Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο στη Βουλή
Επιμέλεια: Μ. Δημητρόπουλος
Ψηφίστηκε την Τετάρτη το νομοσχέδιο για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών Αρχών, από την Ολομέλεια της Βουλής. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε η μείωση του ποσοστού πλειοψηφίας που απαιτείται για την ανάδειξη του επιτυχόντος συνδυασμού, από πενήντα τοις εκατό (50%) συν μία ψήφο, σε σαράντα τρία τοις εκατό (43%) συν μία ψήφο επί του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων.
Το ψηφισθέν νομοσχέδιο προβλέπει μείωση μελών στα δημοτικά συμβούλια, πενταετής θητεία, ενώ σε ότι αφορά τις κοινότητες άνω των 300 κατοίκων εκλέγεται ο συνδυασμός που κατεβαίνει υποψήφιος με τον εκλεγμένο δήμαρχο, εκτός και αν συγκεντρώσει το 60%+1 των ψήφων της κοινότητας.
Τα κυριότερα άρθρα του Νόμου έχουν ως εξής:
Άρθρο 3
Δηµοτικές αρχές
2. Το Δηµοτικό Συµβούλιο αποτελείται από:
α) δεκατρία (13) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό έως δύο χιλιάδες (2.000) κατοίκους,
β) δεκαπέντε (15) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από δύο χιλιάδες έναν έως πέντε χιλιάδες (2.001 – 5.000) κατοίκους,
γ) δεκαεννέα (19) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από πέντε χιλιάδες έναν έως δέκα χιλιάδες (5.001 – 10.000) κατοίκους,
δ) είκοσι πέντε (25) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από δέκα χιλιάδες έναν έως τριάντα χιλιάδες (10.001 – 30.000) κατοίκους,
ε) είκοσι εννέα (29) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από τριάντα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (30.001 – 50.000) κατοίκους,
στ) τριάντα πέντε (35) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από πενήντα χιλιάδες έναν έως εκατό χιλιάδες (50.001 – 100.000) κατοίκους,
ζ) τριάντα εννέα (39) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από εκατό χιλιάδες έναν έως εκατόν πενήντα χιλιάδες(100.001 – 150.000) κατοίκους και
η) σαράντα τρία (43) µέλη, σε δήµους µε πληθυσµό από εκατόν πενήντα χιλιάδες έναν (150.001) και άνω κατοίκους.
3. Εάν οι δηµοτικές ενότητες δήµων µε πληθυσµό από δέκα χιλιάδες έναν έως τριάντα χιλιάδες (10.001 – 30.000) κατοίκους, από τριάντα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (30.001 – 50.000) κατοίκους και από πενήντα χιλιάδες έναν έως εκατόν πενήντα χιλιάδες (50.001 – 150.000) κατοίκους που έχουν συσταθεί µε το άρθρο 2 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), υπερβαίνουν τις έξι (6), ο αριθµός των µελών του Δηµοτικού Συµβουλίου τους είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόµενη πληθυσµιακή κλίµακα.
Άρθρο 4
Αρχές δηµοτικών κοινοτήτων
1. Οι δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό µικρότερο ή ίσο των τριακοσίων (300) κατοίκων διοικούνται από τον πρόεδρο της δηµοτικής κοινότητας.
2. Οι δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό µεγαλύτερο ή ίσο των τριακοσίων ενός (301) κατοίκων διοικούνται από τον πρόεδρο του συµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας και το συµβούλιο της δηµοτικής κοινότητας.
