Σκληρή γραμμή στο Μεταναστευτικό με «συνταγή Εβρου», ώστε να μην παγιωθεί ο νέος διάδρομος που ελέγχουν τα κυκλώματα διακινητών με προορισμό την Κρήτη και τη Γαύδο υιοθετεί η κυβέρνηση, αφού μόνο οι αριθμοί των μερικών εκατομμυρίων προσφύγων του εμφυλίου στο Σουδάν, των πλεόντων από το Σαχέλ και η έξοδος των Αιγυπτίων που προκαλεί η οικονομική κρίση στη χώρα τους, αποτελούν εφιάλτη.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. από κοινού με την Ιταλίδα ομόλογό του Τζόρτζια Μελόνι, βρίσκοντας πλήρη κατανόηση και στήριξη από τους εταίρους, οι οποίοι αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο να βρεθεί η Ευρώπη μπροστά σε μια νέα μεταναστευτική κρίση.
Η ελληνική τακτική με την αποστολή πολεμικών πλοίων -καθώς λόγω της απόστασης δεν ήταν εύκολο να επιστρατευτούν τα σκάφη του Λιμενικού για πολυήμερες αποστολές- στα διεθνή ύδατα έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης θα λειτουργήσει κυρίως αποτρεπτικά, καθώς λόγω του μεγέθους των πλοίων δεν ενδείκνυνται για επιχειρήσεις παρεμπόδισης απέναντι σε μικρά αλιευτικά που συνήθως χρησιμοποιούν οι διακινητές.
Ωστόσο, τα ελληνικά πολεμικά πλοία θα έχουν και άλλη αποστολή: να ενημερώνουν τις αντίστοιχες λιβυκές αρχές σε Ανατολική και Δυτική Λιβύη για κινήσεις που θα εντοπίζονται από τα «ραντάρ» τους, ώστε να κινούνται οι ίδιες και να εμποδίζουν τον απόπλου των δουλεμπόρων προκειμένου, εκτός των άλλων, να αποδείξουν ότι δεν εργαλειοποιούν τις μεταναστευτικές ροές κατά το πρότυπο της Τουρκίας, τον Φεβρουάριο του 2020, στον Εβρο.
Επίσης, ο κ. Μητσοτάκης άφησε να εννοηθεί ότι εκ μέρους της Ε.Ε. θα γίνει παρέμβαση και προς την Αίγυπτο, καθώς μεγάλος αριθμός μεταναστών προέρχεται από τη χώρα αυτή, ώστε να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί η διαδικασία επιστροφής τους.
Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε ακόμη για «μαστίγιο και καρότο» και αυτό αφορά βεβαίως την προσφορά από την Ε.Ε. βοήθειας όχι μόνο οικονομικής, αλλά και σε επίπεδο τεχνογνωσίας και τεχνικών μέσων για τη διαχείριση των ροών μεταναστών και προσφύγων, που λόγω της ρευστής και ασταθούς πολιτικής κατάστασης βρίσκουν καταφύγιο στη Λιβύη, με στόχο να περάσουν στην Ελλάδα και την Ιταλία.
Στο πλαίσιο αυτό, ευρωπαϊκή αποστολή με επικεφαλής τον Ευρωπαίο Επίτροπο Μετανάστευσης και υπουργούς από την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Μάλτα πρόκειται να επισκεφθεί την επόμενη εβδομάδα την Τρίπολη και τη Λιβύη, ώστε να υπάρξει συνεννόηση για το σοβαρό αυτό ζήτημα.
Η παρουσία των ελληνικών πολεμικών πλοίων έρχεται πάντως και σε μια συγκυρία αναθέρμανσης, από τη λιβυκή πλευρά, του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, αλλά και αμφισβήτησης της άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, με αφορμή και τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ε.Ε., στις 12 Ιουνίου, του διαγωνισμού για την αδειοδότηση των δύο οικοπέδων νότια της Κρήτης, για τα οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η Chevron.
Καραβιές στην Κρήτη
Την ίδια ώρα, νέα δεδομένα που φέρνουν σε ασφυξία τις τοπικές κοινωνίες και απαιτούν δραστικά μέτρα από την κυβέρνηση δημιουργεί ο νέος μεταναστευτικός διάδρομος που έχουν επιλέξει οι δουλέμποροι φέρνοντας παράνομους μετανάστες από την Ανατολική Λιβύη στην Κρήτη.
