Το μοιραίο ταξίδι στο Βουκουρέστι τον Σεπτέμβριο του 1999 – Ποιοι επέβαιναν στο μοιραίο Φάλκον – Οι αναταράξεις και τα παιχνίδια της μοίρας
Το τραγικό δυστύχημα της πτήσης SQ321 της Singapore Airlines που εκτελούσε το δρομολόγιο Λονδίνο – Σιγκαπούρη και έπεσε σε αναταράξεις, με αποτέλεσμα ένας άνθρωπος να χάσει τη ζωή και δεκάδες να τραυματιστούν, έφερε στο μυαλό μας μια παρόμοια αεροπορική τραγωδία, πριν από 25 περίπου χρόνια, με το ελληνικό πρωθυπουργικό αεροσκάφος τύπου Φάλκον στο Βουκουρέστι, όπου έχασαν τη ζωή τους επτά άτομα. Συγκεκριμένα: ο τότε Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης, ο γιος του Νικόλαος, ο μηχανικός του αεροσκάφους Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο Υπαστυνόμος Νίκος Ασημακόπουλος που υπηρετούσε στη φρουρά του Υπουργού, οι δημοσιογράφοι Νίνα Ασημακοπούλου και Δημήτρης Πανταζόπουλος και ο εικονολήπτης Παναγιώτης Πούλος, ενώ άλλοι έξι τραυματίστηκαν.
Ποιοι επέβαιναν στο μοιραίο αεροσκάφος
Στις 7 Σεπτεμβρίου 1999 η Αθήνα χτυπήθηκε από τον Εγκέλαδο. Ο σεισμός των 5,9 Ρίχτερ, με επίκεντρο την Πάρνηθα προκάλεσε τον θάνατο 143 ανθρώπων και ζημιές 3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Λίγες μέρες αργότερα μια ακόμα τραγωδία έπληξε τη χώρα μας. Σε ταξίδι ρουτίνας προς το Βουκουρέστι με το πρωθυπουργικό Φάλκον έχασαν τη ζωή τους επτά άνθρωποι, ανάμεσά τους και ο τότε Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης, κυπριακής καταγωγής, ένας πραγματικά σπουδαίος πολιτικός και εξαίρετος χαρακτήρας.
Το απόγευμα της 14ης Σεπτεμβρίου 1999, γύρω στις 18.00, το πρωθυπουργικό αεροσκάφος Φάλκον ετοιμαζόταν για αναχώρηση. Ο τότε Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης και η ακολουθία του επιβιβάστηκαν στο αεροπλάνο για να μεταβούν στο Βουκουρέστι όπου επρόκειτο να πραγματοποιηθεί διαβαλκανική διάσκεψη. Το αεροσκάφος αναχώρησε από το αεροδρόμιο του Ελληνικού, καθώς το «Ελευθέριος Βενιζέλος» ξεκίνησε τη λειτουργία του: το 2001.
Στο αεροπλάνο επέβαιναν: ο Γιάννος Κρανιδιώτης (γεννημένος στη Λευκωσία το 1947), ο 23χρονος Νίκος Κρανιδιώτης, γιος του Υπουργού, ο οποίος σύντομα θα έφευγε για το Λονδίνο για μεταπτυχιακές σπουδές, ο Γρηγόρης Παπαδόπουλος, διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Υπουργού, η Μαρία Γαργάνη – Μπεγλίτη, σύμβουλος του Υπουργού, ο 35χρονος Νίκος Ασημακόπουλος, Υπαστυνόμος που υπηρετούσε στην Υπηρεσία Υψηλών Προσώπων παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών 9 και 12 ετών, οι δημοσιογράφοι Αλφόνσος Βιτάλης (της «Βραδυνής» τότε), ο 43χρονος δημοσιογράφος της ΕΡΤ και της εφημερίδας «Νίκη» Δημήτρης Πανταζόπουλος, η 35χρονη δημοσιογράφος της ΕΡΑ Νίνα Ασημακοπούλου, με καταγωγή από την Αταλάντη, ο κυβερνήτης του Φάλκον Γιάννης Ανδρουλάκης, ο συγκυβερνήτης Γρηγόρης Σινέκογλου, ο μηχανικός του αεροσκάφους Μιχάλης Παπαδόπουλος, η αεροσυνοδός Άννα Βελισσαρίου και ο εικονολήπτης της ΕΡΤ Παναγιώτης Πούλος.
