Νέα Δημοκρατία: 50 χρόνια, 24 σταθμοί

0
132

Από κάλπη σε κάλπη και από αρχηγό σε αρχηγό

4 Οκτωβρίου 1974

Ιδρύεται η Νέα Δημοκρατία 

Περίπου 70 ημέρες μετά την πτώση της χούντας και την ανάληψη της πρωθυπουργίας στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοινώνει την ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας. Ήταν μια συνέχεια της προχουντικής ΕΡΕ, αλλά ταυτόχρονα και μια «νέα αρχή». Στην κατεύθυνση συγκρότησης «μιας αληθινής και συγχρόνου δημοκρατίας», όπως διακήρυξε ο Καραμανλής, ερμηνεύοντας το όνομα του πολιτικού φορέα, ο οποίος αποδείχθηκε ιστορικά ο μακροβιότερος στον χώρο της Κεντροδεξιάς. 

17 Νοεμβρίου 1974

Ευρεία νίκη στις πρώτες εκλογές μετά τη δικτατορία 

Με το εκκωφαντικό 54,37% η Νέα Δημοκρατία κερδίζει απόλυτη πλειοψηφία στις εθνικές κάλπες. Δέκα χρόνια μετά τις τελευταίες εκλογές, ένα παραφρασμένο σύνθημα, το «Καραμανλής ή τανκς» του Μίκη Θεοδωράκη, αποτύπωσε το δίλημμα της εποχής. Ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας και οι στενοί συνεργάτες του ήταν οι εγγυητές ότι η μετάβαση από τη δικτατορία στη Μεταπολίτευση θα ολοκληρωθεί με ομαλότητα. 

8 Δεκεμβρίου 1974

Διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το πολιτειακό ζήτημα 

Παρότι οι προδικτατορικές ρίζες της Κεντροδεξιάς απλώνονταν στον φιλομοναρχικό χώρο, τόσο ο Καραμανλής, όσο και τα στελέχη της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας τήρησαν στάση ουδετερότητας απέναντι στο μεγάλο δίλημμα. Τελικά, η «αβασίλευτη» επικράτησε με 69,2%, ενώ λίγους μήνες αργότερα η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας υπερψήφισε το νέο σύνταγμα, σφραγίζοντας τη νέα εποχή. Έκτοτε, το Πολιτειακό ουδέποτε απασχόλησε επί της ουσίας – ούτε τη χώρα ούτε την παράταξη. 

20 Νοεμβρίου 1977

Εκλογική νίκη με απώλειες

Η Νέα Δημοκρατία επιτυγχάνει τη δεύτερη συνεχόμενη εκλογική νίκη της, αυτή τη φορά όμως με αισθητά μειωμένο ποσοστό, αγγίζοντας το 42%. Είχε πια αρχίσει η ραγδαία άνοδος του ΠΑΣΟΚ προς την εξουσία, με την ελληνική κοινωνία να αισθάνεται πλέον απελευθερωμένη από τα μετεμφυλιακά δεσμά, προτάσσοντας νέα αιτήματα σε όλα τα επίπεδα: πολιτικά, θεσμικά, οικονομικά. Η Νέα Δημοκρατία, πάντως, επιβεβαιώνει τότε την ευρεία εκλογική απήχησή της. 

5-7 Απριλίου 1979

Το πρώτο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας: Ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός και «κόμμα αρχών»

Η Νέα Δημοκρατία οργανώνει το πρώτο συνέδριο της ιστορίας της, όπου και υιοθετείται ο όρος «ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός» ως κεντρική ιδεολογία του κόμματος, στον πυρήνα της οποίας βρέθηκαν τρεις έννοιες: ελευθερία της αγοράς, ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους, κοινωνική δικαιοσύνη. Τότε, όμως, καταγράφηκε και η πρώτη εσωκομματική κίνηση. Μπορεί να μη θεωρήθηκε ευθεία αμφισβήτηση του Καραμανλή, το αίτημα πάντως ήταν να μετατραπεί η Νέα Δημοκρατία από «κόμμα αρχηγικό» σε «κόμμα αρχών».

