Η φετινή Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη έχει δεδομένες παραδοξότητες. Το προκείμενο, ήτοι η αύξηση των αμυντικών δαπανών των μελών της Συμμαχίας στο 5% του ΑΕΠ με ορίζοντα το 2035 έχει προαποφασισθεί, με μόνη εξαίρεση την Ισπανία που ζήτησε και πέτυχε τη δεδομένη ευελιξία.
Επίσης, δεν υπάρχει Σύνοδος που να διαρκεί πρακτικά τρεις ώρες, με τον γενικό γραμματέα Μαρκ Ρούτε βεβαίως να διοργανώνει μια σειρά από side events από τη Δευτέρα.
Ο λόγος της δραστικής μείωσης της διάρκειας της Συνόδου ήταν σαφής: για να μην βαρεθεί ο απόλυτος πρωταγωνιστής της, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πάτησε για πρώτη φορά επί ευρωπαϊκού εδάφους κατά τη δεύτερη θητεία του.
Ως τώρα, ο κ. Τραμπ είχε αρκεστεί στο να στείλει τον αντιπρόεδρό του Τζ. Ντ. Βανς, ο οποίος «τορπίλισε» πρακτικά τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου τον περασμένο Φεβρουάριο, προκαλώντας αναταραχή με το «κλείσιμο» του ματιού στην Εναλλακτική για τη Γερμανία, ενόψει τότε και των γερμανικών ομοσπονδιακών εκλογών.
Αυτή τη φορά, ο Ντόναλντ Τραμπ έρχεται ως…ειρηνοποιός, γλυκομίλητος για τους «Ευρωπαίους φίλους» και ικανοποιημένος από το γεγονός ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ συναινούν στο παλαιό αίτημα του για αύξηση της συμμετοχής τους στην κοινή άμυνα, με έναν στόχο που συνιστά υπερδιπλασιασμό του υφιστάμενου 2%.
Ο απόλυτος πρωταγωνιστής και της σημερινής μέρας, ο Αμερικανός πρόεδρος, πάτησε το ολλανδικό έδαφος χθες το βράδυ, λίγο μετά τις 20:30 και αμέσως κατευθύνθηκε από το αεροδρόμιο Σίπχολ του Άμστερνταμ στο παλάτι Huis Den Bosch.
Άνευ συζύγου, ο κ. Τραμπ είναι ο μόνος ηγέτης που θα φιλοξενηθεί στον βασιλικό οίκο από τον βασιλιά της Ολλανδίας Γουλιέλμο Αλέξανδρο και τη σύζυγό του βασίλισσα Μάξιμα.
Οι συναντήσεις και το άρθρο 5
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Τραμπ θα κάνει «επίδειξη δύναμης» και τη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά με τις δηλώσεις των ηγετών λίγο μετά τις 10:00 ώρα Ελλάδος και ως τις 15:00 το μεσημέρι θα έχει πλήρως περαιωθεί.
Ο κ. Τραμπ είναι περιζήτητος για ένα ραντεβού και αναμένεται να δει εκ του σύνεγγυς κάποιους ηγέτες. Ήδη συναντήθηκε με τον παλιό του γνώριμο Ταγίπ Ερντογάν, με τον οποίον βρέθηκαν χθες και δίπλα-δίπλα στην οικογενειακή φωτογραφία του δείπνου.
Επίσης αναμένεται να δει τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ο οποίος δεν συμμετέχει στο επίσημο σκέλος της Συνόδου, αλλά θα μείνει στη Χάγη για το τετ-α-τετ που ζήτησε και πέτυχε με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Κάποιοι εκ των Ευρωπαίων ηγετών έχουν ήδη συναντήσει τον κ. Τραμπ, ενώ κατά ενδιαφέροντα τρόπο δίπλα του στο χθεσινό δείπνο κάθισε η Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, η οποία έχει στενή πολιτική και προσωπική σχέση μαζί του.
Ερχόμενος στη Σύνοδο, βεβαίως, και παρά την …αχλή της ειρήνης στη Μέση Ανατολή, ο Τραμπ συζητήθηκε ιδιαίτερα για την αναφορά του στο άρθρο 5 της καταστατικής συνθήκης του ΝΑΤΟ, δηλαδή στη ρήτρα κοινής άμυνας σε περίπτωση επίθεσης σε μέλος της Συμμαχίας. Ερωτηθείς αν οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες στο άρθρο 5, ο κ. Τραμπ απάντησε αινιγματικά.
«Εξαρτάται από τον ορισμό. Υπάρχουν αρκετοί ορισμοί του άρθρου 5. Αλλά είμαι δεσμευμένος στο να είμαι φίλος τους και είμαι δεσμευμένος στο να σώζω ζωές. Είμαι δεσμευμένος στη ζωή και στην ασφάλεια», είπε στους δημοσιογράφους που τον συνόδευαν, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι θα δώσει έναν ακριβή ορισμό σήμερα στη Σύνοδο και όχι στο πίσω μέρος ενός αεροπλάνου.
Η ελληνική στάση
Σε αυτό το περιβάλλον, ο κ. Μητσοτάκης που έφτασε επίσης το βράδυ στη Χάγη προσέρχεται με άνεση ως προς το θέμα της αύξησης των αμυντικών δαπανών των κρατών μελών της Συμμαχίας.
Ο κ. Μητσοτάκης έχει αναγνωρίσει εδώ και καιρό το δίκαιο της παρατήρησης του κ. Τραμπ που χρονολογείται από τα μέσα της πρώτης του θητείας, αν και ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε εμπράκτως τα δεδομένα.
Στη σημερινή του παρέμβαση στη Σύνοδο, ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει τη σταθερότητα και την αξιοπιστία της Ελλάδας ως συμμάχου, καθώς τηρούσε τη δέσμευση περί αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ (2% του ΑΕΠ) ακόμη και στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης, συνεισφέροντας σημαντικά στις δυνατότητες της Συμμαχίας σε μια κρίσιμη περιοχή για την περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια.
Ο κ. Μητσοτάκης θα αναφερθεί στις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ενώ θα υπογραμμίσει ότι η Ελλάδα ξοδεύει το 3% του ΑΕΠ της για την άμυνα, καθώς αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις ασφαλείας.
Και ανήκει έτσι στον σκληρό πυρήνα των χωρών της Συμμαχίας που έχουν υπερβεί τη σημερινή δέσμευση του 2% και βρίσκεται στην 5η θέση κατάταξης χωρών του ΝΑΤΟ ως προς το ποσοστό αμυντικών δαπανών επί του ΑΕΠ. Ο Πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί ακόμα στο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας ύψους 25 δισ. ευρώ.
Ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να συναντηθεί με τον Καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ στο περιθώριο, ενδεχομένως και με άλλους ηγέτες, αν και δεν προγραμματίζεται επίσημο τετ-α-τετ με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