Η μοιραία πτήση
Στις 18.16 το Φάλκον απογειώθηκε από το Ελληνικό για την πραγματοποίηση της πτήσης ΟΑ – 3838 προς το αεροδρόμιο Οτοπένι του Βουκουρεστίου. Ο καιρός σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής ήταν καλός, δεν υπήρχε καν συννεφιά.
Στις 19.03 ενώ το αεροσκάφος πετούσε στο FIR Σόφιας άρχισε την κάθοδο με αυτόματο πιλότο σε λειτουργία Vertical Speed (VS) με σταθερό βαθμό καθόδου 2.200 ft/min (πόδια/λεπτό). Όταν το αεροσκάφος πέρασε στο FIR Βουκουρεστίου, κι ενώ πετούσε σε ύψος 15.500 πόδια ο κυβερνήτης ζήτησε και έλαβε την άδεια από τον πύργο ελέγχου να κατέβει στα 5.000 πόδια. Η κάθοδος συνεχιζόταν φυσιολογικά. Η ταχύτητα στο σημείο αυτό ήταν 750 χιλιόμετρα την ώρα. Τότε άρχισε η τραγωδία. Το αεροσκάφος μπήκε σε έντονους συνεχόμενους δελφινισμούς. Σύμφωνα με όσα βρήκαμε στο διαδίκτυο, δελφινισμός είναι φαινόμενο κατά το οποίο το αεροσκάφος δεν ελέγχεται από το χειριστήριο. Σύμφωνα μάλιστα με τον Αντιπτέραρχο εν αποστρατεία Γιώργο Γερούλη: «Αν ο χειριστής είναι λίγο νευρικός ή πέσουν σε κάποια καυσαέρια κάποιου άλλου αεροσκάφους, δεν μπορεί να το ελέγξει μετά. Η αντίδραση σε μια τέτοια κατάσταση είναι να αφήνεις χέρια πόδια έξω, αν είσαι ψηλά ή χαμηλά και κρατάς σταθερά το χειριστήριο».
Στο Φάλκον επικράτησε πανικός. Όσοι δεν ήταν δεμένοι με ζώνες ασφαλείας στις θέσεις τους χτύπησαν πολλές φορές στα τοιχώματα του βυθιζόμενου αεροσκάφους με ολέθριες συνέπειες. Αρκετοί υπέστησαν σφοδρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, αιμορραγίες, τραύματα στον θώρακα και άλλα σημεία του σώματός τους. Σε επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου ο κυβερνήτης ζήτησε προτεραιότητα προσγείωσης και ασθενοφόρα γιατί, όπως είπε υπήρχαν πολλοί τραυματίες.
Φυσικά, η άδεια δόθηκε. Ο κυβερνήτης Ανδρουλάκης κατάφερε να προσγειώσει το Φάλκον με ασφάλεια στο αεροδρόμιο Οτοπένι του Βουκουρεστίου. Στη συνέχεια το Φάλκον κατευθύνθηκε στην προγραμματισμένη θέση στάθμευσης των VIP αεροσκαφών του αεροδρομίου. Με τη βοήθεια της ομάδας διάσωσης και μετά από πολλές προσπάθειες, ανοίχτηκε η πόρτα της καμπίνας του αεροσκάφους και διενεργήθηκε η απελευθέρωση των επιβατών από τα εμπόδια του κατεστραμμένου εξοπλισμού του θαλάμου επιβατών. Οι πρώτοι που μπήκαν μέσα αντίκρισαν απίστευτες εικόνες φρίκης. Ανθρώπινα κορμιά πνιγμένα στο αίμα, αντικείμενα σωριασμένα και κατεστραμμένα. Ολόκληρο το εσωτερικό του αεροσκάφους έμοιαζε βομβαρδισμένο, ακόμα και η οροφή του είχε ραγίσει.
