Τι περιλαμβάνει η μεγάλη δέσμη μέτρων απλοποίησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν
Του Θεόδωρου Λάμπρου
([email protected])
Οι αλλαγές θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 1,58 δισ. ευρώ ετησίως για τους γεωργούς και 210 εκατ. ευρώ για τις εθνικές διοικήσεις, καθιστώντας παράλληλα τις ενισχύσεις, ορισμένες απαιτήσεις και εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων πιο ευέλικτες και ευκολότερες στη διαχείριση.
Η νομοθετική πρόταση θα υποβληθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προς έγκριση.
Η ανακοίνωση της Κομισιόν
Για την απλούστευση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των γεωργών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη 14 Μαΐου μια μεγάλη δέσμη μέτρων που στοχεύουν στον διοικητικό φόρτο, τους ελέγχους, την εφαρμογή, την αντιμετώπιση κρίσεων και τις επενδυτικές ανάγκες του τομέα.
Οι αλλαγές θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 1,58 δισ. ευρώ ετησίως για τους γεωργούς και 210 εκατ. ευρώ για τις εθνικές διοικήσεις, καθιστώντας παράλληλα τις ενισχύσεις, ορισμένες απαιτήσεις και εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων πιο ευέλικτες και ευκολότερες στη διαχείριση. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας απλούστευσης που ευθυγραμμίζεται με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και στηρίζει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα και την ψηφιοποίηση του γεωργικού τομέα, καθώς και ειδικά των νέων γεωργών και των γεωργών βιολογικών προϊόντων.
Οι γεωργοί σε ολόκληρη την ΕΕ υπόκεινται σε επαχθείς διοικητικές υποχρεώσεις που συχνά δεν αντικατοπτρίζουν την επιτόπια πραγματικότητα. Αυτή η κανονιστική επιβάρυνση είναι χρονοβόρα και δημιουργεί κόστος για τους γεωργούς και τις εθνικές διοικήσεις. Οδηγεί σε χαμηλότερη αποδοχή των υποχρεώσεων και μπορεί επίσης να αποθαρρύνει τις επενδύσεις.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Επιτροπή προτείνει τώρα στοχευμένες λύσεις μέσω μιας σειράς συγκεκριμένων νομοθετικών αλλαγών με βάση την επιχειρησιακή πείρα και την εκτενή ανατροφοδότηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη μέλη.
Απλουστευμένο καθεστώς ενίσχυσης για τους μικροκαλλιεργητές
Για να καταστεί ελκυστικότερη, το ετήσιο κατ’ αποκοπή ποσό -δηλαδή μια ενιαία ετήσια εκταμίευση- για τους μικροκαλλιεργητές θα αυξηθεί από 1.250 ευρώ σε 2.500 ευρώ. Σκοπός των ενισχύσεων αυτών για τους μικροκαλλιεργητές είναι η προώθηση μιας πιο ισορροπημένης κατανομής της στήριξης, η ενίσχυση της ζωτικότητας των αγροτικών περιοχών όπου οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις διαδραματίζουν καίριο οικονομικό ρόλο και η μείωση του διοικητικού φόρτου τόσο για τους γεωργούς όσο και για τις αρχές. Οι εν λόγω γεωργοί θα εξαιρούνται επίσης από ορισμένους περιβαλλοντικούς κανόνες (αιρεσιμότητα), ενώ μπορούν να επωφελούνται από ενισχύσεις που ανταμείβουν τη φιλική προς το περιβάλλον γεωργία (οικολογικά προγράμματα).
Απλουστευμένες περιβαλλοντικές απαιτήσεις και έλεγχοι
Η δέσμη μέτρων απλούστευσης αποσκοπεί στην καλύτερη προσαρμογή των διαφόρων γεωργικών πρακτικών και των τοπικών συνθηκών, μειώνοντας παράλληλα τις αλληλεπικαλύψεις με τους υφιστάμενους εθνικούς κανόνες.
Για παράδειγμα, οι πιστοποιημένες βιολογικές εκμεταλλεύσεις θα θεωρείται αυτομάτως ότι πληρούν ορισμένες από τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ΕΕ για χρηματοδότηση.
Για ορισμένες από τις πιο απαιτητικές απαιτήσεις, οι γεωργοί μπορούν να επωφεληθούν από κίνητρα για την προστασία των τυρφώνων και των υγροτόπων, όπως ορίζεται στην καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση 2 (ΚΓΠΚ 2). Η στήριξη αυτή θα τους βοηθήσει επίσης να συμμορφωθούν με τους εθνικούς κανόνες που υπερβαίνουν τα πρότυπα της ΕΕ, διασφαλίζοντας δίκαιη αποζημίωση για τις προσπάθειές τους.
Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος των ελέγχων, οι έλεγχοι θα εξορθολογιστούν μέσω της χρήσης δορυφόρων και τεχνολογίας. Επιπλέον, θα εισαχθεί μια νέα αρχή: μόνο ένας επιτόπιος έλεγχος ετησίως ανά εκμετάλλευση.
Ενισχυμένη διαχείριση κρίσεων και απλούστερες διαδικασίες για τις εθνικές διοικήσεις
Οι γεωργοί της ΕΕ που πλήττονται από φυσικές καταστροφές ή ασθένειες των ζώων θα λάβουν καλύτερη στήριξη χάρη στις νέες ενισχύσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων που διατίθενται στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΑΠ και χάρη σε πιο ευέλικτα και προσβάσιμα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.
Τα κράτη μέλη θα επωφεληθούν από μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την προσαρμογή των στρατηγικών τους σχεδίων για την ΚΑΠ, με την προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής να απαιτείται μόνο για στρατηγικές τροποποιήσεις. Αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στους γεωργούς, οι οποίοι θα επωφεληθούν ταχύτερα από τις αλλαγές που εισάγονται.
Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ψηφιοποίησης
Οι μικροκαλλιεργητές θα είναι ευκολότερο να λάβουν χρηματοδοτική στήριξη μέσω μιας νέας απλής επιλογής χρηματοδότησης που θα προσφέρει έως και 50 000 ευρώ ως κατ’ αποκοπή ποσό για να συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών τους εκμεταλλεύσεων.
Οι εθνικές διοικήσεις θα ενθαρρυνθούν περαιτέρω να αναπτύξουν διαλειτουργικά ψηφιακά συστήματα. Σύμφωνα με την αρχή «έκθεση μία φορά, χρήση πολλές φορές», στόχος είναι οι γεωργοί να πρέπει να υποβάλλουν τα δεδομένα τους μόνο μία φορά, μέσω ενός ενιαίου συστήματος, εξοικονομώντας χρόνο, μειώνοντας το διοικητικό κόστος και βελτιώνοντας τη διαχείριση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Επόμενα βήματα
Η νομοθετική πρόταση θα υποβληθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προς έγκριση.
Παράλληλα με τις αλλαγές στους κύριους κανόνες της ΚΑΠ, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης αργότερα εντός του τρέχοντος έτους περαιτέρω μέτρα απλούστευσης, μεταξύ άλλων από τομείς εκτός της γεωργίας, με στόχο τη μείωση του φόρτου υποβολής εκθέσεων και ελέγχου και τη διευκόλυνση της υιοθέτησης των νέων δυνατοτήτων ευελιξίας που προσφέρει η γενική απλούστευση της ΚΓΠ. Τα βήματα αυτά περιγράφονται σε χάρτη πορείας.
