Του Μιχάλη Δημητρόπουλου
Λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές βρέθηκα σε μία συζήτηση με ορισμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία μου ζήτησαν τις προεκλογικές μου εκτιμήσεις. Δεν το έπαιξα προφήτης, πάνω-κάτω έβλεπα αυτό που έβλεπαν όλοι: επικράτηση της ΝΔ – προφανώς όχι με 20 μονάδες διαφορά.
Ωστόσο, τους τόνισα κάτι: πως ο κόσμος που σχολιάζει και ποστάρει μανιωδώς πολιτικά αστειάκια και αντιμητσοτακικά memes στα social media δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιπροσωπευτικό δείγμα του συνόλου των ψηφοφόρων που θα προσέλθουν στην κάλπη. Οι συνομιλητές μου έδειξαν να κατανοούν αυτό που τους είπα. Δεν νομίζω όμως να το έχουν κατανοήσει, ακόμα και σήμερα, στο «αρχηγείο» της Κουμουνδούρου.
Η ψευδαίσθηση ότι η αληθινή εικόνα της Ελλάδας είναι αυτή που έχει κανείς μπαίνοντας στο facebook και στο twitter οδήγησε τον Τσίπρα και το κόμμα του σε απόλυτη έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα.
Γιατί συνέβη όμως αυτό;
Τα κόμματα είναι κατά κύριο λόγο οργανώσεις. Οργάνωση ενός κόμματος σημαίνει διείσδυση και γείωση με την κοινωνία. Αυτό είναι το μόνιμο οργανωτικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ από το 2013 που δημιουργήθηκε ο ενιαίος κομματικός φορέας. Ένα κυβερνητικό κόμμα που λάμβανε γύρω στις 2.000.000 ψήφους, αλλά είχε μικρό αριθμό μελών, χωρίς να αναπτύσσονται δεσμοί του κόμματος με την κοινωνία. Χωρίς παρεμβατικές οργανώσεις, με πολύ αργά αντανακλαστικά, χωρίς ιδιαίτερη σύνδεση με δημοτικές παρατάξεις, συνδικαλιστικούς φορείς, εμπορικούς συλλόγους, επιμελητήρια, κτλ.
Κοινώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε το feedback (ανατροφοδότηση) από την κοινωνία, ενώ δεν προσπαθούσε ιδιαίτερα να κάνει κάτι για αυτό. Από την άλλη, δεν εμπιστευόταν τις δημοσκοπήσεις και τις έρευνες κοινής γνώμης ως εργαλεία γιατί θεωρούσε πως ήταν ενταγμένες σε ένα συστημικό πλαίσιο μείωσης της δικής του επιρροής. Άρα, ο μοναδικός τρόπος για να «διαβάσει» την κοινωνία ήταν η υποκειμενική προσέγγιση της πραγματικότητας, την οποία ανήγαγε σε αντικειμενική.
Από κει και πέρα ξεκινούν οι αυταπάτες. Όπως για παράδειγμα, η αυταπάτη πως οι νέοι θα ψήφιζαν ΣΥΡΙΖΑ. Ή, η αυταπάτη της απλής αναλογικής και της κυβέρνησης συνεργασίας.
Η μεγαλύτερη αυταπάτη απ’ όλες όμως, όπως αποδείχθηκε, ήταν πως στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούσαν ότι το «μπετοναρισμένο» του ποσοστό ήταν το 31,5 % του 2019. Λάθος. Η πραγματική βάση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν γύρω στο 24 με 25% και όχι αυτό που τελικά κατέκτησε στις εκλογές του 2019. Ήταν το ποσοστό που κατέγραψε στις ευρωεκλογές του 2019, δηλαδή 23,76%. Απλώς, στην συνέχεια οι ψηφοφόροι ανέβασαν τον ΣΥΡΙΖΑ στο 31,5% θέλοντας να αναχαιτίσουν κάπως την διαφαινόμενη ολοκληρωτική επικράτηση του Μητσοτάκη. Έναν Μητσοτάκη, που το 2019 οι Έλληνες ψηφοφόροι δεν είχαν δοκιμάσει ως πρωθυπουργό. Το 2023 όμως, οι ψηφοφόροι, έχοντας ζήσει τόσο την διακυβέρνηση Μητσοτάκη, όσο και την διακυβέρνηση Τσίπρα, ζύγισαν ψυχρά και αποφάσισαν.
Και με αυτό πλέον ως δεδομένο, νομίζω πως ήρθε η ώρα στον ΣΥΡΙΖΑ να ανακαλύψουν και αυτοί τον… ελέφαντα στο δωμάτιο. Ο Αλέξης Τσίπρας, αυτός ο χαρισματικός ηγέτης που πήγε το κόμμα από το 3% στη μεγάλη νίκη του 2015, έχει ταβάνι. Για την πλειοψηφία του κόσμου, αριστερού και δεξιού, η αρχηγία του στο κόμμα αποτελεί τροχοπέδη στο να επιλέξουν ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί για πολλούς φανατικούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ το όνομα Αλέξης Τσίπρας να είναι συνώνυμο του «θεού επί γης» και να τον υμνολογούν ακόμα και στην ήττα με 20 μονάδες, ωστόσο για τους υπόλοιπους (που είναι και περισσότεροι) είναι ένας αναξιόπιστος πολιτικός αρχηγός. Και δεν είναι τυχαίο πως η ΝΔ τον κραδαίνει σαν «σκιάχτρο» στους Έλληνες ψηφοφόρους.
Στον ΣΥΡΙΖΑ, πριν αποφασίσουν πως θα οργανώσουν το κόμμα, οφείλουν να κάνουν μία δύσκολη επιλογή, που εν πολλοίς θα προσδιορίσει το μέλλον τους. Θα επιλέξουν να διατηρήσουν τον Αλέξη Τσίπρα ως αρχηγό με δεδομένο το ταβάνι αποδοχής του, ή θα επιλέξουν να αλλάξουν ηγεσία με κίνδυνο να μικρύνει κι άλλο το ποσοστό τους, αλλά και με ενδεχόμενο να αυξηθεί;
Υ.Γ. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων την επιλογή για νέα ηγεσία ή διατήρηση της υπάρχουσας, στον ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να την κάνουν μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου.
