Τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «ΠΡΩΤΗ»
*Το 2022 στην Δυτική Ελλάδα καταγράφηκαν 870 περιστατικά, εκ των οποίων τα 130 στην Ηλεία
*Γρηγόρης Κατσώλης: «Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι σε καμία περίπτωση μια ιδιωτική υπόθεση»
*20% αύξηση των περιστατικών, σε σχέση με το 2021, στο Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου
Σοκ προκαλούν τα στοιχεία που αφορούν την ενδοοικογενειακή βία στην Ελλάδα. Μόνο το 2022, στην Ελληνική Αστυνομία σχηματιστήκαν 11.500 δικογραφίες που αφορούν την ενδοοικογενειακή βία. 11.500 ζευγάρια υπέβαλαν μήνυση και στη συντριπτική πλειοψηφία τα θύματα ήταν γυναίκες, σύμφωνα με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκο. Σύμφωνα με τα στοιχεία, που έχουν στην διάθεση τους οι Αρχές, η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει πολλές οικογένειες στην Ελλάδα και απαιτεί αποφασιστική δράση για να αντιμετωπιστεί. Το 2022, έκλεισε για την χώρα μας με τον συγκλονιστικό αριθμό των 21 γυναικοκτονιών και άπειρων περιστατικών σκληρής βίας εναντίον γυναικών. Όμως η ενδοοικογενειακή βία δεν αφορά μόνο τις γυναίκες.
Οι άντρες ως θύματα ενδοοικογενειακής βίας
Πολλοί είναι και οι άνδρες που δέχονται βίαιη συμπεριφορά από τις συζύγους τους κι όμως σιωπούν. Σε μια κοινωνία όπου οι ρόλοι των ανδρών και των γυναικών γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτοι, η ενδοοικογενειακή βία κατά των ανδρών έχει αυξηθεί ιδιαίτερα.
Η χειραφέτηση των γυναικών θα μπορούσε να δικαιολογήσει την αυξανόμενη βίαιη συμπεριφορά από μέρους τους: οι γυναίκες κινούνται όλο και περισσότερο στους κόσμους των ανδρών, κερδίζουν χρήματα, ανεξαρτητοποιούνται και ανταγωνίζονται με επιθετικότητα και σθένος, όπως ακριβώς και οι άνδρες συνάδελφοί τους. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι περισσότεροι άνδρες παραμένουν σε αυτές τις καταχρηστικές σχέσεις για χρόνια όντας αδύναμοι να αποχωρίσουν.
Η ενδοοικογενειακή βία κατά των ανδρών εξακολουθεί να αποτελεί ταμπού, αλλά παρατηρείται αύξηση των ανδρών αυτών που αναζητούν βοήθεια.
Η ενδοοικογενειακή βία στην Δυτική Ελλάδα και στην Ηλεία
Εξίσου ανησυχητικοί, όμως, είναι οι αριθμοί για την Δυτική Ελλάδα, αλλά και για την Ηλεία, καθώς τα περιστατικά βίας, βάσει των επίσημων στοιχείων της Αστυνομίας αυξάνουν κάθε χρόνο. Μόνο για το 2022 τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στην Δυτική Ελλάδα ανέρχονται στα 870(!) εκ των οποίων τα 130 καταγράφηκαν στην Ηλεία. Από τα130 περιστατικά, τα 108 αφορούν γυναίκες, τα 33 άνδρες, ενώ τα 15 αφορούν παιδιά.
Οι επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να είναι σοβαρές και παρατεταμένες. Τα θύματα μπορεί να αναπτύξουν συναισθηματικές διαταραχές, χρόνιο στρες, κατάθλιψη, αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας και φυσικές επιπτώσεις όπως κακοποίηση και τραυματισμός.
Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου
Ο κάθε δήμος θα πρέπει να έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την προστασία των ατόμων που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία. Έτσι λοιπόν, το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών του Δήμου Πύργου, είναι μία κοινωνική Δομή, η οποία στηρίζει γυναίκες που υφίστανται ή έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφή βίας. Οι γυναίκες μπορούν να εμπιστευτούν τους άρτια καταρτισμένους επιστήμονες της δομής και να λάβουν κοινωνική, ψυχολογική, εργασιακή και συμβουλευτικήστήριξη, δωρεάν και με απόλυτη εχεμύθεια. Να σπάσουν την σιωπή τους και να μιλήσουν ανοιχτά για τη βία ή τον κίνδυνο βίας που υφίστανται υπερβαίνοντας το φόβο τους. Με το μήνυμα «ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΗ – ΜΙΛΗΣΕ ΜΑΣ» ενθαρρύνει και καλεί όλες τις γυναίκες που υφίστανται ή κινδυνεύουν να υποστούν έμφυλη βία ή και πολλαπλές διακρίσεις, να εμπιστευθούν και να απευθυνθούν στη δομή.
Μέσα στο 2022 στην Ηλεία καταγράφηκε αύξηση 20% έναντι του 2021 των περιστατικών βίας. Ειδικότερα το 2022 συνολικά 62 περιστατικά από όλους τους δήμους της Ηλείας αλλά και όμορων περιοχών, στηρίχτηκαν από το συμβουλευτικό κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου, εκ των οποίων τα 49 αφορούσαν βία κατά των γυναικών ενώ τα υπόλοιπα 13 είναι περιστατικά πολλαπλών διακρίσεων.
Τα 49 περιστατικά βίας αφορούν:
Ηλικιακή ομάδα
ποσοστό
26-35 23%
36-45 23%
46-55 15%
56-60 8%
60 και άνω 23%
Επαγγελματική κατάσταση
Εργαζόμενες 23%
Άνεργες 69%
Οικογενειακή Κατάσταση
Έγγαμες 38%
Σε διάσταση 23%
Συμβίωση (ανύπαντρες) 23%
Εθνικότητα
Ελληνίδες 92%
Αλλοδαπές 8%
Εκπαίδευση
Μεταλυκειακή 23%
Ανώτερη 15%
Δημοτικού 15%
Υποχρεωτική 15%
Β’ βάθμιας 15%
Αιτήματα
Ψυχολογική υποστήριξη 42%
Κοινωνική υποστήριξη 16%
Νομική Στήριξη 11%
Φιλοξενία 13%
Πληροφόρηση 19%
*Το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών του Δήμου Πύργου είναι στελεχωμένο με ειδικούς επιστήμονες, όπως ψυχολόγο, Κοινωνιολόγο και κοινωνικό λειτουργό και παρέχει τις υπηρεσίες του όλες τις εργάσιμες ημέρες. Έχει έδρα Γυμνασιάρχου Δούκα και Ξάνθου (έναντι 1ου Γυμνασίου Πύργου), με τηλέφωνο επικοινωνίας 26210 20532. Επιπροσθέτως υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, λειτουργεί και η 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900.
Γρηγόρης Κατσώλης, Πρόεδρος Αστυνομικών Υπαλλήλων Νομού Ηλείας
«Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι σε καμία περίπτωση μια ιδιωτική υπόθεση»
Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους προς όλα τα μέλη της οικογένειας. Διακρίνεται στην ψυχολογική, σωματική και σεξουαλική βία. Η βία μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον έχει συνήθως ως δράστη τον άντρα και ως θύμα τη γυναίκα και τα παιδιά και αποτελεί προϊόν αντίδρασης απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικογένεια. Οι γυναίκες που υφίστανται βία, συνήθως δεν καταγγέλλουν το γεγονός αυτό, έχοντας χαμηλή αυτοεκτίμηση, δεν έχουν που να πάνε, νιώθουν αδύναμες να αντιδράσουν ή νιώθουν ενοχές και έχουν έντονο φόβο για τις συνέπειες της καταγγελίας τους και επιλέγουν να σιωπούν.
Η Ελληνική Αστυνομία, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, δημιούργησε Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, οι οποίες λειτουργούν σε όλη την επικράτεια με επιχειρησιακά-προανακριτικά καθήκοντα, ενώ είναι πολύ πιθανόν στο άμεσο μέλλον να δημιουργηθεί και στην Διεύθυνση Αστυνομίας Ηλείας αντίστοιχη υπηρεσία. Ειδικά εκπαιδευμένοι αστυνομικοί αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά αλλά και με την απαιτούμενη ευαισθησία, πολίτες που προβαίνουν σε καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, ενημερώνει τις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές, ενώ παράλληλα παρέχει κατευθύνσεις και πληροφορίες στα θύματα, για την αναζήτηση δομών στέγασης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης.
Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι σε καμία περίπτωση μια ιδιωτική υπόθεση στην οποία δεν πρέπει να εμπλέκονται τρίτα πρόσωπα.Γι αυτό μην παρακολουθείτε αμέτοχοι, εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε μορφή ενδοοικογενειακής βίας. Ενημερώστε άμεσα τις αστυνομικές αρχές και παροτρύνετε άτομα τα οποία έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας να επικοινωνήσουν άμεσα με τις αρμόδιες κατά τόπους αρχές.
Εν κατακλείδι όσοι έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας πρέπει να καλέσουν άμεσα το 100 ή το τοπικό αστυνομικό τμήμα και εάν αυτοί δεν μπορούν πρέπει να ζητήσουν από κάποιον άλλον να ειδοποιήσει τις αρχές για αυτούς. Επιβάλλεται να αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη λέγοντας στον γιατρό όλη την αλήθεια. Η επικοινωνία με τις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια, μέσω τηλεφώνου ή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης αυτού του κοινωνικού φαινομένου.
Δήμητρα Καββαθά, B.Sc -M.Sc Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Κακοποιητικές σχέσεις
Σε μια κακοποιητική σχέση παρατηρούμε συμπεριφορές σωματικής, λεκτικής ψυχολογικής/συναισθηματικής, οικονομικής, και σεξουαλικής κακοποίησης. Αποτελούν παραβιάσεις της ατομικότητάς μας σε πολλά επίπεδα και συχνά είναι μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία, η οποία συμβαίνει στη διάρκεια της σχέσης και είναι σταδιακά αυξανόμενης έντασης.
Το προφίλ ενός κακοποιού
Εστιάζοντας στην οικογένεια, ένα παιδί που μεγάλωσε με κακοποιητικούς γονείς ή με κάποιου είδους γονική παραμέληση, είναι πολύ πιθανόν μεταγενέστερα να αναπαράγει κακοποιητικές συμπεριφορές σε άλλους ή τον εαυτό του. Ένας άνθρωπος που κακοποιεί θέλει να ελέγχει ανθρώπους και καταστάσεις, καθώς δεν αισθάνεται ότι έχει αυτοέλεγχο ή υψηλή αυτοεκτίμηση. Αισθάνεται ανασφαλής και ανεπαρκής, και κάνει τα πάντα για να αποδείξει στους άλλους ότι είναι ο ισχυρότερος, ακόμα και συντρίβοντάς τους. Επιπλέον, κατηγορεί τους άλλους για τα προβλήματα και τα λάθη του, ενώ ο ίδιος έχει πάντα δίκιο. Δεν έχει ενσυναίσθηση, δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί τα συναισθήματά του και αντιμετωπίζει με αδιαφορία τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων. Είναι εξαιρετικά χειριστικός και καχύποπτος, δεν εμπιστεύεται κανέναν και έχει την τάση να υποτιμά τους άλλους, από τους οποίους το μόνο που αποζητά είναι να τον έχουν στο επίκεντρο της προσοχής τους.
