Τι δείχνουν τα στοιχεία του ΟΑΣΠ για την Ηλεία: Απαραίτητος ο προσεισμικός έλεγχος κτιρίων

Ο έλεγχος σε δημόσια και κοινωφελή κτίρια σε διάφορους δήμους της Ηλείας είναι ελλιπής

Τι προβλέπει το σχέδιο «Εγκέλαδος»

Της Άννας Αγγελίδου

anagelidou@yahoo.gr

Η Ηλεία αποτελεί αναμφισβήτητα μία από τις ποιο σεισμογενής περιοχές της χώρας. Μετά από τους σεισμούς που έπληξαν την Κρήτη προκαλώντας τεράστιες ζημιές η «Πρώτη» αναζήτησε στοιχεία σχετικά με τους ελέγχους που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στους επτά δήμους της Ηλείας.  

Αυτό το οποίο εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία του ΟΑΣΠ είναι ότι ο έλεγχος σε δημόσια και κοινωφελή κτίρια σε διάφορους δήμους της Ηλείας είναι ελλιπής και κατ επέκταση κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για την κατάσταση των συγκεκριμένων κτιρίων.

Από το 2001 μέχρι και σήμερα με εποπτεία του ΟΑΣΠ υλοποιείται το πρόγραμμα «προσεισμικός έλεγχος κτιρίων Δημόσιας και Κοινωφελούς χρήση» το οποίο αποτελείται από 3 στάδια, του πρωτοβάθμιου, δευτεροβάθμιου και τριτοβάθμιου ελέγχου. Στόχος του Πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου των κτιρίων δημόσιας και κοινωφελούς χρήσης είναι η καταγραφή των υφιστάμενων κτιρίων και μία πρώτη εκτίμηση της σεισμικής επάρκειας τους προκειμένου να καθοριστούν οι προτεραιότητες σε εθνικό επίπεδο για τον περαιτέρω έλεγχο και τη λήψη μέτρων προστασίας με βάση τα στοιχεία που συλλέγονται και καταγράφονται σε σχετικά δελτία. Πρόκειται για έναν Ταχύ Οπτικό Έλεγχο (Τ.Ο.Ε.) ο οποίος διενεργείται σε κάθε επίπεδο διοικητικής δομής  της χώρας από τους φορείς που έχουν την ευθύνη της λειτουργίας και ασφάλειας των κτιρίων και εγκαταστάσεων, βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών του ΟΑΣΠ, όπως αναφέρονται στο με αρ. πρωτ.  2450/09.04.2012 έγγραφο της ΓΓΠΠ (αναθεώρηση  2018/09.03.2018) καθώς και στο με αρ. πρωτ. 717/30.01.2020 έγγραφο της ΓΓΠΠ: 1^η Έκδοση του Γενικού σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης Βραχείας Διαχείρισης των συνεπειών από την εκδήλωση Σεισμών με την κωδική ονομασία «Εγκέλαδος» στα πλαίσια του Γενικού Σχεδίου πολιτικής προστασίας με την συνθηματική λέξη «Ξενοκράτης».

Κάθε ομάδα δελτίων που αποστέλλεται στον ΟΑΣΠ καταχωρείται σε βάση δεδομένων του Προσεισμικού ελέγχου. Η κατάταξη των δελτίων η οποία γίνεται σε τρείς κατηγορίες, προτεραιότητας ελέγχου Α, Β, Γ (Α- πρώτη προτεραιότητα, Β- δεύτερη προτεραιότητα, Γ – τρίτη προτεραιότητα), έχει στατιστικό χαρακτήρα και αποσκοπεί σε μία πρώτη ιεράρχηση με απώτερο στόχο τον περαιτέρω, Δευτεροβάθμια Προσεισμικό Έλεγχο. Ο δευτεροβάθμιας Προσεισμικός έλεγχος είναι λεπτομερέστερος και εκτελείται με βάση τις τσεχικές προδιαγραφές που έχουν εκδοθεί από τον ΟΑΣΠ.

