Ψωμί, ζυμαρικά, καφές, σουβλάκι, λαχανικά και φρούτα πήραν την ανιούσα
Καύσιμα στον… Θεό, σε πρωτοφανή ύψη τα λιπάσματα
Υλικά οικοδομών και δημόσιων έργων σε απαγορευτικές τιμές – Σταματούν έργα
Του Μιχάλη Δημητρόπουλου
mixalisdimitro@hotmail.com
Ορατό είναι πλέον το κύμα των ανατιμήσεων στην αγορά, καθώς όλο και περισσότερα προϊόντα μπαίνουν καθημερινά στον κύκλο των αυξήσεων. Το ψωμί ήδη πωλείται πάνω από 2 ευρώ το κιλό, ενώ ακόμα και οι καφέδες στο πλαστικό έφτασαν στο 1,70 – 1,80 ευρώ.
Από το νέο κύμα ακρίβειας, τα ζυμαρικά και τα δημητριακά και αυτό γιατί η βασική πρώτη ύλη, το σιτάρι, παρουσιάζει μειωμένη παραγωγή και τα μικρότερα αποθέματα εκτινάσσουν ήδη την τιμή του ψωμιού. Σε ό,τι αφορά τα είδη ζυμαρικών, ήδη στο ράφι πωλούνται έως και 0,20 ευρώ ακριβότερα, με την τιμή τους να έχει φτάσει στα 0,90 λεπτά η συσκευασία από 0,70 ευρώ.
«Πρωταθλητές» το αγγούρι και η φέτα
Ακριβότερα πληρώνουν οι καταναλωτές και τα ελληνικά φρούτα και τα λαχανικά, καθώς πρόκειται για εποχικά προϊόντα. Για ένα αγγούρι πλέον θα πρέπει να πληρώσουμε 1 ευρώ από 0,50 λεπτά. «Αλμυρή» αναμένεται να είναι και η φέτα τους επόμενους μήνες. Από τη μια, η αύξηση της τιμής του πρόβειου γάλακτος και, από την άλλη, οι ελλείψεις που καταγράφονται στη φέτα ως αποτέλεσμα του μεγάλου όγκου εξαγωγών θα πιέσουν τις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων. Στα κρέατα, αυξημένες είναι οι τιμές σε κατσίκι και αρνί λόγω της μειωμένης παραγωγής.
Το σουβλάκι
Ούτε και το σουβλάκι «ξέφυγε» από το κύμα ανατιμήσεων που έχουν εισέλθει στο σύνολο της οικονομίας, με τις αυξήσεις των τιμών να γίνονται φανερές στο αγαπημένο ελληνικό γρήγορο φαγητό. Οι αυξήσεις στις τιμές του κρέατος, αναγκάζουν τους Έλληνες να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, καθώς η τιμή για μια απλή πίτα θα φτάσει τα 2,80 ευρώ.
Τα καύσιμα
Στα καύσιμα, οι πολίτες βλέπου αυξήσεις σχεδόν κάθε ημέρα, με την απλή αμόλυβδη πλέον στην Ηλεία να φτάνει και να ξεπερνά το 1,7 ευρώ ανά λίτρο. Οι καθυστερημένες ενέργειες για μετάβαση στην πράσινη οικονομία που θα φορτώσουν με φορολογίες τους πολίτες της Ε.Ε. αλλά και το δυσοίωνο άμεσο μέλλον σε ότι αφορά τις τιμές των καυσίμων και βασικών προϊόντων, καθιστούν σχεδόν βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα θα “στενάξουν” οι τσέπες των καταναλωτών. Όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση το μόνο που κάνει είναι να… εύχεται μειώσεις στις τιμές τα… Χριστούγεννα!
Εμπόδια και στην υλοποίηση συμβάσεων τεχνικών έργων
Εμπόδια και στην υλοποίηση συμβάσεων τεχνικών έργων, στα Δημόσια Έργα και στις ιδιωτικές οικοδομές, προκαλεί η μεγάλη αύξηση στις τιμές βασικών υλικών, η οποία κυμαίνεται το τελευταίο εξάμηνο από 15 έως 75%, ενώ το φαινόμενο αυτό, της αύξησης των τιμών των οικοδομικών υλικών δεν φαίνεται να αποκλιμακώνεται, αλλά αντιθέτως εντείνεται.