28 Μαΐου 1979

Υπογραφή προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΟΚ 

«Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα δεν θα ήταν Ευρώπη». Αυτή η φράση του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν ήταν ίσως η χαρακτηριστικότερη της τελετής στο Ζάππειο, όπου επικυρώθηκε η είσοδος της χώρας στην ΕΟΚ. Ο δε Καραμανλής, εμπνευστής και πρωτεργάτης του ευρωπαϊκού οράματος ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, μίλησε για μια διαδικασία, αυτήν της ενοποίησης, που συντελείται «με την ακατανίκητη δύναμη φυσικού φαινομένου». Επισφραγίστηκε, τότε, η θέση της Ελλάδας στον πυρήνα της Ευρώπης. 

5 Μαΐου 1980

Ο Καραμανλής Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Γεώργιος Ράλλης αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας

Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τη Νέα Δημοκρατία χωρίς αρχηγό της τον Καραμανλή; Ο ίδιος, όμως, έχοντας συμβάλει στην εδραίωση του πολιτεύματος, αποφάσισε να μεταπηδήσει στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Μετά την εκλογή του, όχι τόσο εύκολη όσο θα υπέθετε κανείς, δρομολογείται η διαδικασία διαδοχής. Λίγες ημέρες μετά, ο Γεώργιος Ράλλης αναδεικνύεται από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας με μικρή πλειοψηφία (88-84) έναντι του Ευάγγελου Αβέρωφ. 

9 Δεκεμβρίου 1981

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας 

Παρότι η ήττα από το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της «Αλλαγής», αυτές του Οκτωβρίου 1981, ήταν αναμενόμενη, ο Ράλλης παραιτήθηκε από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ επικρατεί των Κωστή Στεφανόπουλου και Γιάννη Μπούτου, εκφράζοντας μια σκληρή, κυρίως αντι-παπανδρεϊκή ατζέντα. Όμως, ούτε αυτός θα εκλεγεί πρωθυπουργός. Παραιτήθηκε μετά την ήττα του κόμματος στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 1984. 

1 Σεπτεμβρίου 1984

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας

Αν κάποιος δυσκολευόταν να φανταστεί τη Νέα Δημοκρατία χωρίς τον Καραμανλή, τότε θα ήταν ακόμα δυσχερέστερο να προβλέψει ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα εκλεγόταν αρχηγός του κόμματος. Προερχόμενος από το βενιζελικό Κόμμα Φιλελευθέρων, ο Μητσοτάκης ανέλαβε την ηγεσία της παράταξης το φθινόπωρο του 1984, σηματοδοτώντας αφενός μια στροφή προς το Κέντρο, αφετέρου την όρθωση ενός αντίπαλου δέους στον Ανδρέα Παπανδρέου. Μια σφοδρή πολιτική αντιπαλότητα της δεκαετίας του 1960 θα αναζοπυρωνόταν. 

18 Ιουνίου 1989

Σχηματίζεται συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας– ΣΥΝ υπό τον Τζαννή Τζαννετάκη 

«Κάθαρση». Αυτή ήταν η λέξη που κυριαρχούσε το θερμό καλοκαίρι του 1989 στην Ελλάδα. Καθώς η Νέα Δημοκρατία δεν μπόρεσε, ελέω εκλογικού συστήματος, να εκλέξει αυτοδύναμη κυβέρνηση, συμπράττει με την Αριστερά, υπό το σχήμα τότε του ΣΥΝ με επικεφαλής τον Χαρίλαο Φλωράκη. Βασικός στόχος, η παραπομπή σε δίκη των φερόμενων ως εμπλεκόμενων στο σκάνδαλο Κοσκωτά. Μεταξύ αυτών, ο Ανδρέας Παπανδρέου. Η συγκυβέρνηση αποτέλεσε τομή στην πολιτική ιστορία της χώρας, ακριβώς 40 χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου.

