Η πρόταση που καταθέτει για μια διευρυμένη πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου Πατρών
Παντελής Κυπριανός, πρώην Πρόεδρος ΑΔΙΠ
Είναι ένα ακαδηµαϊκό πρόσωπο που διαθέτει βαθιά γνώση και εµπειρία στο συγκεκριµένο κοµµάτι. ∆ιατέλεσε αναπληρωτής πρύτανη Ακαδηµαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστηµίου Πατρών και, το κυριότερο, πρόεδρος της Αρχής ∆ιασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Ο καθηγητής του Πανεπιστηµίου Πατρών Παντελής Κυπριανός, µε φόντο την απόφαση της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασµού του Πανεπιστηµίου για συγκέντρωση σχεδόν όλων των περιφερειακών Τµηµάτων στην Πάτρα, απόφαση η οποία έγινε αποδεκτή στο σύνολό της από τη Σύγκλητο του Πανεπιστηµίου Πατρών, προκαλώντας θύελλα διαµαρτυριών και αντιδράσεων σε Αιτωλοακαρνανία, Ηλεία και Αιγιαλεία, κατέθεσε στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» το «δικό του» σχέδιο.
Αφού περιγράφει τι συµβαίνει σε τέτοια θέµατα στην υπόλοιπη Ευρώπη και αν υπάρχει και αλλού καθεστώς λειτουργίας τµηµάτων του ίδιου Πανεπιστηµίου σε περισσότερες από µία πόλεις, καταλήγει στην πρότασή του: Σχολή/σχολές σε κάθε νοµό, µε οµοειδή Τµήµατα, σε διευρυµένη Πανεπιστηµιούπολη (κάµπους).
Μια πρόταση που, εφόσον υιοθετηθεί και εφαρµοστεί µε συγκεκριµένο µοντέλο, θα µπορούσε κάλλιστα να σηµάνει και το τέλος της «επαναστατικής εκστρατείας» των τοπικών κοινωνιών…
Το ποια θα είναι η επιλογή των πόλεων για τα κατά τόπους κάµπους, ο κ. Κυπριανός το αφήνει, διακριτικά –και ορθά– στην κρίση του υπουργείου και της Εθνικής Αρχής…
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ
Υιοθετήθηκε πρόσφατα από τη Σύγκλητο του Πανεπιστηµίου το «Σχέδιο Στρατηγικού Σχεδιασµού». Πρόκειται περισσότερο για χωρικές διευθετήσεις. Μετακινούνται τρία τµήµατα, από Πύργο, Αµαλιάδα και Αίγιο, µε στόχο το πανεπιστήµιο να µείνει σε Πάτρα, Αγρίνιο και Μεσολόγγι.
ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Μετά 1999, µε τη ∆ιαδικασία της Μπολόνια, συγκροτείται ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος (ΕΧΑΕ) µε 49 χώρες. Εκτοτε οι διαδικασίες στην τριτοβάθµια εκπαίδευση επιταχύνθηκαν: ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελµατικών προσόντων (ΕΠΕΠ), διεθνοποίηση, πιστωτικές µονάδες (ECTS), εργασιακός φόρτος, παράρτηµα διπλώµατος, αξιολόγηση/πιστοποίηση, κοινά ευρωπαϊκά πανεπιστήµια, κοινωνική διάσταση, νέα αρχιτεκτονική. Συνέπεια αυτών συντελούνται δύο αλλαγές. Τα ΤΕΙ έγιναν ΑΕΙ εφόσον οι τριτοβάθµιες έγιναν «τουλάχιστον τριετείς» και εντάσσονται στην κατηγορία έξι των επαγγελµατικών προσόντων όπως τα 4ετούς φοίτησης πανεπιστήµια. Ετσι, τα ΤΕΙ µετασχηµατίστηκαν σε πανεπιστήµια (Μ. Βρετανία, Ολλανδία, Ελβετία, Βέλγιο…) ή συγχωνεύτηκαν µε πανεπιστήµια (Γερµανία, Σουηδία, Φινλανδία, ∆ανία, Ιρλανδία, Γαλλία) και εδρεύουν σε περισσότερες από µία πόλεις. Κατά δεύτερον, ιδρύθηκαν τµήµατα διετούς φοίτησης, «σύντοµου κύκλου», στα ΑΕΙ. Σύµφωνα µε την πρόσφατη έκθεση των υπουργών Παιδείας του ΕΧΑΕ στη Ρώµη, 24 χώρες προχώρησαν στην κατεύθυνση αυτή.
Ο ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Το 2001, η κυβέρνηση Σηµίτη αναγνώρισε υποχρεωτικά τα ΤΕΙ ως ΑΕΙ. Με το σχέδιο Αθηνά η κυβέρνηση Σαµαρά όξυνε τα προβλήµατα. Εν µια νυκτί το Πανεπιστήµιο ∆υτικής Ελλάδας στο Αγρίνιο πέρασε στο Πανεπιστήµιο Πατρών, τα ΤΕΙ Μεσολογγίου και Πατρών έγιναν ΤΕΙ ∆υτικής Ελλάδας, τµήµατα έκλεισαν, το Γεωπονίας ξεκίνησε για Καλαµάτα και βρέθηκε στην Αµαλιάδα. Το 2017, ο Κώστας Γαβρόγλου, άνοιξε τη σχετική συζήτηση µε ειδικούς, µεταξύ τους και εγώ, Προέδρους ΤΕΙ και Πρυτάνεις Πανεπιστηµίων.