Γιατί παραμένουμε σε μια κακοποιητική σχέση;
Οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι, όπως και οι θύτες, έτσι και τα θύματα εμφανίζουν συγκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, όπως:
•Χαμηλή αυτοεκτίμηση, αισθήματα κατωτερότητας και ενοχής
•Φόβος μοναξιάς και εγκατάλειψης
•Αδυναμία οριοθέτησης
•Υποταγή στις απαιτήσεις άλλων
•Φόβος αλλαγής
•Δυσκολία έκφρασης και παθητική συμπεριφορά
Σχετικά με τους λόγους παραμονής σε μια τέτοια σχέση αυτοί μπορεί να είναι πολλοί:
•Ιστορικό οικογενειακής κακοποίησης, άρα αποδοχή ως κάτι φυσιολογικό
•Συναισθηματική / ψυχολογική εμπλοκή με το θύτη
•Οικονομική εξάρτηση
•Άρνηση αποδοχής του εαυτού μας ως θύμα
•Τρόμος για το «στίγμα» της διαλυμένης οικογένειας
•Έλλειψη υποστηρικτικού δικτύου (π.χ. γονείς, αδέρφια, φίλοι)
•Εγκλωβισμός στο στάδιο της «μεταμέλειας», νομίζοντας ότι ο θύτης θα αλλάξει
•Αίσθημα αβοηθησίας και παραίτηση από κάθε προσπάθεια διαφυγής
•Δικαιολόγηση του θύτη και ανάληψη των ευθυνών
•Έλλειψη εμπιστοσύνης στις αρχές ότι μπορούν να βοηθήσουν
Πώς μπορούμε να βγούμε από μια κακοποιητική σχέση;
Μην αγνοείτε ποτέ τα συναισθήματά σας, αν κάτι νιώθετε ότι δεν είναι σωστό, αξιολογείστε το και μην το δέχεστε παθητικά. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε τι πραγματικά συμβαίνει. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν είμαστε υπεύθυνοι για την άσχημη συμπεριφορά κάποιου και ότι οι βίαιες αντιδράσεις του είναι ελάττωμα και επιλογή της δικής του προσωπικότητας. Κάθε αλλαγή και παραδοχή χρειάζεται σκληρό αγώνα καθώς, οτιδήποτε αποτελεί τμήμα του εαυτού μας, όσο παθολογικό και αν είναι, προκαλεί οδύνη στην προσπάθεια αποχωρισμού. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων αλλά και στην αποκατάσταση της αυτοπεποίθησης του ατόμου. Μην ξεχνάτε ποτέ πως η φροντίδα του εαυτού σας είναι ζωτικής σημασίας και όχι προαιρετική. Να θυμάστε πάντα: Αν πονάει, δεν είναι αγάπη.
Τάκης Γεωργόπουλος, Ψυχολόγοςστο Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου
«Αυτό που μας ενδιαφέρει εμάς, είναι να καταλάβουν οι γυναίκες ότι έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν την κατάσταση που βιώνουν. Προσπαθούμε να τους δώσουμε, να κατανοήσουν ότι αυτό που ζουν δεν είναι φυσιολογικό γι αυτές και για τα παιδιά τους. Αυτό που μας νοιάζει είναι, να ενδυναμωθούν ψυχολογικά, να εμπιστευτούν τον εαυτό τους και να πιστέψουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν και μόνες τους. Προσπαθούμε να τους δείξουμε ότι όλες οι δομές του δικτύου και όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες βρίσκονται δίπλα τους, με αποτέλεσμα να μπορέσουν να φτάσουν στην επιθυμητή κατάσταση γι αυτές, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Μέσω της ψυχολογικής αλλά και της κοινωνικής στήριξης προσπαθούμε να τους δώσουμε και πρακτικές λύσεις όσο αφορά τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν, ψυχολογικής, οικονομικής ή κοινωνικής φύσεως. Αυτό που μας ενδιαφέρει αρχικά είναι να αναγνωρίσει η κάθε γυναίκα την κακοποίηση. Πολλές, δεν κατανοούν ότι αυτό που βιώνουν είναι μία κακοποιητική συμπεριφορά από τον σύντροφο. Όταν το κατανοήσουν, συνεχίζουμε με την ενδυνάμωση και σιγά σιγά φτάνουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Είτε να αλλάξουν την κατάσταση φεύγοντας, είτε διεκδικώντας μέσω της δικαστικής οδού κάποια πράγματα. Το μεγαλύτερο ποσοστό έρχεται «κρυφά» από τους συζύγους , αλλά είναι αποφασισμένες. Έχει πάρει την απόφαση ότι πρέπει να αλλάξει την κατάσταση την οποία βιώνει. Πάντοτε λειτουργούμε υπό το καθεστώς του απορρήτου. Η κάθε γυναίκα υπογράφει έντυπο συναίνεσης για την διαχείριση των προσωπικών της στοιχείων, οπότε όλα είναι υπό την ομπρέλα του νόμου περί απορρήτου. Οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν απευθυνθεί στην Αστυνομία. Θέλουν μία καθοδήγηση από εμάς. Εμείς προσπαθούμε να τις στείλουμε. Η μήνυση περί κακοποίησης είναι δωρεάν και σε μεγάλη πλειοψηφία δεν το γνωρίζουν. Η δίωξη μετά γίνεται αυτεπάγγελτα από τις αστυνομικές αρχές».