8 Απριλίου 1990

Η Νέα Δημοκρατία εκλέγει αυτοδύναμη κυβέρνηση 

Στην τρίτη κατά σειρά εκλογική αναμέτρηση εντός ολίγων μηνών, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εκλέγεται πρωθυπουργός με 47%, μόλις 150 έδρες και τη στήριξη του βουλευτή της ΔΗΑΝΑ Θεόδωρου Κατσίκη. «Έτοιμοι με νέες ιδέες, καλύτερες δουλειές, κράτος πρόνοιας και όχι κράτος επιχειρηματία», ήταν τότε ένα από τα συνθήματα της Νέας Δημοκρατίας. Η θητεία της κυβέρνησης ήταν εξαρχής ταραγμένη και η ισχνή πλειοψηφία κλονίστηκε τόσο από τις παρεμβάσεις στην οικονομία, όσο κυρίως από το Μακεδονικό Ζήτημα. 

10 Οκτωβρίου 1993

Η Νέα Δημοκρατία χάνει τις εκλογές 

«Οι Έλληνες ζητούν την αλήθεια. Τι φοβάστε, κ. Παπανδρέου;», ρωτούσε τον Οκτώβριο του 1993 η Νέα Δημοκρατία το εκλογικό σώμα. Όμως δεν μπόρεσε να πείσει. Χάνοντας περίπου 5% από τη νεοπαγή Πολιτική Άνοιξη του Αντώνη Σαμαρά, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αυτή τη φορά ηττάται από τον Ανδρέα Παπανδρέου, με διαφορά άνω των 7 μονάδων (46,88% – 39,30%). Το αποτέλεσμα σηματοδοτεί νέα περίοδο εσωστρέφειας στη Νέα Δημοκρατία, αλλά και εποχή πολιτικής επανακυριαρχίας του ΠΑΣΟΚ. 

22 Σεπτεμβρίου 1996

Η Νέα Δημοκρατία ηττάται στις εκλογές, με επικεφαλής τον Μιλτιάδη Έβερτ

Όπως συνέβη με τους δύο προκατόχους του, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης παραιτήθηκε μετά την ήττα του από την ηγεσία. Τον διαδέχθηκε ο Μιλτιάδης Έβερτ. Ενδιαμέσως, ο θάνατος του Ανδρέα Παπανδρέου σηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Ο Έβερτ, με κύριο χαρακτηριστικό τον αυθορμητισμό του και με βασικό σύνθημα «ώρα για δουλειά», αντιμετώπισε στις εκλογές τον Κώστα Σημίτη, εμπνευστή του εκσυγχρονιστικού αφηγήματος. Οι δύο υποψήφιοι αναμετρήθηκαν στο πρώτο ντιμπέιτ της ελληνικής τηλεόρασης. Παρότι οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ντέρμπι, η Νέα Δημοκρατία ηττήθηκε με περισσότερες από 3 μονάδες διαφορά.

22 Μαρτίου 1997

Ο Κώστας Καραμανλής εκλέγεται αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας 

Καθώς στη Νέα Δημοκρατία ήταν βέβαιοι ότι χωρίς τον Ανδρέα Παπανδρέου θα κερδίσουν το ΠΑΣΟΚ, η ήττα του Έβερτ οδήγησε σε νέα εσωστρέφεια. Μεσαία στελέχη, τόσο ηλικιακά όσο και στην επετηρίδα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, προβάλλουν τη «λύση Καραμανλή». Ανιψιός του ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας, ο Κώστας Καραμανλής ήταν μεν βουλευτής από το 1989, δεν είχε όμως θητεύσει σε κυβερνητική θέση. Εξελέγη θριαμβευτικά από τα μέλη του κόμματος, επικρατώντας στον δεύτερο γύρο του Γιώργου Σουφλιά. Ήταν τότε μια επιλογή «μακράς πνοής».

