Στις 26 Μαρτίου 1993 αλλεπάλληλες ισχυρές δονήσεις έπληξαν την περιοχή του Πύργου
Συμπληρώθηκαν 28 χρόνια από τότε που η πόλη του Πύργου συγκλονίστηκε από αλλεπάλληλους σεισμούς, οι οποίοι κυριολεκτικά άλλαξαν το ρου της σύγχρονης ιστορίας της πρωτεύουσας της Ηλείας.
Ήταν μεσημέρι της 26ης Μαρτίου του 1993, μία ημέρα μετά την παρέλαση παρουσία χιλιάδων κατοίκων. Όταν ο Πύργος αλλά και η ευρύτερη περιοχή δονήθηκε από συνολικά 6 σεισμούς, εκ των οποίων ο ισχυρότερος και καταστροφικότερος ήταν μεγέθους 5,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Ενώ το εστιακό βάθος δεν υπερέβαινε τα 20 χιλιόμετρα.
Οι μέγιστες εντάσεις παρατηρήθηκαν στις περιοχές Πύργου και Λασταίϊκων (2km Β-Β.Δ. της πόλης). Ενώ μικρότερες εντάσεις στα γειτονικά χωριά Λαμπέτι, Άγιος Γεώργιος, Κολίρι, Βαρβάσαινα κ.α.
Ο «χορός των ρίχτερ» στον Πύργο είχε ξεκινήσει πολλούς μήνες νωρίτερα. Με τους κατοίκους να έχουν ανησυχία αλλά και αγωνία για την εξέλιξη του φαινομένου. Το οποίο ωστόσο δεν περίμεναν ότι θα εξελιχθεί με τόση σφοδρότητα αλλά και καταστροφή.
Οι τρεις τελευταίες σεισμικές δονήσεις κυριολεκτικά προκάλεσαν χάος στην πόλη. Στην οποία απλώθηκε ένα μεγάλο σύννεφο από σκόνη εξαιτίας της κατάρρευσης πολύ μεγάλου αριθμού παλιών (κυρίως) κατασκευών.
Άνθρωποι έτρεχαν πανικόβλητοι να προφυλαχτούν από κτίρια που έπεφταν πάνω τους βαριά οικοδομικά υλικά και αντικείμενα. Ενώ όσοι ήταν εντός των κατοικιών έζησαν πρωτοφανείς στιγμές τρόμου!
Ο απολογισμός ήταν μία νεκρή, 16 τραυματίες και εκτεταμένες καταστροφές σε πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Το νοσοκομείο της πόλης, τα σχολεία, οι εκκλησίες και δεκάδες νεοκλασικά κτίσματα κατέρρευσαν μέσα σε λίγα λεπτά. Σύμφωνα με υπολογισμούς εκείνης της περιόδου, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το 50% των κτιρίων του Πύργου υπέστησαν ζημιές. Το άμεσο οικονομικό κόστος έφτασε τα 60 δισ. δραχμές.
Το ευτύχημα
Το ευτύχημα για αρκετούς σεισμολόγους ήταν πως το φαινόμενο εκτονώθηκε από τους αλλεπάλληλους σεισμούς. Ενώ κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τι εξέλιξη θα είχε αν η κύρια δόνηση ήταν πιο ισχυρή…
Πολεμικές στιγμές υπήρξαν στο χώρο του παλιού Μανωλοπούλειου νοσοκομείου Πύργου, του οποίου κατέρρευσαν τμήματα και χρειάστηκε να μεταφερθούν οι ασθενείς με τα …φορεία σε άλλον χώρο.
Ολόκληρη η πόλη βρέθηκε στη δίνη της καταστροφής, ενώ η είδηση του σεισμού έλαβε άμεσα πανελλαδικές αλλά και παγκόσμιες διαστάσεις!
Ευθύς υπήρξε κρατική και άλλη κινητοποίηση, με τους καταυλισμούς σεισμοπλήκτων να στήνονται ο ένας μετά των άλλον και να φιλοξενούνται εκεί εκατοντάδες σεισμόπληκτοι, που βίωναν μια νέα πραγματικότητα.