3. Το συµβούλιο της δηµοτικής κοινότητας αποτελείται από:
α) τρία (3) µέλη, σε δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό από τριακόσιους έναν έως δύο χιλιάδες (301 – 2.000) κατοίκους,
β) πέντε (5) µέλη, σε δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό από δύο χιλιάδες έναν έως δέκα χιλιάδες (2.001 – 10.000) κατοίκους,
γ) έντεκα (11) µέλη, σε δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό από δέκα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (10.001 – 50.000) κατοίκους και
δ) δεκαπέντε (15) µέλη, σε δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό από πενήντα χιλιάδες έναν (50.001) και άνω κατοίκους
Άρθρο 5
Χρόνος διενέργειας εκλογών – Διάρκεια δηµοτικής περιόδου
1. Οι δήµαρχοι, οι δηµοτικοί σύµβουλοι, οι σύµβουλοι των δηµοτικών κοινοτήτων και οι πρόεδροι των δηµοτικών κοινοτήτων εκλέγονται κάθε πέντε (5) έτη µε άµεση, καθολική και µυστική ψηφοφορία.
2. Η εκλογή διεξάγεται τη δεύτερη Κυριακή του µηνός Οκτωβρίου του πέµπτου έτους κάθε δηµοτικής περιόδου. Αν δεν αναδειχθεί επιτυχών συνδυασµός, σύµφωνα µε το άρθρο 24, η ψηφοφορία επαναλαµβάνεται την επόµενη Κυριακή, σύµφωνα µε το άρθρο 25.
3. Αν κατά την ηµέρα της διενέργειας των εκλογών των δηµοτικών αρχών, σε δήµο ή σε ένα ή περισσότερα εκλογικά τµήµατά του, δεν διεξαχθεί η ψηφοφορία, αυτή γίνεται την επόµενη Τετάρτη.
4. Η εγκατάσταση των αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόµενου έτους από αυτό της διεξαγωγής των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεµβρίου του πέµπτου έτους.
5. Για την πρώτη εφαρµογή του παρόντος, η εκλογή δηµοτικών αρχών διεξάγεται την Κυριακή, 8 Οκτωβρίου 2023 και η εγκατάσταση των αρχών της παρ. 1 γίνεται την 1η Ιανουαρίου 2024.
Άρθρο 17
Ανακήρυξη και κοινοποίηση συνδυασµών
1. Τη 10η Σεπτεµβρίου του έτους των εκλογών, το αρµόδιο δικαστήριο ανακηρύσσει σε δηµόσια συνεδρίαση τους συνδυασµούς που έχουν δηλωθεί νόµιµα.
2. Ο πρόεδρος πρωτοδικών κοινοποιεί αµέσως στον περιφερειάρχη τις σχετικές αποφάσεις.
3. Ο περιφερειάρχης θεωρεί και αποστέλλει αµέσως σε κάθε δήµο πίνακα των συνδυασµών και υποψηφίων που έχουν ανακηρυχθεί.
4. Μετά από την ανακήρυξη του συνδυασµού, ο υποψήφιος δήµαρχος υποβάλλει αίτηµα στην Ανεξάρτητη Αρχή Δηµοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) για απόδοση αριθµού φορολογικού µητρώου (Α.Φ.Μ.) στον συνδυασµό.
Άρθρο 20
Μορφή και περιεχόµενο των ψηφοδελτίων
5. Στο ψηφοδέλτιο, µετά από το όνοµα και το έµβληµα του συνδυασµού, εφόσον αυτό υπάρχει, αναγράφονται, κατά σειρά, όπως αναφέρονται στην απόφαση ανακήρυξης:
α) Το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή το µητρώνυµο του υποψήφιου δηµάρχου, σύµφωνα µε την απόφαση ανακήρυξης του άρθρου 17. Δίπλα ή κάτω από τα ονοµατεπωνυµικά στοιχεία του υποψήφιου δηµάρχου τίθεται η ένδειξη «ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ», εντός ή εκτός παρένθεσης.
β) Το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή το µητρώνυµο των υποψηφίων δηµοτικών συµβούλων, σύµφωνα µε την απόφαση ανακήρυξης του άρθρου 17, µε αλφαβητική σειρά, ανεξαρτήτως εκλογικής περιφέρειας. Στη συνέχεια παρατίθεται, εντός παρένθεσης, η εκλογική περιφέρεια στην οποία είναι υποψήφιοι.
