25η Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού
Η 25η Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού. Ο μήνας Οκτώβριος έχει θεσμοθετηθεί διεθνώς ως μήνας πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού. Παρά την συνεχή πρόοδο στην διάγνωση και την θεραπεία της νόσου, υπολογίζεται ότι περίπου 1 στις 9 γυναίκες θα ασθενήσουν από καρκίνο του μαστού σε κάποια φάση της ζωής τους. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την 3η αιτία θανάτου στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α. και την κύρια αιτία θνησιμότητας σε όλο τον γυναικείο πληθυσμό παγκοσμίως.
Ο καρκίνος του μαστού σε αριθμούς
Tο 2022, διαγνώστηκαν συνολικά 8.987 γυναίκες με καρκίνο του μαστού στη χώρα μας, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 12 γυναίκες σε ανεπτυγμένες χώρες θα εκδηλώσει καρκίνο του μαστού σε κάποια στιγμή της ζωής της.
Μάλιστα, το 85% των γυναικών που εμφανίζουν καρκίνο του μαστού δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό και, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό οφείλεται σε γενετικές μεταλλάξεις που είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής. Ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου είναι σχεδόν διπλάσιος για γυναίκες που κάποια α’ βαθμού συγγενής τους έχει διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού.
Στάδια της νόσου
Η νόσος έχει διάφορα στάδια, τα οποία καθορίζονται βάσει:
- του μεγέθους του όγκου.
- του αριθμού των λεμφαδένων που έχουν επηρεαστεί.
- των κοντινότερων λεμφαδένων στη μασχαλιαία περιοχή.
- της πιθανότητας μετάστασης σε άλλα όργανα.
Η πρώτη κίνηση στην αντιμετώπιση της νόσου είναι συνήθως η χειρουργική επέμβαση. Ανάλογα με το στάδιο στο οποίο έχει διαγνωσθεί μία ασθενής και, φυσικά, με τη μετεγχειρητική της εικόνα, ακολουθείται η κατάλληλη θεραπεία, η οποία μπορεί να είναι είτε χημειοθεραπεία, είτε ακτινοθεραπεία, είτε ορμονοθεραπεία.
Πρόληψη και διάγνωση
Στα αρχικά της στάδια, η νόσος δε δίνει σημάδια, γι’ αυτό ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, είναι απαραίτητος. Η αυτοεξέταση αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία της πρόληψης, ενώ η επίσκεψη στον γιατρό για ψηλάφηση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.
Πέρα από την κλινική εξέταση, η ψηφιακή μαστογραφία είναι ο πιο ασφαλής και σίγουρος τρόπος να έχει μία γυναίκα πλήρη εικόνα της κατάστασής της. Η μαστογραφία πρέπει να γίνεται πρώτη φορά μεταξύ 35 με 40 ετών, ενώ για τις γυναίκες άνω των 40 επιβάλλεται ο ετήσιος έλεγχος. Δεδομένου ότι η νόσος εμφανίζεται ολοένα και πιο συχνά σε μεγαλύτερες ηλικίες, προτείνεται η εξέταση ανά δύο χρόνια σε γυναίκες που έχουν περάσει το 72ο της ηλικίας τους. Εξάλλου, η ευημερία και η καλή υγεία είναι δικαίωμα και στην τρίτη ηλικία.
Στην περίπτωση που έχει παρουσιαστεί κάποιο εύρημα στην κλινική εξέταση, το υπερηχογράφημα μαστού είναι το επόμενο βήμα εξέτασης για πληρέστερη εικόνα. Στις γυναίκες μάλιστα με πυκνούς μαστούς έχει αποδειχθεί πως ο συνδυασμός μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος μεγαλώνει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης κατά 7.4%.
Εναλλακτικά μπορεί να γίνει μία εξέταση αντί για δύο, με εξαιρετικά ακριβή αποτελέσματα. Οι εξετάσεις αυτές είναι:
- Μαγνητική μαστογραφία, με 100% ανίχνευση διηθητικού καρκινώματος σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς
- Ή Ψηφιακή μαστογραφία με τομοσύνθεση, η οποία βασίζεται στην καινούργια τρισδιάστατη τεχνολογία απεικόνισης μαστού και έχει τη δυνατότητα να ξεχωρίζει τους φυσιολογικούς ιστούς από εκείνους με ύποπτα χαρακτηριστικά.
Η κληρονομική προδιάθεση
Tο 5 -10% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού έχουν οικογενειακό ιστορικό και η κληρονομικότητα αυξάνει κατά 2 φορές τον κίνδυνο. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες που φέρουν τις μεταλλάξεις BRCA1 ή BRCA2 έχουν έως και 80% πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Αν κάποιο μέλος της οικογένειας εμφάνισε καρκίνο του μαστού, οι πρώτου βαθμού συγγένειας γυναίκες πρέπει να ξεκινούν τον έλεγχο νωρίτερα, από την ηλικία των 20 ετών. Η γενετική εξέταση κάνει δυνατή την έγκαιρη ανίχνευση των ογκογονιδίων, BRCA1 και BRCA2, η οποία γίνεται στο εργαστήρι του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος και σε ιδιωτικά εργαστήρια γενετικής.
Το πρόγραμμα «ΦΩΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ»
Καθώς η νόσος θεωρείται ιάσιμη αν ανιχνευθεί εγκαίρως και αντιμετωπιστεί σε πρώιμο στάδιο, στην Ελλάδα υλοποιείται σε ευρεία κλίμακα το Πρόγραμμα Πρόληψης για τον Καρκίνο του Μαστού «ΦΩΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ». Το πρόγραμμα απευθύνεται σε 1,8 εκατομμύρια γυναίκες, ηλικίας 45 έως 74 ετών και περιλαμβάνει δωρεάν διενέργεια ψηφιακής μαστογραφίας, κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα (σε περίπτωση ευρήματος ή σε ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης).
Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία!