Καθημερινές εικόνες βγαλμένες από άλλες περιοχές του πλανήτη, ενώ για μεγάλο διάστημα όσοι έμεναν στα σπίτια βίωναν καθημερινό εφιάλτη λόγω των αλλεπάλληλων σεισμικών δονήσεων.
Στο διάστημα που μεσολάβησε η πόλη του Πύργου άλλαξε ριζικά λόγω των νέων κατασκευών, που όμως προκάλεσαν μεγάλες απώλειες σε παραδοσιακά και νεοκλασικά κτίρια που υπέστησαν ολοκληρωτικές καταστροφές και εξαφανίστηκαν από το χάρτη…
Για πολλούς οι σεισμοί του 1993 επέφεραν μεγάλο πλήγμα στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της πόλης. Ενώ για άλλους έδωσαν την ευκαιρία σε μεγάλο αριθμό κατοίκων να αποκτήσουν μέσω των δανείων νέες κατοικίες, αντισεισμικά θωρακισμένες.
Ευθ. Λέκκας
«Στο 50% ανέρχεται η αντισεισμική
θωράκιση στην πόλη του Πύργου»
Ο νυν πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Γεωλογίας κ. Ευθ. Λέκκας, ο οποίος πρώτος τότε είχε προειδοποιήσει για επερχόμενο μεγάλο σεισμό στον Πύργο, τόνισε στην «ΠΡΩΤΗ» ότι αυτή τη στιγμή η η αντισεισμική θωράκιση του Πύργου ανέρχεται στο 50%.
«Οι σεισμοί του 1993 ήταν ένα γεγονός που στάθηκε κομβικό στην αντισεισμική θωράκιση της Ελλάδας γιατί ήταν μέσα στην πόλη του Πύργου. Είχε πολύ μεγάλες ζημιές και έριξε τη βάση για την αντισεισμική θωράκιση του Πύργου. Με βάση και τον αντισεισμικό κανονισμό που είχε γίνει τότε υπήρξαν παρεμβάσεις στα Γρεβενά και στο Αίγιο που οι σεισμοί έγιναν αμέσως μετά.
Αυτή τη στιγμή ένα 50% είναι η αντισεισμική θωράκιση του Πύργου. Το μεγάλο ποσοστό των κατασκευών που δεν άντεξαν ήταν παλιές και δομήθηκαν καινούργιες κατασκευές οι οποίες είναι πολύ πιο ανθεκτικές. Αλλά και αυτές που υπήρξαν βελτιώθηκαν σημαντικά με την ενίσχυση που τους έχει γίνει.
Έχουμε μία σχετική ηρεμία από τότε, αλλά γενικότερα έχουμε να κάνουμε με μια σεισμογενή περιοχή, όπου συνολικά βελτιώθηκε ο δομημένος ιστός.
Παρά το γεγονός ότι τα νεοκλασικά σπίτια είχαν μια αντισεισμική θωράκιση το πρόβλημα το μεγάλο ήταν ότι είχαμε να κάνουμε με ασυντήρητα κτίρια τα οποία είχαν πάθει ζημιές. Είναι επόμενο κάθε φορά που γίνεται ένα τέτοιο γεγονός να έχουμε αυτές τις απώλειες».