γ) Ο τίτλος «Υποψήφιοι Σύµβουλοι της Δηµοτικής Κοινότητας», ακολουθούµενος από το όνοµα της δηµοτικής κοινότητας και από κάτω το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή µητρώνυµο των υποψηφίων συµβούλων της δηµοτικής κοινότητας του συνδυασµού, σύµφωνα µε την απόφαση ανακήρυξης του άρθρου 17 ή
δ) Ο τίτλος «Υποψήφιος Πρόεδρος της Δηµοτικής Κοινότητας», ακολουθούµενος από το όνοµα της δηµοτικής κοινότητας και στη συνέχεια το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή το µητρώνυµο των υποψηφίων προέδρων της δηµοτικής κοινότητας του συνδυασµού, σύµφωνα µε την απόφαση ανακήρυξης του άρθρου 17.
Άρθρο 22
Σταυροί προτίµησης
1. Ο εκλογέας εκφράζει την προτίµηση του σε υποψήφιο συνδυασµού, σηµειώνοντας στο ψηφοδέλτιο σταυρό παραπλεύρως του ονόµατός του.
2. Για την εκλογή δηµοτικών συµβούλων, ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ ενός (1), δύο (2) ή τριών (3) υποψηφίων. Αν ο αριθµός των µελών του δηµοτικού συµβουλίου είναι µεγαλύτερος ή ίσος του είκοσι πέντε (25), ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ τεσσάρων (4) υποψηφίων κατά ανώτατο όριο.
3. Για την εκλογή συµβούλων δηµοτικών κοινοτήτων, ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ ενός (1) ή δύο (2) υποψηφίων.
4. Για την εκλογή προέδρου της δηµοτικής κοινότητας, ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ ενός (1) υποψηφίου.
5. Ψηφοδέλτιο που φέρει περισσότερους από τους επιτρεπόµενους σταυρούς προτίµησης, είναι έγκυρο και προσµετράται υπέρ του συνδυασµού, χωρίς να λαµβάνεται υπόψη κανένας σταυρός προτίµησης.
6. Ο σταυρός προτίµησης σηµειώνεται µε στυλογράφο µαύρης ή κυανής απόχρωσης.
7. Για τον υποψήφιο δήµαρχο δεν απαιτείται σταυρός προτίµησης. Αν σηµειωθεί σταυρός προτίµησης, δεν συνεπάγεται ακυρότητα του ψηφοδελτίου.
8. Σε περίπτωση επανάληψης της ψηφοφορίας, σύµφωνα µε το άρθρο 25, δεν απαιτείται σταυρός προτίµησης. Αν σηµειωθεί σταυρός προτίµησης, δεν συνεπάγεται ακυρότητα του ψηφοδελτίου.
Άρθρο 24
Επιτυχών συνδυασµός δηµάρχου και επιλαχόντες συνδυασµοί του δηµοτικού συµβουλίου -Εκλογή δηµάρχου
1. Στις εκλογές των δηµάρχων και των δηµοτικών συµβούλων, θεωρείται επιτυχών ο συνδυασµός που πλειοψήφησε µε ποσοστό µεγαλύτερο του σαράντα τρία τοις εκατό (43% + 1 ψήφος) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και επιλαχόντες συνδυασµοί του δηµοτικού συµβουλίου αυτοί που έλαβαν έστω και µία (1) έδρα, σύµφωνα µε το άρθρο 26.
