Τι δείχνουν τα στοιχεία του Παρατηρητήριου Τιμών Ελαιολάδου
*Αναμένεται εκτόξευση της τιμής του ελληνικού ελαιόλαδου το επόμενο διάστημα ακόμα και πάνω από τα 6 ευρώ
Μια χρυσή χρονιά διανύει το ελληνικό ελαιόλαδο φέτος, με τιμές που αγγίζουν ρεκόρ δεκαετιών και με τις πιο αισιόδοξες φωνές να κάνουν λόγο για τιμές που ενδέχεται να αγγίξουν και τα 6 ευρώ/κιλό. Αυτές τις ημέρες οι τιμές άρχισαν πάλι να παίρνουν την ανοδική πορεία τους μετά την πτωτική τάση που παρατηρήθηκε στις ημέρες των γιορτών, όπου η μέση τιμή του ελαιολάδου έφτασε στα 4,80 ευρώ/κιλό. Όμως, ήδη οι πρώτες εμπορικές πράξεις που κλείστηκαν την Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2023 σε όλη την ελληνική επικράτεια κυμάνθηκαν από 5 έως 5,20 ευρώ.
Οι κύκλοι της αγοράς κάνουν λόγο για εκτόξευση της τιμής του ελληνικού ελαιόλαδου το επόμενο διάστημα ακόμα και πάνω από τα 6 ευρώ. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν κύκλοι της αγοράς, η δυναμική αυτής της ελαιοκομικής χρονιάς είναι τέτοια, που οι τιμές της φετινής σεζόν μπορούν να συγκριθούν με αυτές του 1991.
Το γεγονός είναι ότι μπορούμε πια με απόλυτη βεβαιότητα να μιλήσουμε για την επερχόμενη εμπορική περίοδο 2023/2024 η οποία, πρώτον θα ξεκινήσει με πολύ χαμηλά αποθέματα – όσο κι αν μειωθεί η κατανάλωση- και δεύτερον, θα έχει μειωμένη παραγωγή τόσο η Ισπανία, όσο και η Τυνησία. Συνεπώς τα συνολικά παγκόσμια διαθέσιμα της νέας χρονιάς θα είναι (πάρα) πολύ μειωμένα σε σύγκριση με τον συνήθη μέσο όρο με προφανείς περαιτέρω ανοδικές τάσεις στις τιμές.
Το δεύτερο σημαντικό και αναπόφευκτο γεγονός, συνέπεια του πρώτου, είναι πως θα συνεχίσει και θα ενταθεί η μείωση της κατανάλωσης. Η άνοδος των τιμών των ελαιολάδων – όπως και σχεδόν όλων των τροφίμων- συνυπάρχει με την εξίσου ανησυχητική άνοδο του πληθωρισμού, τα φαινόμενα ύφεσης, που υποσκάπτουν το διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα. Σε χώρες όπως η Ισπανία που διαθέτουν πλήρη και ακριβή στατιστικά στοιχεία η μείωση της κατανάλωσης είναι εμφανέστατη.
Τα στοιχεία του παρατηρητηρίου
Στο Παρατηρητήριο Τιμών Ελαιολάδου (31/3/2023) διαπιστώνεται άνοδος των τιμών στην ελληνική αγορά κατά 10 περίπου σεντ (τιμές CIF, βυτίο, παράδοση Ιταλία). Την ίδια στιγμή η μεν Ιταλία είναι σταθερή, η δε Τυνησία ελαφρά ανοδική λόγω ανομβρίας ανάλογης με την Ισπανία. Η προαναγγελθείσα, άνοδος τιμών στο ελαιόλαδο είναι γεγονός καταγράφοντας περί τα +10 σεντ όχι μόνο στα έξτρα παρθένα αλλά και στα βιομηχανικά.
Έτσι διαπιστώνουμε στην ελληνική αγορά το εξαιρετικό παρθένο να ξεκινάει από τα 5,0 και να φθάνει τα 5,50 €/κιλό τιμές CIF άφιξη Ιταλία και το λαμπάντε βάσης 5ο, επίσης ανεβασμένο, από 4,0 έως και 4,20 €/κιλό -ανάλογα με τα ιδιαίτερα ποιοτικά του χαρακτηριστικά.
Ισπανία
Το ζήτημα είναι τι κάνει ο «μεγάλος ασθενής», η Ισπανία, που καίγεται από τον πυρετό της ανομβρίας και, όπως γράψαμε, είναι πια βέβαιο πως την φετινή κακή παραγωγή θα την ακολουθήσει μια επίσης κακή 2023/24 με βέβαιες τις υψηλές τιμές παραγωγού και άγνωστο αν και σε τι βαθμό θα τις συγκρατήσει η επίσης φανερή πτώση της κατανάλωσης ελαιολάδων. Ενδιαφέρουσες και δύσκολο να ερμηνευτούν με πρώτη ματιά είναι οι αντίρροπες κινήσεις καθώς βλέπουμε πως τις τελευταίες τρεις περίπου εβδομάδες να υποχωρούν κυρίως τα εξαιρετικά παρθένα (κατά 5-6%), λιγότερο τα (κοινά) παρθένα (κατά 2-3%), και αντιθέτως, μόνο τα βιομηχανικά 1ο να ανεβαίνουν κατά 1-2%.
Όσον αφορά τα βιομηχανικά, η αύξηση είναι λογική με δεδομένες τις ελλείψεις σε πρώτη ύλη και την άνοδο του ραφινέ ελαιολάδου. Ας μην ξεχνάμε ότι οι υψηλές τιμές στρέφουν τους καταναλωτές προς τα φτηνότερα σπορέλαια, αλλά και προς τα «ελαιόλαδα» (κουπέ, μίγμα παρθένου με ραφινέ). Η μείωση της κατανάλωσης, μάλλον, εξηγεί την έτσι κι αλλιώς οριακή πτώση των τιμών των (κοινών) παρθένων. Για τα εξαιρετικά παρθένα, οι κινήσεις του ασανσέρ είναι πιο περίπλοκες. Λίγοι πατάνε τα κουμπιά να ανέβουν στους επάνω (ακριβούς) ορόφους και οι περισσότεροι ψάχνουν τους κάτω (φτηνούς) ορόφους, ώστε να συγκρατήσουν τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ, οι οποίες έχουν ανέβει τον Μάρτιο έως και κατά 5%. Κι έτσι τελικά, καταλήγουμε σε ένα μέσο όρο υποχώρησης των τιμών παραγωγού (πρώτης ύλης) για το έξτρα.