Τα στοιχεία των ροών προκαλούν πονοκέφαλο στα συναρμόδια υπουργεία (Ναυτιλίας, Προστασίας του Πολίτη, Μετανάστευσης) αλλά και στο Μέγαρο Μαξίμου. Οι μεν υπουργοί καλούνται να διαχειριστούν τις αφίξεις σε ένα ιδιότυπο κοκτέιλ, που περιλαμβάνει εφαρμογή του νόμου αλλά και… logistics, ενώ στο επιτελείο του πρωθυπουργού διαπιστώνουν ότι πρέπει να αντιδράσουν συνολικά προκειμένου να μην περάσει το μήνυμα στην κοινωνία ότι το Μεταναστευτικό αναδεικνύεται εκ νέου σε κεντρικό πρόβλημα.
Με δήλωσή του στο «ΘΕΜΑ», ο υπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Κικίλιας προτείνει ως μία από τις λύσεις διακρατική συμφωνία προκειμένου να μπορεί το Λιμενικό Σώμα να πραγματοποιεί περιπολίες σε διεθνή ύδατα, κοντά στις λιβυκές ακτές, έτσι ώστε να ειδοποιούνται οι τοπικές αρχές γρηγορότερα για τα σκάφη που αναχωρούν.
Μπορεί την ώρα που γράφονταν αυτές οι λέξεις να μην υπήρχαν περιστατικά αφίξεων στην Κρήτη το τελευταίο τετραήμερο, ωστόσο, αυτό μόνο με σταγόνα στον ωκεανό μπορεί να συγκριθεί, όταν οι αφίξεις των προηγούμενων μηνών έχουν φέρει το νησί στο απροχώρητο.
Συγκεκριμένα, από την αρχή της χρονιάς έως τις 24 Ιουνίου είχαν φτάσει στην Κρήτη 7.044 μετανάστες. Το νούμερο αυτό ξεπερνά κατά πολύ την αναλογία του νησιού σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, σε σύγκριση με προηγούμενες περιόδους. Χαρακτηριστικό είναι ότι το ίδιο διάστημα πέρυσι το Λιμενικό Σώμα είχε περισυλλέξει 1.968 άτομα, ενώ όλο το 2024 ο αριθμός δεν ξεπέρασε τις 5.000 αντιπροσωπεύοντας λιγότερο από το 10% του αριθμού των μεταναστών που έφτασαν στη χώρα διά θαλάσσης (53.440).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα δημογραφικά στοιχεία των ανθρώπων που φτάνουν με σαπιοκάραβα στην Κρήτη, αφού το 95% των 7.044 είναι μονήρεις άνδρες ηλικίας 18-35 ετών, με τα γυναικόπαιδα μετά βίας να ξεπερνούν το 5%.
Μάλιστα, χαρακτηριστικό της ιδιαίτερης συνθήκης στη Βόρεια Αφρική που έχει επιφέρει αυτή την έκρηξη αφίξεων είναι και το γεγονός ότι το 70% των αφιχθέντων είναι Αιγύπτιοι, με το υπολειπόμενο 30% να είναι κατά κύριο λόγο πολίτες από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές και πολύ λιγότεροι από το Σουδάν.
Αν εξαιρεθούν οι αφιχθέντες από το εμπόλεμο Σουδάν, το 98% των υπολοίπων δεν διαθέτει αυτό που ονομάζεται «προσφυγικό προφίλ», αφού η Αίγυπτος, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των ασφαλών χωρών για την Ελλάδα.
Αν και οι αιτήσεις ασύλου εξετάζονται ατομικά, τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι σε αυτές τις περιπτώσεις οι αιτήσεις απορρίπτονται σε ποσοστό 98%, με φυσικό επακόλουθο την εκκίνηση των διαδικασιών απέλασης.
Προς το παρόν η χώρα προσπαθεί να ανταποκριθεί στην πίεση επιστρατεύοντας κάθε διαθέσιμη δομή. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι παραλαμβάνονται από την Κρήτη μεταβαίνουν στη δομή της Μαλακάσας, όπου κατατίθεται το πρώτο αίτημα ασύλου και ύστερα από ορισμένες ημέρες διανέμονται ανάλογα και με το προφίλ τους στις δομές ανά τη χώρα.
