Τις προϋποθέσεις, που πρέπει να συγκεντρώνουν διακατεχόμενα ακίνητα της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου για να ενταχθούν στην διαδικασία εξαγοράς τους από τον ιδιώτη με τίμημα ή ανταλλαγής, καθορίζει νέα κοινή υπουργική απόφαση. Για ακίνητα εντός σχεδίου και σε οικισμούς κλειδί είναι ο ιδιώτης να έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές. Τι προβλέπει η απόφαση για δασικά ακίνητα και αγροτικές διανομές. Πότε το δημόσιο κάνει πίσω υπέρ του ιδιώτη, και σε περίπτωση που έχουν γίνει αγωγές οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται.
Οι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας εξέδωσαν την απόφαση με την οποία ρυθμίζονται κρίσιμα θέματα, που αφορούν στο πεδίο σύγκρουσης μεταξύ της προστασίας της δημόσιας περιουσίας και της δυνατότητας ιδιωτών διακατεχόμενων εκτάσεων και ακινήτων να τις εξαγοράσουν με τίμημα, μέσω της πλατφόρμας στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr, που είναι ανοιχτή για όλες τις περιοχές της χώρας.
Οι προϋποθέσεις μη προβολής δικαιωμάτων του δημοσίου
Η νέα υπουργική απόφαση, με τίτλο: «καθορισμός λεπτομερειών για την εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 16 του ν. 5024/2023 (Α’41)» για την πλευρά του δημοσίου και ειδικότερα τη Διεύθυνση Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών για τη διαχείριση της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ορίζει τις προϋποθέσεις μη προβολής δικαιωμάτων του δημοσίου για τα διακατεχόμενα ακίνητα ως εξής:
-«1. Η μη προβολή ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και η αποχή από την ένδικη διεκδίκηση ακινήτων που εμπίπτουν στην ιδιωτική ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και εντάσσονται σε περιοχή που χαρακτηρίστηκε διανεμητέα κατά την αγροτική νομοθεσία, ακόμη και αν η διανομή δεν περατώθηκε με την οριστική της κύρωση και με την έκδοση και μεταγραφή παραχωρητηρίων, αποτελεί δέσμια αρμοδιότητα της Διοίκησης και κωλύεται η έγερση αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998, εφόσον, σωρευτικώς:
Να μην υπάρχουν Πρωτόκολλα Διοικητικής και Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης
«α) Δεν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί στον φερόμενο ιδιοκτήτη ή νομέα τους ή σε δικαιοπαρόχους τους από υπηρεσία του Δημοσίου Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής (Π.Δ.Α.) ή Πρωτόκολλο Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης (Π.ΚΑ.Α.Χ.) ή δεν έχει επιβληθεί πρόστιμο αυθαίρετης κατάληψης κατά τον προϊσχύσαντα Αγροτικό Κώδικα ή το άρθρο 6 του ν. 3147/2003 ή το άρθρο 18 του ν. 4061/2012, για το συγκεκριμένο ακίνητο, εκτός αν πρόκειται για ανταλλάξιμο ακίνητο, και β) δεν προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας», λέει η σχετική διάταξη.
Ο ιδιώτης να έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές.
-«2. Πέραν των παραπάνω προϋποθέσεων της παραγράφου 1, (δηλαδή να μην έχουν εκδοθεί Πρωτόκολλα Διοικητικής και Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης) «ειδικώς για τις περιπτώσεις των εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού περιοχών, πρέπει, επιπλέον, ο ιδιώτης να έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές», λέει η σχετική διάταξη .
- α) Οι παραπάνω προϋποθέσεις (των παραγράφων. 1 και 2) διαπιστώνονται από την αρμόδια Υπηρεσία, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου. Τυχόν σχετική εισήγηση για διεκδίκηση ακινήτου των παρ. 1 και 2 του παρόντος άρθρου ανακαλείται αμελλητί και ενημερώνεται ο οικείος δικαστικός παραστάτης του Δημοσίου».
Πότε καταργούνται οι δίκες για αγωγές που έχουν ασκηθεί από το δημόσιο
«β) Στην περίπτωση που έχουν ασκηθεί αγωγές από το Δημόσιο για ακίνητο που εμπίπτει σε διανεμητέα έκταση, όπως αυτή προσδιορίζεται στην παρ. 1 του παρόντος, οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται. Υπό τις ίδιες προϋποθέσεις της περ. α της παρούσας παραγράφου, όπως αυτές προκύπτουν από εκτίμηση των στοιχείων του οικείου φακέλου, ο δικαστικός παραστάτης του Δημοσίου, ακόμη και χωρίς προηγούμενη εισήγηση της αρμόδιας Υπηρεσίας, παραιτείται του οικείου δικογράφου, εφαρμοζομένων κατά τα λοιπά του άρθρου 27 και της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 4831/2021. Η παραίτηση από το δικόγραφο του προηγούμενου εδαφίου είναι εγγραπτέα στα βιβλία διεκδικήσεων ή στα κτηματολογικά βιβλία, κατά περίπτωση, προς τον σκοπό της διαγραφής της αγωγής.