Παν. Αντωνακόπουλος
«Δεν έγιναν τα έργα υποδομής τα μεγάλα»
Από την πλευρά του εξάλλου ο δήμαρχος Πύργου, αναφορικά με τις εξελίξεις που υπήρξαν μετά τον καταστροφικό σεισμό της 26ης Μαρτίου του 1993, δήλωσε τα εξής:
«Ήταν μία από τις μεγαλύτερες θεομηνίες στην περιοχή ο σεισμός του 1993 στον Πύργο. Όπου είχα την ατυχία ή τύχη να εργάζομαι στο παλιό νοσοκομείο που εκείνη την ώρα που κατέρρευσε και ήμουν απ’ αυτούς που έβγαζαν τους ασθενείς έξω. Οι ζημιές ήταν τεράστιες, υπήρξε βέβαια η άμεση ανταπόκριση με τα λυόμενα και τις σκηνές και με τα δάνεια που δόθηκαν αρκετά και με ευνοϊκούς όρους. Ενώ έγινε αποκατάσταση του οικιστικού ιστού σε ένα ικανοποιητικό βαθμό. Αυτό που δεν έγινε γιατί τελικά διότι όλοι βολευόμαστε με τα προσωρινά και τα προσωπικά, ήταν ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για την ανάπτυξη της περιοχής. Δεν έγιναν τα έργα υποδομής τα μεγάλα.
Αλλά το μόνο έργο που διασφαλίσαμε απ’ αυτό το σεισμό ήταν το νέο νοσοκομείο που κάναμε. Ενώ αρχικά είχε ξεκινήσει να γίνει μια επισκευή του παλιού που είναι στην Ερυθρού Σταυρού και Κατακόλου. Στην πορεία έγιναν εκλογές το Φθινόπωρο του 1993 και η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που εξελέγη αποφάσισε να γίνει το νέο μεγάλο νοσοκομείο εκεί που είναι. Βέβαια η αρχική πρόταση ήταν να γίνει στο Μεσολογγάκι ένα νοσοκομείο για όλη την Ηλεία το 1995. Αλλά τελικά μεσολάβησαν οι γνωστοί παράγοντες που φρενάρουν την ανάπτυξη της περιοχής με σημαίες τοπικισμού. Κι έριξαν στο νοσοκομείο στο βούρκο που είναι τώρα, που στοίχισε πολύ παραπάνω και διαιωνίστηκε η αντίθεση μεταξύ Πύργου και Αμαλιάδας. Θα μπορούσαμε να είχαμε λύσει από τότε το ζήτημα της Τριανταφυλλιάς και των σκουπιδιών. Δεν το κάναμε ώστε να μπούμε σε μια καλύτερη αναπτυξιακή ζώνη και δεν έγιναν έργα υποδομής.
Όσον αφορά τα δημόσια κτίρια υπάρχει ένα πρόβλημα και πρέπει να δούμε τι κάνουμε με τα σχολεία, ενώ στο πρόγραμμα Αντ. Τρίτσης βάζουμε μια πρόσκληση συγκεκριμένη όπου ζητάμε αρκετά χρήματα και μελέτη των κτιρίων αυτών. Για να δούμε σε τι κατάσταση είναι προκειμένου να λάβουμε περαιτέρω μέτρα προστασίας.
Θα πρέπει τα έργα να κατασκευάζονται με έναν αυξημένο αντισεισμικό συντελεστή.
Για τα παλιά νεοκλασσικά κτίρια χρειάζεται χρηματοδότηση. Η χώρα ποτέ δεν είχε χρήματα τόσα για να λύσει τα οικιστικά προβλήματα της άναρχης οικιστικής ανάπτυξης. Επίσης όσον αφορά το υπουργείο Πολιτισμού υπάρχει μια γραφειοκρατία που είναι αποτρεπτική στο να μπορέσει σύντομα να βρεις κάποια λύση. Στην γειτονική Καλαμάτα υπήρχε ένας Μπένος που αξιοποίησε το σεισμό, εδώ όμως δεν είχαμε κάτι ανάλογο. Αυτή τη στιγμή δίνουμε μάχη για να κρατήσουμε τα Πανεπιστήμια αλλά η αδιαφορία είναι έκδηλη απ’ όλους… Θα κάνουμε μια προσφυγή όλοι μαζί στη δικαιοσύνη γιατί είναι άκαιρη η διαδικασία , θα πάμε στον πρωθυπουργό; Οι κυβερνητικοί βουλευτές θα ζητήσουν ραντεβού; Όπως το ραντεβού με το Σαμαρά για το Πάτρα-Πύργο, το έκαναν ποτέ;».