Ο διευθυντής Βαλκανικών Υποθέσεων Μιχαήλ Σπινέλης που ήταν από τους πρώτους που μπήκαν στο Φάλκον έμεινε άναυδος. Οι διπλωμάτες μας στο Βουκουρέστι πίστευαν ότι κάποιοι από τους επιβαίνοντες του Φάλκον είχαν πάθει τροφική δηλητηρίαση.
Ο μοιραίος απολογισμός
Από το Φάλκον ανασύρθηκαν νεκροί: ο Γιάννος Κρανιδιώτης, ο γιος του Νικόλας, ο Δημήτρης Πανταζόπουλος, η Νίνα Ασημακοπούλου, ο αστυνομικός Νίκος Ασημακόπουλος και ο μηχανικός Μιχάλης Παπαδόπουλος. Βαρύτατα τραυματισμένοι ανασύρθηκαν ο Παναγιώτης Πούλος που μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και υπέκυψε αργότερα στα τραύματά του και ο διπλωμάτης Γρηγόρης Παπαδόπουλος. Πιο ελαφριά τραύματα στο κεφάλι και άλλα σημεία του σώματός της είχε η Μαρία Γαργάνη-Μπεγλίτη που υπέστη κάταγμα στο χέρι και πολύ ελαφρύτερα οι υπόλοιποι.
Οι τρεις «τυχεροί» της τραγωδίας – Τα παιχνίδια της μοίρας
Υπάρχουν τρεις άνθρωποι που από μια σειρά συμπτώσεων δεν πήγαν στο Βουκουρέστι και αντικαταστάθηκαν. Ο εικονολήπτης Σπύρος Φρεν που θα πήγαινε στο Βουκουρέστι ανακάλυψε ότι το διαβατήριό του είχε λήξει εκείνη την ημέρα και δεν μπορούσε να ταξιδέψει. Στη θέση του πήγε ο Παναγιώτης Πούλος που έχασε τη ζωή του…
Ο φωτορεπόρτερ Χρήστος Μπόνης συνόδευε πάντα τον Γιάννο Κρανιδιώτη, αλλά επρόκειτο να παντρευτεί σε λίγες μέρες. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης του είπε να μην πάει στο Βουκουρέστι για να ετοιμαστεί για τον γάμο του: «Θα έρθω κι εγώ στον γάμο σου, θα χορέψουμε, θα διασκεδάσουμε, θα έρθεις μαζί μου στο επόμενο ταξίδι στην Μπρατισλάβα». Ο Μπόνης δεν πήγε και γλίτωσε. Όπως είπε στον Πάνο Σόμπολο, το ίδιο αεροσκάφος είχε παρουσιάσει ανάλογο πρόβλημα όταν πετούσαν με τον Γιάννο Κρανιδιώτη για την Κένυα. Πάνω από την Αιθιοπία έπεσαν σε καταιγίδα. Το αεροπλάνο άρχισε να κινείται ανεξέλεγκτα. Επικράτησε πανικός αλλά ο κυβερνήτης κατάφερε να το επαναφέρει. Τρίτος τυχερός, ο δημοσιογράφος Νίκος Μελέτης που εργαζόταν στην ΕΡΤ και το «Έθνος». Καθώς είχε εγκριθεί η άδειά του, ζήτησε από την τότε διευθύντρια ειδήσεων Λίλη Αλεξάκη να τον αντικαταστήσει κάποιος άλλος. Ο εξαιρετικός και πάντα πρόθυμος Δημήτρης Πανταζόπουλος συνόδευσε τον Γιάννο Κρανιδιώτη αλλά δυστυχώς αυτό ήταν το τελευταίο ταξίδι και για τους δύο.
Πηγή: Πάνος Σόμπολος, «ΤΑ ΤΡΑΓΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑΠΕΝΤΑΕΤΙΑΣ όπως τα έζησα», Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, 2015
