(Άρθρο του Δημήτρη Αβραμόπουλου
πρ. Ευρωπαίου Επίτροπου, Βουλευτή Ηλείας)
Σε μια εποχή ρευστότητας, συγκρούσεων και παγκόσμιας αστάθειας, η φωνή της Ελλάδας οφείλει να είναι ψύχραιμη, προσανατολισμένη στη διπλωματία και ευθυγραμμισμένη με το εθνικό συμφέρον.
Οι πρόσφατες εξελίξεις σε Ουκρανία, Μέση Ανατολή και Νότια Ασία δεν μας αφήνουν ανεπηρέαστους. Οι γεωπολιτικές αναταράξεις δεν είναι πλέον μακρινές: τα απόνερά τους φτάνουν στην αυλή μας.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία βαδίζει προς μια καμπή. Ενώ τα πρώτα σημάδια αποκλιμάκωσης είναι ορατά, με επικείμενες διαπραγματεύσεις να συζητούνται στην Κωνσταντινούπολη — ακόμη και με τη δυνητική παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ — η δυναμική είναι αβέβαιη. Από τη μία, η Ρωσία ζητά άμεσες συνομιλίες. Από την άλλη, ο Ζελένσκι επιμένει ότι πρέπει να προηγηθεί εκεχειρία. Στο παρασκήνιο, οι ΗΠΑ δείχνουν να τηρούν μια σιωπηρή υποστήριξη προς τη ρωσική προσέγγιση, ενώ η γνωστή «ευρωπαϊκή πεντάδα» – Μακρόν, Μέρτς, Τουσκ κ.ά. – στηρίζει πολιτικά το Κίεβο.
Ουσιαστικά, το ερώτημα που τίθεται είναι ποιος θα κυριαρχήσει στο τέλος. Ο Πούτιν έχει ήδη καταλάβει εδάφη που θεωρεί «ρωσικά». Το διακύβευμα πλέον είναι πώς θα επιτευχθεί διευθέτηση χωρίς ντόμινο αποσταθεροποίησης. Γιατί αν νομιμοποιηθεί η κατάκτηση εδαφών με τα όπλα, τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για πολλές περιοχές του κόσμου.
Στη γειτονιά μας, η Τουρκία συνεχίζει να λειτουργεί ως βασικός γεωπολιτικός παίκτης. Από τον πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι την ανασύνθεση της Μέσης Ανατολής, η Άγκυρα ασκεί επιρροή, ενίοτε μέσω παρεμβατικής πολιτικής. Η στρατηγική της βασίζεται στον αναθεωρητισμό — την προσπάθεια αμφισβήτησης της Συνθήκης της Λωζάννης και της μεταπολεμικής γεωπολιτικής τάξης. Την ίδια ώρα, το Ισραήλ, με το οποίο η Τουρκία βρίσκεται σε ψυχρή φάση, παραμένει ο αβέβαιος παράγοντας, ενώ η Ουάσινγκτον στέλνει συγκεχυμένα μηνύματα. Οι σχέσεις Τραμπ–Νετανιάχου, κάποτε στενές, βρίσκονται σε ψυχρό κλίμα. Πιθανή αναδιάταξη συμμαχιών δεν πρέπει να αποκλείεται.
Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η ανάφλεξη στην Ινδική υποήπειρο. Η νέα κρίση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν για το Κασμίρ αποκαλύπτει τις γεωπολιτικές παρενέργειες αποικιοκρατικών διευθετήσεων. Η περιοχή αυτή, κατοικούμενη κυρίως από Μουσουλμάνους, προσαρτήθηκε στην Ινδία το 1947 και διατήρησε σχετική αυτονομία μέχρι το 1997. Από τότε, το Νέο Δελχί ακολουθεί πολιτική ενοποίησης, πυροδοτώντας εθνοθρησκευτικές εντάσεις. Με το Πακιστάν σε εσωτερική ρευστότητα και την Ινδία να κινείται προεκλογικά, το σκηνικό φανατίζεται επικίνδυνα. Και το πιο ανησυχητικό: και οι δύο χώρες είναι πυρηνικές δυνάμεις.
Μέσα σε αυτό το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, η Ελλάδα οφείλει να είναι σταθερή, προνοητική και στρατηγικά παρούσα. Η ενεργή συμμετοχή της σε ευρωπαϊκές και περιφερειακές πρωτοβουλίες, η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και ο ρόλος της ως πυλώνας σταθερότητας αποτελούν εθνική παρακαταθήκη.
Παράλληλα, σε εθνικό επίπεδο, η στρατηγική σταθερότητα δεν αφορά μόνο τη διπλωματία, αλλά και την εσωτερική συνοχή και ισόρροπη ανάπτυξη.
Σε πιο τοπικό επίπεδο, η ανάπτυξη της Δυτικής Ελλάδας παραμένει στρατηγική προτεραιότητα. Το έργο του αυτοκινητόδρομου Πατρών–Πύργου, αν και καθυστερημένο, οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Η ΠΕΡΑΤΩΣΗ ΤΟΥ θα συμβάλει όχι μόνο στην ασφάλεια των πολιτών, αλλά και στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της Πελοποννήσου. Ωστόσο, για να αλλάξει ουσιαστικά η γεωγραφία της περιοχής, το έργο πρέπει να φτάσει έως τον άξονα Κορίνθου– Καλαμάτας μέσω Τσακώνας. Μόνο τότε θα αρθεί ο γεωοικονομικός διαχωρισμός της Πελοποννήσου και η περιφέρεια θα ενταχθεί πλήρως στον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό.
Στις εποχές των μεταβάσεων, χρειάζεται πολιτική διορατικότητα, σταθερή διπλωματική πυξίδα και επιμονή σε στρατηγικές επιλογές. Όσοι ηγούνται σήμερα οφείλουν να δουν μακρύτερα και να ενεργήσουν έγκαιρα — πριν το αύριο γίνει χθες.