Θοδωρής Γιαννόπουλος, Σύμβουλος Υποδοχής στο Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου
«Οι γυναίκες βλέπουν πρώτα εμένα, όπου διερευνάται το αίτημά τους και αναλόγως γίνεται η εσωτερική ή εξωτερική παραπομπή. Το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου απευθύνεται σε γυναίκες που υφίστανται ή έχουν υποστεί σωματική, ψυχολογική, λεκτική συναισθηματική ή οικονομική βία, βιασμό ή απόπειρα βιασμού. Είναι θύματα πορνείας ή τράφικινγκ και θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης.Επίσης ωφελούμενες του κέντρου μπορεί να είναι γυναίκες που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις. Όπως άνεργες, μονογονείς, προσφύγισες, ΑΜΕΑ. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται στο κέντρο είναι πληροφόρηση, ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη, νομική και εργασιακή συμβουλευτική και παραπομπή σε ξενώνες φιλοξενίας. Το κέντρο αποτελεί δίκτυο δομών πανελλήνιο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των φύλων. Τα θύματα έμφυλης βίας αλλά και πολλαπλών διακρίσεων αποτελούν την ομάδα «στόχο» των προσφερόμενων υπηρεσιών του κέντρουπου εκτίθενται σε διακρίσεις λόγω φύλου είτε άλλων παραγόντων, φυλετικών, οικονομικών και κοινωνικών. Πολιτικός φορέας είναι η Γενική Γραμματεία οικογενειακής πολιτικής και ισότητας των φύλων. Επιστημονικά εποπτεύων φορέας είναι το ΚΕΘΙ, ο Δήμος Πύργου και φυσικά η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας που λειτουργεί το ΕΣΠΑ».
Συμβουλές από την Ελληνική Αστυνομία
Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που διώκεται αυτεπάγγελτα και τιμωρείται από τις διατάξεις του Ν. 3500/2006. Η άσκηση κάθε είδους βίας ή κακοποίησης: ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής διώκεται από το Νόμο.
Αν είστε θύμα :
-Καλέστε το 100.
Αν δεν μπορείτε να μιλήσετε, στείλτε γραπτό μήνυμα (sms) στο 100, με:
– Ακριβή διεύθυνση
-Ονοματεπώνυμο
-Είδος επείγουσας ανάγκης (π.χ. «κινδυνεύει η ζωή μου», «δέχομαι βία από
το/τη σύζυγό μου»)
Εάν δεν μπορείτε εσείς να επικοινωνήσετε με το 100, ζητήστε από κάποιον άλλον να
ειδοποιήσει τις Αρχές για εσάς (π.χ. από κάποιον οικείο ή το γιατρό σας)
-Αναζητήστε ιατρική περίθαλψη και πείτε στο γιατρό όλη την αλήθεια.
-Υποβάλλετε μήνυση στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα.
-Για κατευθύνσεις και οδηγίες, τηλεφωνήστε ή στείλτε μήνυμα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου (e-mail) στις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της
Ελληνικής Αστυνομίας, που βρίσκονται σε όλη την επικράτεια.
– Καλέστε τη γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και
Ισότητας των Φύλων, που απευθύνεται σε γυναίκες, για ψυχοκοινωνική στήριξη,
νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες. Επικοινωνία και μέσω e-mail στο
sos15900@isotita.gr
Αν γνωρίζετε κάποιον που υφίσταται ενδοοικογενειακή βία:
-Σε περίπτωση άμεσης ανάγκης, καλέστε εσείς το 100.
-Ενημερώστε το τοπικό Αστυνομικό Τμήμα.
– Επικοινωνήστε με τις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας που
λειτουργούν σε όλη την επικράτεια, μέσω τηλεφώνου ή μηνύματος ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου (e-mail).
-Ενημερώστε το θύμα για τους τρόπους επικοινωνίας με τις Αστυνομικές Υπηρεσίες.
-Ενθαρρύνετε το θύμα να καλέσει για ψυχοκοινωνική υποστήριξη τη γραμμή SOS
15900 για κακοποιημένες γυναίκες.
Για περισσότερες πληροφορίες μπείτε στη σελίδα: www.isotita.gr& www.womensos.gr
