησαν για το πραγματικό πρόβλημα των Ελλήνων πολιτών»
Τέλος, σας παραθέτουμε την κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν το Κόμμα Ελλήνων Δανειοληπτών και ο Σύλλογος Δανειοληπτών και Προστασίας Καταναλωτών Βορείου Ελλάδος με τίτλο: «Μετά τη σαρωτική ήττα, τα κόμματα της Αντιπολίτευσης οφείλουν να αντιληφθούν πως δεν μίλησαν για το πραγματικό πρόβλημα των Ελλήνων πολιτών, που είναι η Υπερχρέωση και τα Κόκκινα Δάνεια!».
Η ανακοίνωση έχει ως εξής:
«Το Κόμμα Ελλήνων Δανειοληπτών(Κ.ΕΛ.ΔΑ.) και ο πρόεδρος του, Χαράλαμπος Περβανάς, ευχαριστούν τους ψηφοφόρους και τους συνεργάτες τους για την ψήφο και την εμπιστοσύνη τους. Ευχαριστούν επίσης το Ε.ΠΑ.Μ. και τον πρόεδρό του Δημήτρη Καζάκη για τη συνεργασία και τον κοινό αγώνα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
Κατά την προεκλογική περίοδο η κυβέρνηση καταχράστηκε την εξουσία της και μονοπώλησε το χρόνο στα ΜΜΕ, ενώ η το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης επέλεξε μια ρητορική απομακρυσμένη από τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών. Ουσιαστικές προτάσεις για τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών δεν ακούστηκαν. Έτσι, οι πολίτες, ζαλισμένοι από τη θολούρα των ανούσιων προτάσεων των κομμάτων, ψήφισαν τελικά αυτούς που προωθούνταν περισσότερο στα ΜΜΕ. Πραγματικός αντίλογος στην ασυδοσία της κυβέρνησης και στη στήριξη των funds δεν υπήρξε, ενώ τα μισόλογα του ΣΥΡΙΖΑ την τελευταία στιγμή για τη προστασία των πολιτών δεν έπεισαν κανέναν.
Ο δικός μας αγώνας για τα δικαιώματα των δανειοληπτών θα συνεχιστεί πολύ πιο δυνατά. Καλούμε με όλη μας τη δύναμη τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις να αντιληφθούν τον πραγματικό λόγο της ήττας τους απέναντι στα συμφέροντα και στα funds: Αναλώθηκαν σε θέματα που δεν ενδιαφέρουν το λαό και δεν ασχολήθηκαν με τα πραγματικά προβλήματα του, στα οποία κυρίαρχο είναι η υπερχρέωση και η λαίλαπα της ασυδοσίας των ισχυρών απέναντι στους μικρούς και τους μεσαίους.
Στις εκλογές που έρχονται και στο σκληρό “αύριο” που επιφυλάσσεται σε ολόκληρο τον Ελληνικό Λαό, οι λεγόμενοι “αριστεροί”, οι λεγόμενοι “πατριώτες” και οι λεγόμενοι “φιλελεύθεροι”, θα πρέπει να καταλάβουν πως για να πείσουν, πρέπει επιτέλους να αφήσουν στην άκρη τις ιδεοληψίες και να θέσουν ως πρώτο στόχο την προστασία των Ελλήνων Πολιτών και των εκατομμυρίων των δανειοληπτών. Όχι στα λόγια αλλά στις πράξεις. Αλλιώς, ο λαός θα τους αντιμετωπίζει πάντοτε σαν να μην έχουν καμία διαφορά από τους υπόλοιπους.
Από την πλευρά μας θα είμαστε δίπλα σε όλες εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και θα στηρίξουμε εκείνους που θα έχουν το θάρρος και τη θέληση να το αντιμετωπίσουν με πράξεις. Φτάνει να δεσμευτούν πως θα το κάνουν!
Ας θυμηθούμε ότι το σκοτάδι είναι πιο πυκνό λίγο πριν χαράξει. Ο λαός μας φαίνεται προσωρινά να γονάτισε, όμως ο αγώνας συνεχίζεται και στο τέλος θα νικήσουμε!».