Το πρόβλημα είχαν επισημάνει από τον περασμένο Μάιο, προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με κοινή επιστολή τους και οι πέντε εργοληπτικές οργανώσει της χώρας (ΣΤΕΑΤ, ΣΑΤΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΔΜΕΔΕ), τονίζοντας ότι «οι εργοληπτικές επιχειρήσεις καλούνται να ολοκληρώσουν συμβάσεις, που κοστολογήθηκαν και συμβασιοποιήθηκαν σε προγενέστερο χρόνο, χωρίς να έχουν την δυνατότητα να απορροφήσουν τις αυξήσεις αυτές και νομοτελειακά οδηγούνται σε οικονομική ασφυξία και αδυναμία ολοκλήρωσης των έργων».
Πρόβλημα και στον ιδιωτικό κατασκευαστικό τομέα
Αντίστοιχο πρόβλημα υπάρχει και στον ιδιωτικό κατασκευαστικό τομέα, με επιπτώσεις στην υλοποίηση μεγάλων και μικρότερων ιδιωτικών οικοδομικών έργων, με κατασκευαστικά συμβόλαια ενώ συνολικά το κόστος των κατασκευών επιβαρύνεται τόσο από την μεγάλη αύξηση των οικοδομικών υλικών όσο και από τις επιπτώσεις της παρατεταμένης υγειονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των εργοληπτικών οργανώσεων το τελευταίο εξάμηνο έχει καταγραφεί ιδιαίτερα σημαντική αύξηση στις τιμές βασικών υλικών, όπως τα μέταλλα (σίδηρος, χαλκός αλουμίνιο), τα πλαστικά (PVC, πολυαιθυλένιο κλπ.), το πετρέλαιο και τα παράγωγά του (κυρίως καύσιμα και ασφαλτικά).
Ανοδικές τάσεις και στα ενοίκια
Ανοδικές τάσεις εμφανίζουν και οι τιμές ενοικίασης κατοικιών το 2021 σε Αττική και Θεσσαλονίκη, ενώ στην περιφέρεια τα μισθώματα παρουσιάζουν σταθερότητα ή μικρές αυξήσεις.
Σύμφωνα με πανελλαδικά στοιχεία της RE/MAX Ελλάς, του κτηματομεσιτικού δικτύου της με 73 γραφεία στη χώρα και σχεδόν 1.000 συμβούλους ακίνητης περιουσίας, τα μισθώματα παρουσίασαν αύξηση κατά μέσο όρο 5%. Στην Αττική η αύξηση που καταγράφεται αγγίζει μεσοσταθμικά το 6,2%, στη Θεσσαλονίκη το 9,4% και στην περιφέρεια στο 1,4%.
Παρά το γεγονός ότι η υγειονομική κρίση έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα των πολιτών, αναδεικνύοντας νέες ανάγκες που οδήγησαν με τη σειρά τους σε επιλογή ακινήτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με το παρελθόν, μέχρι στιγμής καταγράφεται αύξηση της ζήτησης που με τη σειρά της επηρεάζει την άνοδο των τιμών. Η τάση αυτή, σε συνδυασμό με την περιορισμένη προσφορά ποιοτικών ακινήτων για μακροχρόνια μίσθωση, έδωσε μια επιπλέον ώθηση στις τιμές.
Από περιοχή σε περιοχή διαπιστώνει κανείς διαφοροποιήσεις ως προς τα ζητούμενα τετραγωνικά αλλά και την ηλικία των ακινήτων. Αναλυτικότερα τα συμπεράσματα της έρευνας ανά περιοχή παρακάτω.
Στην περιφέρεια, τα ακίνητα για τα οποία ενδιαφέρονται οι υποψήφιοι αγοραστές είναι διαμερίσματα ηλικίας 10-15 ετών, εμβαδού από 51 έως 80 τ.μ., με το μέσο ενοίκιο να διαμορφώνεται στα 340 ευρώ. Ενδεικτικά, στον Βόλο και στα Χανιά η μέση τιμή ενοικίασης είναι 420 και 440 ευρώ αντίστοιχα. Στη Λάρισα, μεγαλύτερη ζήτηση συγκεντρώνουν διαμερίσματα εμβαδού από 81 έως 120 τ.μ., με το μέσο ενοίκιο να κυμαίνεται στα 550 ευρώ, ενώ στην Κομοτηνή ζητούνται χαμηλότερες τιμές, με τις γκαρσονιέρες έως 50 τ.μ. να εκμισθώνονται κατά μέσο όρο προς 300 ευρώ.