γ) Υπό τις ίδιες προϋποθέσεις της περ. α της παρούσας παραγράφου, στην περίπτωση επιθετικής δικονομικής ενέργειας και ιδίως εναγωγής του Δημοσίου από τρίτον, που επικαλείται αντίθετο τίτλο κτήσεως, κατά πρωτότυπο ή παράγωγο τρόπο, επί ακινήτου σε διανεμητέα έκταση, όπως αυτή προσδιορίζεται στην παρ. 1 του παρόντος, το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα και ιδίως την ένσταση ιδίας κυριότητας, εφαρμοζομένων κατά τα λοιπά του άρθρου 27 και της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 4831/2021», λέει η σχετική διάταξη.
Τοπογραφικό και βεβαίωση μηχανικού
Αναφορικά με τα διαδικασία ελέγχου συνδρομής των προϋποθέσεων εφαρμογής του νόμου για την μη προβολή δικαιωμάτων του δημοσίου η απόφαση ορίζει ότι:
-«Η αρμόδια Υπηρεσία βεβαιώνει για κάθε ακίνητο χωριστά τη συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων μη προβολή δικαιωμάτων του δημοσίου, κατά προτίμηση συντάσσοντας, αυτεπαγγέλτως ή κατ’ αίτημα και με τη συνδρομή του ενδιαφερομένου, τοπογραφικό διάγραμμα. Στο διάγραμμα, ή με άλλον πρόσφορο τρόπο, επισημειώνεται βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) ή υπεύθυνη δήλωση αρμοδίου μηχανικού, κατά το πρότυπο του άρθρου 5 του ν. 651/1977, εκ των οποίων προκύπτει το πολεοδομικό καθεστώς του ακινήτου και, ιδίως, η θέση του ως εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού».
Πότε ερωτώνται αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες και Διευθύνσεις Δασών
Για τη βεβαίωση ιδίως στην περίπτωση που έχουν ασκηθεί αγωγές από το Δημόσιο «για ακίνητο που εμπίπτει σε διανεμητέα έκταση, περί τίτλου ιδιοκτησίας του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας, η Υπηρεσία συνεργάζεται με λοιπές αρμόδιες Υπηρεσίες που διαχειρίζονται ιδιωτική ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και, ιδίως, με τις κατά τόπον αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες και Διευθύνσεις Δασών. Οι τελευταίες ερωτώνται ιδίως όταν πιθανολογείται για το συγκεκριμένο ακίνητο σχετική αρμοδιότητά τους ως εκ της προηγηθείσας τοπογραφικής αποτύπωσης και της σχετικής βεβαίωσης Υπηρεσίας Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) ή αρμοδίου μηχανικού. Άλλη αιτία για την σύννομη προβολή ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του Δημοσίου συνιστούν, ιδίως, επιγενόμενοι του κατ’ αρχήν εξεταζομένου καθεστώτος διανομής βάσει της αγροτικής νομοθεσίας, ισχυροί και απαράγραπτοι τίτλοι κτήσεως, όπως η συντελεσμένη αναγκαστική απαλλοτρίωση υπέρ του Δημοσίου, η χρησικτησία, η εξαγορά ή άλλης φύσεως ειδική ή καθολική διαδοχή», λέει η σχετική διάταξη. Και σημειώνεται ότι:
-Όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις της μη προβολής δικαιωμάτων του δημοσίου , η Υπηρεσία αρχειοθετεί την υπόθεση αμελλητί.
-Αν διαπιστώνεται αρμοδιότητα άλλης Αρχής, ο φάκελος διαβιβάζεται σ’ αυτήν.
Το άρθρο του νόμου που ενεργοποιείται με τη νέα υπουργική απόφαση
Η νέα υπουργική απόφαση, ενεργοποιεί την εφαρμογή του άρθρου 16 του νόμου ν.5024/2023 για την εξαγορά διακατεχόμενων εκτάσεων ιδιωτικής περιουσίας του δημοσίου. Το σχετικό άρθρο 16 με τίτλο: «Ειδικές ρυθμίσεις – Ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού εκτός πεδίου εφαρμογής ν. 998/1979 και διαχείρισης Υπουργείου Οικονομικών – Ακίνητα που αποτέλεσαν αντικείμενο διανομής κατά την αγροτική νομοθεσία – Ανταλλάξιμα ακίνητα» έχει ως εξής:
-«Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα και απέχει από την άσκηση αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (Α’ 275) ως προς ακίνητα τα οποία κείνται σε εκτάσεις εντός σχεδίων πόλεως ή οικισμού, για τα οποία δεν εφαρμόζεται ο ν. 998/1979 (Α’ 289), εφόσον σωρευτικά πληρούνται οι κάτωθι προϋποθέσεις:
ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές,
δεν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί σε αυτόν ή τους δικαιοπαρόχους από υπηρεσία του Δημοσίου Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής (Π.Δ.Α.) ή Πρωτόκολλο Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης (Π.ΚΑ.Α.Χ.) για το ακίνητο αυτό, εκτός αν πρόκειται για ανταλλάξιμο ακίνητο, και
δεν προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας.
Η παρ. 1 δεν ισχύει για εκτάσεις, οι οποίες στο σχέδιο πόλεως ή οικισμού αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, πάρκα ή άλση.
Στην περίπτωση που έχουν ασκηθεί αγωγές από το Δημόσιο για τα ακίνητα της παρ. 1, οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται.
Για ακίνητα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, αλλά αποτέλεσαν αντικείμενο διανομής σύμφωνα με τις διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις της παρ. 1 και η παρ. 3. Για ακίνητα του πρώτου εδαφίου της παρούσας, που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις της παρ. 1, πλην της περ. α’ και η παρ. 3».
ΠΗΓΗ: ecopress.gr
