Διαδικασία για την κήρυξη μιας περιοχής σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας και ρυθμίσεις για δημόσιες συμβάσεις, μελέτες, προμήθειες και υπηρεσίες εφόσον το αντικείμενο αυτών συνδέεται άμεσα με την κατασκευή ή αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία προβλέπονται σε νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ, που κατατέθηκε για ψήφιση στη Βουλή.
Στη νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ προβλέπονται παρατάσεις για τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, μαζί με παρατάσεις λειτουργίας των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής, και των Συμβουλίων Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων Α’ και Β’. Ακόμη παρατάσεις της αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές της νήσου Μυκόνου και αναστολής οικοδομικών εργασιών στην περιοχή του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή Ιλισσίων.
Συγκεκριμένα, στο σχέδιο νόμου “Πλαίσιο για την προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου, κανόνες για την οργάνωση της αγοράς παραγωγής υδρογόνου και τα γεωγραφικά περιορισμένα δίκτυα υδρογόνου – Μερική ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1788 και άλλες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος”, που κατατέθηκε στη Βουλή, καθορίζεται η διαδικασία για την κήρυξη μιας περιοχής σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας και επιτρέπεται να ορίζονται η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτευούσης (Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.) καθώς και η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.), ως αναθέτοντες φορείς του ν.4412/2016, επί δημοσίων συμβάσεων έργων, μελετών, προμηθειών ή υπηρεσιών, που δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές τους, εφόσον το αντικείμενο αυτών συνδέεται άμεσα με την κατασκευή ή αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία.
Παρέχονται επίσης οι απαιτούμενες εξουσιοδοτήσεις σχετικά με τη:
– διαδικασία διενέργειας των διαγωνιστικών διαδικασιών και την ανάθεση της παρακολούθησης της εκτέλεσης των ανωτέρω συμβάσεων στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε.), διά της Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας
– σύσταση ομάδων εργασίας από υπαλλήλους των ανωτέρω εταιρειών, ειδικούς επιστήμονες ή εμπειρογνώμονες, για τη μελέτη και την παρακολούθηση ειδικών θεμάτων που αφορούν στο αντικείμενο των σχετικών συμβάσεων
– σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου για προσλήψεις στις προαναφερόμενες εταιρείες επιστημονικού ή άλλου προσωπικού, που θα απασχολείται στην αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας.
Επιτρέπεται επίσης η σύναψη σύμβασης μεταξύ της Ε.ΥΔ.ΑΠ. Α.Ε. ή της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. και της οικείας Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης ή του οικείου ο.τ.α. α’ βαθμού που παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης, με την οποία ανατίθεται στις εν λόγω εταιρείες, η λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας. Προβλέπεται παράλληλα ότι εντάσσονται στην κατηγορία των «Αυτοδίκαια Εντασσόμενων Στρατηγικών Επενδύσεων» οι επενδύσεις που συνδέονται άμεσα με την κατασκευή κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία, εφόσον αποτελούν αντικείμενο δημοσίων συμβάσεων του ν.4412/2016, με αναθέτοντα φορέα την Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. ή την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., εφαρμοζομένων των σχετικών διατάξεων του ν.4864/2021 σχετικά με τα κίνητρα χωροθέτησης, την ταχεία αδειοδότηση, τη δικαστική επίλυση των σχετικών διαφορών κ.λπ..
Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, «η αύξηση των αναγκών ύδρευσης τα τελευταία χρόνια είναι έντονη. Οι υδρευτικές ανάγκες για το 2021 (σύμφωνα με το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Πόσιμου Νερού του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας) ανέρχονται σε 1.037 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, γεγονός που υποδηλώνει απώλειες νερού περίπου πενήντα τοις εκατό (50%). Ενδεικτικά, η χώρα κατατάσσεται στη 19η θέση παγκοσμίως, ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει συνέπειες, τόσο στην προσφορά (μείωση βροχοπτώσεων), όσο και στη ζήτηση (αύξηση της κατανάλωσης για άρδευση και γενικές χρήσεις) ύδατος. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα του «World Resources Institute» (https://www.wri.org/data/aqueduct-40-country-rankings). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δε (https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SOP07/-), κατά την περίοδο 2000-2022 η άντληση υπόγειων υδάτων αυξήθηκε κατά ογδόντα τοις εκατό (80% – από 3.453 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως σε 6.221), ενώ η χρήση επιφανειακών υδάτων μειώθηκε κατά σαράντα τοις εκατό (40% – 3.852 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2022 έναντι 6.471 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων το 2000). Κατά συνέπεια, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για τη διαθεσιμότητα του ύδατος, όσο η κλιματική κρίση εξελίσσεται».