Τα βασικά χαρακτηριστικά επιλογής ενός ακινήτου στην περιφέρεια δεν διαφέρουν σημαντικά σε σύγκριση με αυτά της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Η ανακαίνιση παίζει το σημαντικότερο ρόλο (64%) και ακολουθούν η κατάσταση των κουφωμάτων (50%) και η θέση parking (39%).
Οι τιμές των ενοικίων στην περιφέρεια παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, με ορισμένες σημαντικές εξαιρέσεις. Ενδεικτικά, στις Σέρρες, στην Κομοτηνή και στην Καλαμάτα οι τιμές αυξήθηκαν κατά 10%, ενώ στη Λάρισα το ποσοστό αύξησης ήταν 14,5%.
Σε πρωτοφανή ύψη και οι τιμές λιπασμάτων
Σε πρωτοφανή ύψη οδηγούνται και οι τιμές των λιπασμάτων εν όψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου, αρχής γενομένης από τις φθινοπωρινές σπορές, καθώς τα κόστη των πρώτων υλών σε συνδυασμό με τον υπερδιπλασιασμό της τιμής του φυσικού αερίου για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποχρεώνει τα εργοστάσια λιπασμάτων όχι απλώς να πουλάνε ακριβά αλλά και να διακόπτουν τη λειτουργία τους σε κάποιες περιπτώσεις.
Τα τελευταία 24ωρα η Yara International ASA ανακοίνωσε πως τα ιστορικά υψηλά στις τιμές φυσικού αερίου έρχονται να μπλοκάρουν τη δυναμικότητα των μονάδων της, με την εταιρεία να περιορίζει από την τρέχουσα εβδομάδα κατά 40% την παραγωγή αμμωνίας στην Ευρώπη. Η απόφαση αυτή ακολούθησε την κίνηση ενός άλλου μεγάλου παραγωγού λιπασμάτων, της CF Industries Holdings Inc., η οποία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα σταματήσει τη λειτουργία δύο εργοστασίων της στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μέσα σε 12 μήνες, οι διεθνείς τιμές των λιπασμάτων έχουν ακολουθήσει μια πορεία κατακόρυφης ανόδου, υποστηριζόμενες κατά κύριο λόγο από την αυξημένη ζήτηση για προϊόντα θρέψης την οποία πυροδότησε η βελτίωση των τιμών παραγωγού στα αγροτικά εμπορεύματα. Δυσκολίες εφοδιασμού λόγω της πανδημίας και ζημιές σε εργοστάσια παραγωγής αμμωνίας στον Κόλπο του Μεξικού λειτούργησαν συμπληρωματικά σε αυτό το ράλι, που μέχρι στιγμής μεταφράζεται σε μια ενίσχυση του κόστους εισροών κοντά στο 30% για τους Έλληνες παραγωγούς.
Η Yara εμπορεύεται περίπου το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής αμμωνίας, η οποία πέραν της αγροτικής της χρήσης, αξιοποιείται και από τις βιομηχανίες κατασκευής αυτοκινήτων, τα κλωστήρια, τη βιομηχανία υγείας και καλλυντικών. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει τη δυναμική σε μια σειρά εργοστασίων που διατηρεί στην Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Ιταλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η παγκόσμια έλλειψη φυσικού αερίου έχει τριπλασιάσει τις τιμές στην Ευρωπαϊκή αγορά, όσο εκφράζονται ανησυχίες για πληθωριστικές πιέσεις με διάρκεια, ενώ ήδη και η BASF προβληματίζεται για το άλμα των τιμών ρεύματος, σύμφωνα με το Bloomberg.
Να σημειωθεί ότι η άνοδος στις τιμές του φυσικού αερίου μεταφράζεται σε υψηλές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, αφού το εν λόγω καύσιμο αξιοποιείται κατά κόρον σε σταθμούς ηλεκτροδότησης, επηρεάζοντας έτσι και τις βιομηχανίες και την οικιακή χρήση.