2. Δήµαρχος εκλέγεται ο επικεφαλής του επιτυχόντος συνδυασµού
Άρθρο 29
Εκλογή συµβούλων δηµοτικών κοινοτήτων
1. Στις δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό µεγαλύτερο ή ίσο των τριακοσίων ενός (301) κατοίκων, ο συνδυασµός του επιτυχόντος δηµάρχου λαµβάνει τα τρία πέµπτα (3/5) του συνόλου των εδρών των συµβούλων σε κάθε δηµοτική κοινότητα και οι επιλαχόντες συνδυασµοί λαµβάνουν τα δύο πέµπτα (2/5). Το κλάσµα που προκύπτει, στρογγυλοποιείται στην πλησιέστερη ακέραια µονάδα. Αν κατά τον υπολογισµό των τριών πέµπτων (3/5) και των δύο πέµπτων (2/5) του συνόλου των εδρών προκύπτει κλάσµα µικρότερο του ηµίσεος της µονάδας, δεν υπολογίζεται, ενώ αν προκύπτει κλάσµα µεγαλύτερο του ηµίσεος, στρογγυλοποιείται στην επόµενη µονάδα. Για την κατανοµή των εδρών των λοιπών συνδυασµών εφαρµόζεται η παρ. 4 του άρθρου 26 µε βάση το αποτέλεσµα στη δηµοτική κοινότητα.
2. Με βάση την παρ. 1, οι έδρες του συµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας που αναλογούν στα τρία πέµπτα (3/5) και στα δύο πέµπτα (2/5) έχουν, αντίστοιχα, ως εξής:
α) στα συµβούλια δηµοτικών κοινοτήτων κοινότητας που αποτελούνται από τρία (3) µέλη, δύο (2) και µία (1) έδρες, αντίστοιχα,
β) στα συµβούλια δηµοτικών κοινοτήτων που αποτελούνται από πέντε (5) µέλη, τρεις (3) και δύο (2) έδρες,αντίστοιχα,
γ) στα συµβούλια δηµοτικών κοινοτήτων που αποτελούνται από ένδεκα (11) µέλη, επτά (7) και τέσσερις (4) έδρες, αντίστοιχα, και
δ) στα συµβούλια δηµοτικών κοινοτήτων που αποτελούνται από δεκαπέντε (15) µέλη, εννέα (9) και έξι (6) έδρες, αντίστοιχα.
3. Αν ο επιτυχών συνδυασµός έλαβε στη δηµοτική κοινότητα κατά την αρχική ψηφοφορία ποσοστό µεγαλύτερο του εξήντα τοις εκατό (60% + 1 ψήφος) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, οι έδρες κατανέµονται αναλογικά, σύµφωνα µε την παρ. 5 του άρθρου 26, µε βάση το αποτέλεσµα στη δηµοτική κοινότητα.
4. Αν σε δηµοτική κοινότητα δεν έχουν ανακηρυχθεί υποψήφιοι του συνδυασµού του επιτυχόντος δηµάρχου, οι έδρες του συµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας κατανέµονται αναλογικά µεταξύ των υπόλοιπων συνδυασµών κατ’ ανάλογη εφαρµογή της παρ. 3. Αν έχει ανακηρυχθεί ένας µόνο συνδυασµός για το συµβούλιο της δηµοτικής κοινότητας, οι σύµβουλοι της δηµοτικής κοινότητας εκλέγονται από τον µοναδικό αυτόν συνδυασµό.
Οι πρώτοι κατά σειρά σε σταυρούς προτίµησης, µέχρι να συµπληρωθεί ο αριθµός των εδρών του συµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας εκλέγονται τακτικοί σύµβουλοι και οι υπόλοιποι αναπληρωµατικοί.
Άρθρο 30
Εκλογή προέδρων δηµοτικών κοινοτήτων
Στις δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσµό έως και τριακόσιους (300) κατοίκους, πρόεδρος της δηµοτικής κοινότητας εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίµησης υποψήφιος του συνδυασµού που συγκέντρωσε κατά την αρχική ψηφοφορία (Α΄γύρος) στη δηµοτική κοινότητα την απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων. Οι λοιποί υποψήφιοι, του ιδίου συνδυασµού, κατά τη σειρά των σταυρών που έλαβαν, λογίζονται ως αναπληρωµατικοί. Σε περίπτωση ισοψηφίας, το αρµόδιο δικαστήριο διενεργεί κλήρωση.
