H πανδημία που έπληξε όλο τον πλανήτη, τα lockdown και όλα τα μέτρα που ελήφθησαν για τον περιορισμό της εξάπλωσής της, καθώς και οι επιπτώσεις στα εισοδήματα των καταναλωτών, επηρέασαν δραστικά τις καταναλωτικές συμπεριφορές, όσον αφορά τις προτιμήσεις και τον τρόπο που πραγματοποιούν αγορές τροφίμων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι νέες τάσεις και οι αλλαγές στα κριτήρια με τα οποία επιλέγουν οι καταναλωτές τρόφιμα και πρώτες ύλες για την παρασκευή γευμάτων ήρθαν για να μείνουν. Για πολλούς φαίνεται να άλλαξε ο… αξιακός τους χάρτης γύρω από τη διατροφή. Τα παραπάνω προκύπτουν από την έρευνα που πραγματοποίησε στη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, σε δείγμα 5.000 καταναλωτών σε δέκα ευρωπαϊκές χώρες, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ) της ΕΕ, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιοποίησε πρόσφατα. Οι χώρες οι οποίες συμμετείχαν στην έρευνα είναι η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Πολωνία, η Σουηδία, η Ρουμανία και η Μ. Βρετανία. Από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα προκύπτει σαφής αύξηση της κατανάλωσης σε φρούτα, λαχανικά και αλεύρι, διεύρυνση των ηλεκτρονικών αγορών και των προϊόντων που πωλούνται ασυσκεύαστα (χύμα). Σε γενικές γραμμές, καταγράφεται στροφή προς τα τοπικά προϊόντα και τον τρόπο συσκευασίας, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η υγιεινή των προϊόντων, αλλά και προς τη φρεσκάδα και την ποιότητα. Ακόμη, φαίνεται ότι περισσότερο στις χώρες της Νότιας Ευρώπης –και αυτό έχει να κάνει αφενός με τον διαφορετικό τρόπο που έπληξε η πανδημία τις διάφορες χώρες, αφετέρου με τις μακρόχρονες συνήθειες και τις κοινωνικοοικονομικές διαφοροποιήσεις– το μαγείρεμα στο σπίτι απέκτησε μεγαλύτερη αξία, μειώθηκε η κατανάλωση έτοιμου φαγητού, στα νοικοκυριά τρώνεσωστές ώρες τα γεύματα στη διάρκεια της ημέρας και κάθονται περισσότερα μέλη της οικογένειας στο τραπέζι για φαγητό.

Στην Ελλάδα

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα από την Ελλάδα εμφανίστηκαν οι πιο πιεσμένοι οικονομικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συγκεκριμένα, το 69% των ερωτηθέντων αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες και το 76%, δηλαδή μεγαλύτερο από τα 3/4, είχε περισσότερο χρόνο, εξ ου και η μεγάλη αύξηση στο μαγείρεμα στο σπίτι και στο μάζεμα της οικογένειας στο τραπέζι. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη χώρα μας καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό αύξησης online πωλήσεων.

Με βάση τα συμπεράσματα της εν λόγω έρευνας, ποσοστό 60% δήλωσε ότι αξιοποίησε περισσότερο το διαδίκτυο για τις αγορές του εν καιρώ πανδημίας, ενώ μόνο ένα 7% ότι το χρησιμοποίησε λιγότερο από πριν. Ακόμη, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των ερωτηθέντων καταναλωτών και στις δέκα χώρες, που απάντησε ότι αγόρασε περισσότερα χύμα προϊόντα διατροφής και ότι ελέγχει πιο διεξοδικά τις τιμές και αναζητά τα λιγότερο ακριβά προϊόντα, καταγράφηκε στην Ελλάδα.

Οι Έλληνες καταναλωτές αναφέρουν σημαντική αύξηση στην κατανάλωση τροφίμων, κυρίως φρούτων, λαχανικών και βοτάνων, καθώς και τη μεγαλύτερη αύξηση σε κατανάλωση κρέατος και τη δεύτερη μεγαλύτερη σε κατανάλωση… σοκολάτας και τσιπς, αλλά και τη μεγαλύτερη πτώση σε κατανάλωση αλκοόλ.

Ενισχύθηκε η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και οσπρίων

Η πανδημία έφερε πιο υψηλά στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων των καταναλωτών την υγιεινή διατροφή, δίνοντας έμφαση στα τρόφιμα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό. Έτσι, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, αλλά και το αλεύρι και τα γαλακτοκομικά, φαίνεται ότι μπήκαν περισσότερο στις καταναλωτικές συνήθειες.

Συγκεκριμένα, το 32% των ερωτηθέντων απάντησε ότι αύξησε την κατανάλωση φρούτων έναντι του 9% που δήλωσε ότι τη μείωσε, ενώ 27% αύξησε την κατανάλωση λαχανικών και οσπρίων, έναντι 8% που έκανε το αντίθετο. Επίσης, οι ερωτηθέντες και από τις δέκα χώρες ανέφεραν ότι καταναλώνουν πλέον περισσότερο αλεύρι, σε συνολικό ποσοστό 25% (9% μείωσε την κατανάλωση), με το εντυπωσιακότερο ποσοστό της τάξης του 49% να προέρχεται από την έρευνα που διενεργήθηκε στην Ιταλία.