Στην Ηλεία

Με βάση τα δεδομένα του οργανισμού έχουν καταχωρηθεί 452 Δελτία Πρωτοβάθμιου Ελέγχου που αφορούν κτίρια και εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας. Οι έλεγχοι αυτοί έχουν πραγματοποιηθεί από το 2002 έως το 2021. Αναλυτικότερα:

• Δήμος Ανδραβίδας- Κυλλήνης: 240 δελτία εκ των οποίων 171 αρμοδιότητας της Πολεμικής Αεροπορίας. Τα υπόλοιπα 69 είναι διαφορετικών χρήσεων , αρμοδιότητας Δήμου, Π.Ε, διάφορων υπουργείων και Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
• Δήμος Ανδρίτσαινας- Κρεστένων: 37 δελτία αρμοδιότητας Δήμου, Π.Ε, και Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
• Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας: 48 δελτία αρμοδιότητας Δήμου, ΟΣΕ, διάφορων Υπουργείων και Αποκεντρωμένης διοίκησης.
• Δήμος Ζαχάρως: 1 Δελτίο αρμοδιότητας Αποκεντρωμένης Διοίκησης
• Δήμος Ήλιδας: 1 Δελτίο αρμοδιότητας Αποκεντρωμένης Διοίκησης
• Δήμος Πηνειού: 13 Δεκτία αρμοδιότητας Δήμου, Π.Ε., διάφορων Υπουργείων και αποκεντρωμένης Διοίκησης.
• Δήμος Πύργου :112 δελτία αρμοδιότητας, Π.Ε. διάφορων υπουργείων και Αποκεντρωμένης Διοίκησης. 

Η Π.Ε. Ηλείας έχει ήδη προχωρήσει σε πρωτοβάθμιους ελέγχους Κτιρίων. Ο τελευταίος πρωτοβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων αρμοδιότητας της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, διενεργήθηκε το 2017. Στην Επιτροπή – η οποία συγκροτήθηκε για την διενέργεια του ελέγχου – συμμετείχαν δυο Πολ. Μηχανικοί της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Π.Ε Ηλείας

-Τα επτά κτίρια στα οποία έγινε έλεγχος ήταν:

Α)Διοικητήριο Π.Ε Ηλείας

Β)Κτίριο Πολυλειτουργικού Πολιτιστικού Κόμβου Πύργου (Συνεδριακό Π.Ε Ηλείας)

Γ)Αποθήκες Α.Σ.Ο

Δ)Κτίριο ΣΩΣΙΠΟΛΙΣ

Ε)Διεύθυνση Μεταφορών και Συγκοινωνιών

ΣΤ)ΚΤΕΟ Πύργου

Ζ)Κτηνιατρείο Κρεστένων

Εύκολα μπορεί κανείς να διαπιστώσει βάση των στοιχείων του ΟΑΣΠ ότι σε πολλές περιοχές δεν έχουν γίνει έλεγχοι σε δημόσια και κοινωφελούς χρήσης κτίρια…με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την ασφάλεια των κτιρίων στο νομό.

Τι προβλέπει το σχέδιο «Εγκέλαδος»

Το σχέδιο «Εγκέλαδος» περιλαμβάνει χάρτη με τον βαθμό κινδύνου από σεισμό κάθε περιοχής της χώρας, με βάση την ανάλυση κινδύνου της επιστημονικής επιτροπής και καθορίζει λεπτομερώς το ρόλο και τις ενέργειες του κάθε φορέα, (περιφέρειες, δήμοι), τις δράσεις εθελοντικών οργανώσεων, οδηγίες, διάθεση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές την εκπαίδευση και τις ασκήσεις που θα γίνονται.

Σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ 2000) η χώρα υποδιαιρείται σε τρεις Ζώνες Σεισμικής Επικινδυνότητας, που σημειώνονται στο χάρτη. Ο χάρτης με τα όρια των Ζωνών Σεισμικής Επικινδυνότητας προσδιορίζει τη σεισμική παράμετρο σχεδιασμού, δηλ. την μέγιστη αναμενόμενη εδαφική επιτάχυνση (PGA), με βάση την οποία σχεδιάζονται οι κατασκευές σε κάθε περιοχή.

Τα 20+1 βήματα του Σχεδίου «Εγκέλαδος»

Στα πλαίσια του παρόντος Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών στην φάση αυτή του Συστήματος Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας στην οποία προϋποτίθεται η εκδήλωση του φαινομένου, η αντιμετώπιση κινδύνων λόγω από την εκδήλωση σεισμών από τους επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς, επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στις παρακάτω δράσεις:

1. Απεγκλωβισμός και διάσωση πολιτών από το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ.)
2. Αντιμετώπιση περιστατικών υγείας πολιτών από τραυματισμούς κατά την εκδήλωση του καταστροφικού φαινομένου. Παροχή πρώτων βοηθειών τυχόν τραυματιών και διακομιδή τους στα νοσοκομεία
3. Συλλογή πληροφοριών για την επικρατούσα κατάσταση και την επηρεαζόμενη περιοχή σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει προκαλέσει ο σεισμός και ενημέρωση των εμπλεκομένων φορέων
4. Λήψη μέτρων προστασίας πολιτών και εργαζομένων από τους υπεύθυνους λειτουργίας υποδομών ή εγκαταστάσεων (αρχαιολογικοί χώροι, κατασκηνώσεις, νοσοκομεία, εγκαταστάσεις Ενόπλων Δυνάμεων, κλπ), σύμφωνα με τα σχέδια εκκένωσής τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης
5. Υποστήριξη του έργου της Γενικής Δ/νσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών στον έλεγχο κτιρίων
6. Άμεση παροχή βοήθειας στους πληγέντες – προσωρινή διαμονή των πολιτών που λόγω καταστροφής η παραμονή στις κατοικίες τους έχει καταστεί αδύνατη
7. Άρση εμποδίων στο οδικό δίκτυο για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων των σωστικών συνεργείων προς και από την πληγείσα περιοχή, τις νοσοκομειακές μονάδες, κλπ.
8. Έλεγχο του δικτύου παροχής πόσιμου νερού (υδραγωγείο, δίκτυο διανομής, κλπ) και τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της ποιότητας του πόσιμου νερού, Γενικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών «ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ» 1 η Έκδοση 2020 ΓΓΠΠ / Δ/νση Σχεδιασμού & Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών 26
9. Άμεσο οπτικό έλεγχο υποδομών και τεχνικών έργων για τη διαπίστωση ζημιών που προκλήθηκαν από το σεισμό ή άλλα επαγόμενα φαινόμενα (κατολισθήσεις, κλπ) και εκτίμηση του δυναμικού και των μέσων που απαιτούνται για την άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας τους,
10. Τη διασφάλιση λειτουργίας των υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο μετά την εκδήλωση σεισμού και την εξασφάλιση της επικοινωνίας με τους λοιπούς επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς,
11. Σύγκληση των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων (ΣΤΟ) των Δήμων και των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των Περιφερειακών Ενοτήτων σε ασφαλή χώρο, εφόσον κρίνεται αναγκαίο για την υποβοήθηση του έργου του Δημάρχου και του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, αντίστοιχα
12. Λήψη απόφασης διακοπής μαθημάτων λόγω έκτακτων συνθηκών
13. Λήψη μέτρων τροχαίας από την ΕΛ.ΑΣ. προς αποφυγή κυκλοφοριακής συμφόρησης, τόσο στην πληγείσα περιοχή όσο και ευρύτερα  Λήψη μέτρων τάξης και ασφάλειας από την ΕΛ.ΑΣ. για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών στην πληγείσα περιοχή
14. Άμεση επαναλειτουργία δικτύων ηλεκτροδότησης κλπ., που έχουν υποστεί βλάβες ή έχουν διακόψει τη λειτουργία τους λόγω του καταστροφικού φαινομένου (ΔΕΔΔΗΕ, κλπ.)
15. Συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων με τη διάθεση προσωπικού, μέσων, υλικών και εφοδίων και προώθησή τους στις πληγείσες περιοχές για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο σχέδιο ΓΕΕΘΑ / «Ξενοκράτης», καθώς και των τμημάτων «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ» (Παράρτημα «Ζ» στο σχέδιο ΓΕΕΘΑ / «Ξενοκράτης») όπου αυτό απαιτείται.
16. Ενημέρωση του κοινού για δράσεις πολιτικής προστασίας που αφορούν την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμού και παροχή οδηγιών με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών του
17. Ενημέρωση του κοινού για λήψη μέτρων προστασίας της υγείας τους από την εκδήλωση σεισμού. Ενεργοποίηση εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας
18. Άρση επικινδυνοτήτων σε κτίρια και κατασκευές
19. Λήψη απόφασης για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών λόγω σεισμού, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο Μέρος ΧΙ του παρόντος,
20. Λήψη απόφασης κήρυξης περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση-βραχεία διαχείριση συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών
21. Υποβολή αιτήματος διεθνούς συνδρομής για την παροχή βοήθειας από άλλες χώρες, όταν το δυναμικό και τα μέσα σε εθνικό επίπεδο δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών – Ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας

Η 1η Έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών με την κωδική ονομασία «ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ» καταρτίστηκε τον Ιανουάριο του 2020, επι υφυπουργίας, Νίκου Χαρδαλιά.

Στόχος του σχεδίου «Εγκέλαδος» είναι η άμεση και συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων Φορέων σε Κεντρικό, Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμών και την άμεση διαχείριση των συνεπειών τους, δράσεις που αποβλέπουν στην προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών.

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Σχεδίου «Εγκέλαδος»:

• Τίθεται από Περιφέρειες, Δήμους και Αποκεντρωμένες Διοικήσεις σε εφαρμογή ο σχεδιασμός αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών (έπρεπε να είχε υποβληθεί έως τον Μάρτιο 2020).
• Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κατευθύνει το έργο της αποκατάστασης και συντονίζει τις ενέργειες όλων των φορέων που ασχολούνται με το αντικείμενο της στέγασης και αποκατάστασης των σεισμόπληκτων καθώς και όλες τις ενέργειες που απαιταιούνται μετά από κάθε σεισμικό συμβάν, για τον προσδιορισμό της έκτασης και του μεγέθους των ζημιών σε εθνικό επίπεδο.
• Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ασκεί επιτελικές/υποστηρικτικές δράσεις στην αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και τη διαχείρισης συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών.
• Η Δ/νση Βιομηχανικής Πολιτικής της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων μετά την εκδήλωση σεισμών είναι κυρίως αρμόδια για την παροχή επιχορήγησης σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, εμπορικά καταστήματα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, άλλες επιχειρήσεις και φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που πλήττονται από σεισμούς, για την αντιμετώπιση ζημιών σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, τα οποία καταγράφηκαν ως κατεστραμμένα.
• Το υπουργείο Υγείας προβαίνει σε κατά την κρίση του ενέργειες για να διασφαλιστεί η συμβατότητα των επιχειρησιακών του σχεδίων με το παρόν Γενικό Σχέδιο καθώς και για την έκδοση σχετικών κατευθυντηρίων οδηγιών, σχεδίων δράσης ή και μνημονίων ενεργειών κατά την κρίση του για τη δρομολόγηση των δράσεων κατά το μέρος που το αφορά και εμπλέκεται, εφόσον συντρέχουν λόγοι.