9 Απριλίου 2000

Ήττα στα σημεία με 70.000 ψήφους 

Ήταν η βραδιά του σκληρότερου σκωτσέζικου ντους για την κεντροδεξιά παράταξη και τους οπαδούς της. Ο Κώστας Καραμανλής, αρχηγός περίπου τριών ετών, χάνει τις εκλογές από τον Κώστα Σημίτη με διαφορά περίπου 70.000 ψήφων. Ο ενθουσιασμός των πρώτων ωρών μετά το κλείσιμο της κάλπης, όταν η Νέα Δημοκρατία εμφανιζόταν νικήτρια στα exit polls, μετατράπηκε γρήγορα σε απογοήτευση. Σε πλήρη συμπαράταξη πίσω από τον Καραμανλή, το κόμμα έβαλε στόχο την ανατροπή του ΠΑΣΟΚ στην επόμενη αναμέτρηση, όποτε κι αν αυτή γινόταν.

7 Μαρτίου 2004

Ο Κώστας Καραμανλής εκλέγεται πρωθυπουργός 

«Ήρθε η ώρα του Καραμανλή». Το σύνθημα που ηχούσε στις τελευταίες, ίσως, τόσο μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις της Μεταπολίτευσης, επιβεβαιώθηκε. Η Νέα Δημοκρατία επικράτησε πανηγυρικά στις εκλογές συγκεντρώνοντας ποσοστό 45,36%, έναντι 40,55% του ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής τότε τον Γιώργο Παπανδρέου. «Πάρτι, πάρτι στις 7 του Μάρτη» φώναζε η νεολαία της ΟΝΝΕΔ το βράδυ που το κόμμα επανερχόταν στην εξουσία, έπειτα από 11 χρόνια και με αρχηγό πάλι έναν Καραμανλή. 

4 Οκτωβρίου 2009

Η Νέα Δημοκρατία χάνει τις εκλογές 

Ο Κώστας Καραμανλής ανανέωσε τη λαϊκή εντολή λίγο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2007. Η πρόωρη κόπωση που συνήθως συνοδεύει τις κυβερνήσεις μετά την επανεκλογή τους εμφανίστηκε νωρίς, ενώ τελικά η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε τάχιστα και προ των ελληνικών πυλών. Η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας κατέφυγε σε πρόωρες εκλογές με μια ατζέντα παγώματος των παροχών. Η ήττα φάνταζε αναπόφευκτη – ήταν όμως και βαριά, καθώς το κόμμα συγκέντρωσε μόλις 33,47%. Αναπόφευκτη και η παραίτηση του Καραμανλή.

29 Νοεμβρίου 2009

Ο Αντώνης Σαμαράς εκλέγεται αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας 

Έχοντας επιστρέψει στη Νέα Δημοκρατία και στην κεντρική πολιτική σκηνή ως υπουργός Πολιτισμού του Καραμανλή, ο Αντώνης Σαμαράς διεκδικεί από την Ντόρα Μπακογιάννη την ηγεσία του κόμματος. Κατόπιν εσωτερικών ζυμώσεων, η Νέα Δημοκρατία αποφασίζει κι αυτή να στραφεί στη βάση για την εκλογή αρχηγού. Τα έως τότε προγνωστικά ανατρέπονται και ο Σαμαράς επικρατεί της Μπακογιάννη από τον πρώτο γύρο. Συνυποψήφιός τους και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο οποίος συγκέντρωσε το αξιοσημείωτο 10% των ψήφων.

Εκλογές Μαΐου-Ιουνίου 2012

Η Νέα Δημοκρατία κερδίζει στις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση τρικομματικής συνεργασίας 

Μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι της κρίσης, με την Ελλάδα των δύο μνημονίων να έχει απολέσει το 25% του ΑΕΠ της, η κυβέρνηση Παπαδήμου οδηγεί τη χώρα σε εκλογές. Αυτές του Μαΐου ήταν οι πλέον ανατρεπτικές της Μεταπολίτευσης. Η Νέα Δημοκρατία πρώτευσε μεν, σημείωσε όμως το ιστορικό χαμηλό 18,85%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αναρριχήθηκε στη δεύτερη θέση με ποσοστό 16,79%. Στις επαναληπτικές εκλογές της 11ης Ιουνίου, η Νέα Δημοκρατία επικράτησε με 29,66%, με πρόταγμα το τρίπτυχο «Ανάκαμψη – Επαναδιαπραγμάτευση –  Ασφάλεια». Ο Αντώνης Σαμαράς τέθηκε επικεφαλής της τρικομματικής κυβέρνησης με τη συνεργασία του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Κοινός παρονομαστής, η διατήρηση της χώρας στον πυρήνα της Ευρωζώνης. 