Ακόμη, το 24% των καταναλωτών που ρωτήθηκαν σχετικά απάντησε ότι κατανάλωσε περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα, με τους Ισπανούς να ανεβάζουν το ποσοστό αυτό σε 33%. Αντίστοιχα, το 21% των ερωτηθέντων κατανάλωσε περισσότερα πουλερικά έναντι 10% που τα μείωσε, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι το 19% των καταναλωτών αύξησε στη διατροφή του τα ψάρια, ενώ πολύ κοντά, στο 15%, είναι το ποσοστό εκείνων που τα μείωσε. Επιπλέον, σε όλες τις χώρες, πλην της Γερμανίας και της Γαλλίας, αύξησαν την κατανάλωση κρέατος κατά 19% συνολικά, ενώ τη μείωσε ένα ποσοστό 15%.

Πόσο μείωσαν, όμως, από την άλλη μεριά, την κατανάλωση έτοιμου φαγητού και αλκοόλ οι Ευρωπαίοι; Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το 24% δήλωσε ότι κατανάλωσε λιγότερο αλκοόλ, αλλά ένα 20% περισσότερο, με τα ποσοστά να αντιστρέφονται στη Μ. Βρετανία, στη Φινλανδία και στη Σουηδία, ενώ το 26% αγόρασε λιγότερο πρόχειρο φαγητό, έναντι 22% που αγόρασε περισσότερο. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα μέσα αυτά ποσοστά για την κατανάλωση έτοιμου-πρόχειρου φαγητού προκύπτουν από διαμετρικά αντίθετες τάσεις μεταξύ των χωρών. Για την ακρίβεια, οι Έλληνες εμφανίζονται να τη μείωσαν σε ποσοστό 46%, ενώ στη Γερμανία, στη Φινλανδία, στη Ρουμανία και στο Ην. Βασίλειο ήταν μεγαλύτερο το ποσοστό που απάντησε ότι αύξησε την κατανάλωση πρόχειρου φαγητού.

Νέες τάσεις σηματοδοτούν το μέλλον στην αγορά τροφίμων

Αξιοσημείωτο είναι ότι, ενώ ορισμένες συνήθειες που αποκτήθηκαν στη διάρκεια της εξάπλωσης της πανδημίας και των μέτρων που επιβλήθηκαν εγκαταλείφθηκαν αμέσως μετά τη «λήξη συναγερμού», κάποιες άλλες διαρκούν δημιουργώντας νέες τάσεις για τη μετά κορωνοϊό εποχή:

✱ Το φαγητό ως απόλαυση και η σημασία της ποικιλίας. Το 23% κατά μέσο όρο δείχνει να ενδιαφέρεται περισσότερο από εδώ και πέρα να επιλέγει τρόφιμα που του δίνουν απόλαυση, με τα μεγαλύτερα ποσοστά να σημειώνονται στη Ρουμανία (30%), στη Γαλλία (29%) και στην Ιταλία (27%), ενώ το 30% κατά μέσο όρο δίνει μεγαλύτερη προσοχή στην ποικιλία και στο εύρος των προϊόντων που καταναλώνει.

✱ Το μαγείρεμα αποκτάει μεγαλύτερη αξία. Το 27% κατά μέσο όρο από τις δέκα χώρες έδειξε ότι και μετά την πανδημία θα παραμείνει σημαντικό να έχει χρόνο για μαγείρεμα. Το ποσοστό φτάνει το 37% στην Ελλάδα, το 32% στη Γαλλία και το 31% σε Ισπανία και Ιταλία.

✱ Προτεραιότητα γίνεται η προσβασιμότητα των καταστημάτων τροφίμων (σε ποσοστό 30% κατά μέσο όρο, που φτάνει στο 37% σε Ελλάδα και Ισπανία) και η πρόσβαση σε τρόφιμα με προσιτές τιμές (32% των ερωτηθέντων, 47% στην Ελλάδα).

✱ Η πληροφορία για τη διατροφική αξία των προϊόντων, τα υγιεινά τρόφιμα, τα λιγότερα πρόσθετα και ο έλεγχος του βάρους μέσω της διατροφής.

✱ Οι καταναλωτές στράφηκαν στα τοπικά προϊόντα, σε ποσοστό 35% των ερωτηθέντων, με το 87% από αυτούς να δηλώνει ότι θα συνεχίσει να το κάνει, μειώνοντας τις μη βιώσιμες συσκευασίες και τη σπατάλη τροφίμων.

✱ Η προτίμηση για βιοδιασπώμενες ή ανακυκλώσιμες συσκευασίες. Από το 28% που απάντησε ότι αγόρασε περισσότερα ασυσκεύαστα προϊόντα μέσα στην πανδημία, το 82% ανέφερε ότι θα διατηρήσει αυτήν τη συνήθεια και μετά.

πηγή: ypaithros.gr