Η διπλωματική μάχη Βενιζέλου – Ινονού και ο ρόλος της Entente στη Συνθήκη που καθορίζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα έως σήμερα – Οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις των γειτόνων από την ανταλλαγή των πληθυσμών αποκλειστικά με θρησκευτικά κριτήρια μέχρι τη συμφωνία για τις μειονότητες που αθέτησε μονόπλευρα η Τουρκία
Στις 24 Ιουλίου συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης. Πρόκειται για τη συνθήκη που ρύθμισε εδαφικές και άλλες εκκρεμμότητες ανάμεσα στους Συμμάχους της Entente και την Τουρκία, η οποία αν και ηττημένη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εμφανιζόταν να βρίσκεται πλέον σε θέση ισχύος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η Συνδιάσκεψη της Λωζάνης ξεκίνησε στις 8/21 Νοεμβρίου 1922. Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση προήδρευσε, τιμής ένεκεν, ο Πρόεδρος της Ελβετίας. Στη Λωζάνη βρίσκονταν αντιπρόσωποι από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και βέβαια την Ελλάδα από τη μία πλευρά και την Τουρκία από την άλλη.
Επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος και, ανάμεσα στα άλλα μέλη, ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος, ο Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν, ο Μιχαήλ Θεοτοκάς, ειδικός σε θέματα Πατριαρχείου/Οικονομικών, και ο Δημήτριος Κακλαμάνος. Επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας ήταν ο Ισμέτ πασάς, μετέπειτα Ισμέτ Ινονού.
Επικεφαλής της γαλλικής αντιπροσωπείας ήταν ο Πουανκαρέ και οι πρέσβεις Μπαρέρ και Μπομπάρ, της βρετανικής ο υπουργός Εξωτερικών λόρδος Κέρζον και ο πρέσβης Ρούμπολντ και της ιταλικής ο Μουσολίνι και οι διπλωμάτες Γκαρόνι, Μοντανά και Λάγκο. Επικεφαλής της Σερβίας και της Ρουμανίας ήταν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών και της Βουλγαρίας ο πρωθυπουργός Σταμπολίνσκι.
Υπήρχαν επίσης στη Λωζάνη αμερικανική αντιπροσωπεία, με τους διπλωμάτες Τσάιλντ και Γκρου και τον ναύαρχο Μπρίστολ, καθώς και σοβιετική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών Τσιτσέριν και τους διπλωμάτες Ρακόβσκι, Μντιβάνι και Βορόβσκι. Η Ιαπωνία, καθώς δεν είχε συμφέροντα στη Μέση Ανατολή εκείνη την εποχή, έστειλε αντιπροσωπεία στη Λωζάνη, χωρίς όμως να λάβει ενεργό μέρος στις διαπραγματεύσεις.
Τέλος, υπήρχαν αντιπρόσωποι από τις ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Πολωνία, Σουηδία, Δανία, Νορβηγία, Ισπανία, Πορτογαλία και Αλβανία) που είχαν εμπορικές και οικονομικές σχέσεις και συμφωνίες Διομολογήσεων (μόνο η Αλβανία δεν είχε) με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι οποίοι συμμετείχαν όταν κρινόταν απαραίτητο από τους προέδρους των επιτροπών και υποεπιτροπών της Συνδιάσκεψης.
Να σημειώσουμε ότι αρχικά υπήρχε πρόθεση από τους Συμμάχους να κληθούν εκπρόσωποι της κυβέρνησης του σουλτάνου, αλλά και κεμαλικοί. Ομως η επίσημη κυβέρνηση της Τουρκίας παραιτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου/4 Νοεμβρίου και ο σουλτάνος φυγαδεύτηκε στις 4/17 Νοεμβρίου 1922 με αγγλικό πλοίο στη Μάλτα. Την εποχή της Συνδιάσκεψης οι αγγλογαλλικές σχέσεις ήταν τεταμένες, κάτι που εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο ο Ισμέτ, παρά την απειρία του.
Οι δυνάμεις της Entente ωστόσο είχαν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: τις σχεδόν καθημερινές πληροφορίες από την αποκρυπτογράφηση των τουρκικών τηλεγραφημάτων από και προς τη Λωζάνη. Στις 9/21 Νοεμβρίου 1922 άρχισε το κυρίως έργο της Συνδιάσκεψης, με τον ορισμό τριών επιτροπών: η Πολιτική και Εδαφική με πρόεδρο τον Κέρζον, η Επιτροπή για όλα τα σχετικά με τις Διομολογήσεις με πρόεδρο τον Γκαρόνι και η Οικονομική Επιτροπή με πρόεδρο τον Μπαρέρ («Ιστορία του Ελληνικού Εθνους»).
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο protothema.gr