25 Ιανουαρίου 2015

Ήττα στις εκλογές από τον ΣΥΡΙΖΑ

Έπειτα από μια εξαιρετικά δύσκολη θητεία περίπου δυόμισι ετών, κατά τη διάρκεια 
των οποίων έπρεπε να επιτευχθούν οι στόχοι που προβλέπονταν στο δεύτερο μνημόνιο, ο Αντώνης Σαμαράς πρότεινε ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Σταύρο Δήμα. Η καταψήφιση του τελευταίου οδήγησε στη διάλυση της Βουλής και στην προκήρυξη εκλογών. Έχοντας ανέβει στο αντιμνημονιακό κύμα της εποχής, ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα επικράτησε του Αντώνη Σαμαρά. 

20 Σεπτεμβρίου 2015

Eκλογές με πρόεδρο τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη 

Ο Αντώνης Σαμαράς παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματος μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, όταν το «Όχι» έλαβε λίγο πάνω από 61%. Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, ο Αλέξης Τσίπρας οδήγησε τον Σεπτέμβριο τη χώρα σε εκλογές. Προκειμένου να μην εμπλακεί σε εσωκομματική διαδικασία εν μέσω της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης, η Νέα Δημοκρατία κατέρχεται στις εκλογές με τον μεταβατικό πρόεδρό της, Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Ηττάται με περίπου 7,5 μονάδες διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ.

10 Ιανουαρίου 2016

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκλέγεται αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας 

«Ανανέωση, πρόοδος, ενότητα». Σε αυτές τις λέξεις συμπυκνώθηκε το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ανάδειξή του στην προεδρία της Νέας Δημοκρατίας. Ήταν μια νίκη κόντρα στα προγνωστικά, στον δεύτερο γύρο, με αντίπαλο τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Στην κούρσα διαδοχής συμμετείχαν ακόμα οι Άδωνις Γεωργιάδης και Απόστολος Τζιτζικώστας. Ο νέος πρόεδρος επικεντρώθηκε εξαρχής στο αντιπολιτευτικό έργο της παράταξης, εισφέροντας ως δυνάμει πρωθυπουργός ένα διαφορετικό, πιο τεχνοκρατικό προφίλ, με προμετωπίδα τη μεταρρύθμιση του κράτους. 

7 Ιουλίου 2019

Επάνοδος της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία

Αγγίζοντας το 40%, η Νέα Δημοκρατία επανέρχεται στην εξουσία, διαθέτοντας μάλιστα σχετικά άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία 158 εδρών. Ενώ αρχικά η διακυβέρνηση επικεντρώνεται στην οριστική έξοδο από τα μνημόνια και στην αύξηση των μεγεθών της οικονομίας, τελικά η θητεία σημαδεύτηκε από μεγάλα και σχεδόν αναπάντεχα γεγονότα: τη μακρά ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, την πανδημία του κορωνοϊού, την ανάκαμψη της κοινωνίας μετά το λοκντάουν, αλλά και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

25 Ιουνίου 2023

Θρίαμβος στις εκλογές και δεύτερη θητεία

Σε ένα από τα πλέον εντυπωσιακά εκλογικά αποτελέσματα της μεταπολιτευτικής ελληνικής ιστορίας, η Νέα Δημοκρατία θριάμβευσε με 40,56% και σχεδόν 23 μονάδες διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση το αποτέλεσμα, οι πολίτες έκριναν ως επιτυχημένη τη διαχείριση των αλλεπάλληλων κρίσεων από την πρώτη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ οι υποθέσεις των παρακολουθήσεων και του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη φαίνεται ότι δεν κόστισαν στην πλειοψηφία. Η μεταρρύθμιση του κράτους παραμένει το μείζον διακύβευμα. 

Πηγή: «Η Καθημερινή»