∆ιαπίστωση:
Όπως παντού, τα ΤΕΙ έκλεισαν τον κύκλο τους. Παρατηµένα, χωρίς ταυτότητα, µε εκκρεµή επαγγελµατικά δικαιώµατα. Οι µισοί σπουδαστές εγκατέλειπαν τις σπουδές τους. Προκρίθηκαν πέντε λύσεις. Όσα είχαν τις προϋποθέσεις θα µετατρέπονταν υπό όρους σε πανεπιστήμια. Τα άλλα θα συγχωνεύονταν µε πανεπιστήμια. Τµήµατα που δεν πληρούσαν τις ακαδηµαϊκές προϋποθέσεις θα έκλειναν ή θα συγχωνεύονταν. Τα κριτήρια για τις αποφάσεις θα ήταν ακαδηµαϊκά: γνωστικά αντικείµενα, µέγεθος τµηµάτων, συγκρότηση τοπικών κόµβων ώστε οι σπουδές να είναι ποιοτικές και οι φοιτητές να ζήσουν φοιτητική ζωή. Τέλος, προκρίθηκε η συγκρότηση τεχνικών και επαγγελµατικών σπουδών διετούς φοίτησης.
Το εγχείρηµα αποδείχτηκε πολύπλοκο. Τα κακώς κείμενα ήταν πολλά. Περιφέρειες και τοπικές κοινωνίες δεν δέχονταν κλείσιμο, ιδιαίτερα όσες επένδυσαν εκατοµµύρια σε υποδοµές. Η Ν∆ πολέµησε αµήχανα το εγχείρηµα. Είπε ναι στο Πανεπιστήµιο ∆υτικής Αττικής και το ΕΛΜΕΠΑ στην Κρήτη, όχι στα άλλα. Υποστηρίζει ότι όλα έγιναν σε µια νύχτα. Κατάργησε τη Νοµική στην Πάτρα, ανέστειλε τα νέα τµήµατα, έκοψε την προβλεπόµενη πρόσθετη χρηµατοδότηση, ανέστειλε τα διετή προγράµµατα –που φαίνεται να ξανασκέφτεται.
ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
Σήµερα τα δέκα πανεπιστήµια που ενεπλάκησαν στο εγχείρηµα προχωρούν παρά την υποχρηµατοδότηση και την υποστελέχωση. Εξαίρεση αποτελεί το πανεπιστήµιο Πατρών. Η «συνέργεια» δεν είχε τη συγκατάθεση της πλειοψηφίας. Επιπλέον, αναπαράγει τη χωρική διασπορά των δύο πρώην ΤΕΙ και αδυναµίες τους. Στο σχέδιο υπήρχαν ρήτρες: ίδρυση Νοµικής, στελέχωση των Τµηµάτων µε τουλάχιστον 8 καθηγητές, πρόσθετη χρηµατοδότηση διετή προγράµµατα. Με την κατάργησή τους τα στραβά οξύνθηκαν. Η Σύγκλητος έχει δίκιο ως προς τα ακαδηµαϊκά κριτήρια που θέτει: συγκροτηµένα κάµπους για οικονοµίας κλίµακας και για ποιοτικές σπουδές, ισχυρά τµήµατα που θεραπεύουν αναγνωρισµένα γνωστικά αντικείµενα. Ο «Σχεδιασµός», ωστόσο, εγκλείει τρεις συζητήσιµες ιδέες. Θεωρεί δεδοµένες την υποχρηµατοδότηση και την υποστελέχωση, ενώ είναι κυβερνητική επιλογή. Καλλιεργεί την αίσθηση ότι το πανεπιστήµιο θα µείνει µόνο στην Πάτρα, κάτι πιθανό µε την πρόσφατη Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Και, τέλος, δίνει την αίσθηση ότι το πανεπιστήµιο είναι αποκλειστική υπόθεση των καθηγητών του.
ΣΧΟΛΕΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΝΟΜΟ
Θυµίζω ότι ένα πανεπιστήµιο συµβάλλει, µεταξύ πολλών άλλων, και στην τοπική ανάπτυξη: Οικονοµική, κοινωνική, πολιτισµική. Όχι σουβλάκια, ούτε κάθε πόλη και τµήµα. Θα µπορούσαµε να δούµε, όπως σ’ όλο τον κόσµο, σχολή/σχολές σε κάθε νοµό, µε οµοειδή τµήµατα, σε πανεπιστηµιουπόλεις. Ετσι θα δηµιουργούνταν ακαδηµαϊκό περιβάλλον για τους φοιτητές και το προσωπικό, υπεραξία για την περιοχή και το πανεπιστήµιο θα έστεκε διεθνώς. Αυτό µπορεί να γίνει µε τρεις προϋποθέσεις. Συνεννόηση µε τον κοινωνικό περίγυρο και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Προγραµµατισµός σε βάθος χρόνου. Και συνέργειες των τοπικών και περιφερειακών αρχών µεταξύ τους για την αξιοποίηση υπαρχουσών δοµών, τη διατύπωση γνώµης για ενδεχόµενες «ανάγκες» τους. Έτσι θα έβγαιναν όλοι κερδισµένοι: η εκπαίδευση, η ∆ηµοκρατία, οι τοπικές κοινωνίες, οι νέοι, τα πανεπιστήµια, η χώρα.
